Papağan
Papağan | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ara macao | ||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||
|
Papağan, papağansılar (Psittaciformes) takımını oluşturan kıvrık gagalı, etli ve kalın dilli, parlak tüylü, sıcak yerlerde yaşayan kuş türlerine verilen ad. Ayrıca bu kuşların bazı türleri söylediğiniz bazı şeyleri tekrar edebilirler.
Anatomileri
Ayakları kısa ve ikisi önde, ikisi arkada olmak üzere dört parmağa sahiptir. Ön parmakların dipleri kısa bir zarla birbirine bağlıdır. Arkaya yönelik birinci ve dördüncü parmak geriden kavrar ve gaganın yardımı ile çeviklikle tırmanabilir. Tırmanma anında gagalarını üçüncü bir ayak gibi kullanma özelliklerinden dolayı en iyi tırmanıcı kuşlar olarak kabul edilirler.
Kalın ve kıvrık üst gaga hareketlidir. Alt gaga ise yiyecekleri kırmada tabla vazifesi görür. Dil, kalın ve etlidir. Aynı zamanda dokunma organı görevini de yapar. Dilleri kısa ve serttir. Gaga ve dilleri sayesinde ayçekirdeği gibi kabuklu yemişleri soyup yiyebilirler.[1]
Papağanların kanatları nispeten kısadır. Bununla beraber, Yeni Zelanda papağanı hariç hepsi iyi uçucudur. Genelde çift veya grup halinde çığlık çığlığa uçarlar. Avustralya'da yaşayan kakadular, binlerce fertten meydana gelen sürüler halinde seyahat ederler.
Beslenirken veya dinlenirken çok sakindirler. Yeşil renklileri o kadar iyi kamufle olur ki, çoğu zaman farkedilmezler. Tüyleri yeşil hakim olmak üzere kırmızı, mavi, sarı, beyaz ve siyah olabilir.
Yaşamları
Papağanlar tabii halde ağaçlarda yaşarlar. Ancak insan sesini ve melodileri ezberleyerek tekrarlama kabiliyetlerinden dolayı, birçok evde kafeslerde beslenirler. Kafeslerine çiğnemeleri için ağaç parçaları koymak faydalıdır. Yuvalarını ağaç kovuklarına, kaya yarıklarına yaparlar. Eşler birbirlerine bağlıdır. İri yapıda olanların dişileri yılda 2-3, küçükleri ise daha çok yumurta yaparlar.
Beslenme
Çeşitlerine göre tomurcuk, çiçek, meyve ve tohumlarla beslenirler. Bu arada hayvansal besin alan birkaç tür de mevcuttur.
Konuşma
Papağanlar, çok kuvvetli hafızaları sayesinde öğrendikleri sözcükleri anlamlarını bilmeden tekrar ederler. Doğada özgürken insanlarla hayvanları taklit etmedikleri tetkik edilerek anlaşılmıştır. En tanınmış konuşan türü jako'dur. Erkekler dişilerden daha iyi konuşur. Yeni bir kelimeyi öğrendikleri zaman memeliler gibi mükafat beklemezler. Verilecek cezadan da anlamazlar. Eğitimleri sabır ister.
Türlere göre papağanlar içersinde en çok konuşma yeteneği olanlar şöyle sıralanabilir;
- Jako, (Gri papağan)
- Amazon,
- Muhabbet kuşu,
- Lori,
- Kakadu,
- Ara,
- Cennet Papağanı,
- Sultan Papağanı.
Muhabbet kuşu gibi bazı türlerin konuşmaları ıslığa benzer olduğu için farkedilmeyebilir, bununla beraber gri papağan, amazon papağanı, ara ve kakadu gibi türler net ve anlaşılır şekilde konuşabilir. Kuşların konuşma yeteneğini, eğitim, genetik ve geçmiş deneyimler etkileyebilmektedir.
Papağanlar kuşlar sınıfı içersinde beyin organizasyonu en gelimiş canlılar olarak, sebep-sonuç ilişkisi kurmakta oldukça başarılıdırlar. Örneğin telefon çaldığında "alo" ya da kapı çaldığında "kim o" gibi kelimeleri söyleyebilirler. Bu tarz kelimeleri söyletmenin öncelikli olarak eğitimle ilgili olduğunu belirtmek gerekir.
Yaşam süreleri
Ortalama ömürleri 70 yıl kadar olan papağanların 315'ten fazla çeşidi vardır. Kafestekiler 30-40 yıl yaşayabilir. Elli yıl yaşayanları görülmüştür.Papağanlar yumurtlayarak çoğalırlar.
Zararları
Tarım ürünlerine olan ziyanlarından dolayı bol avlanmaktadırlar. Esaret hayatına rahat alıştıklarından kafeste kolayca beslenebilirler. Fakat "papağan hastalığı" diye bilinen psittakozu, insana bulaştırdıklarından zararlı olabilirler.
Dağılımları
Afrika, Amerika, Asya ve Okyanusya'nın tropikal orman bölgelerinde yaşarlar. Türkiye'de ise doğal olarak yaşayan iki tür şunlardır: Yeşil papağan ve İskender papağanı.
Sınıflandırılmaları
Papağanlar dil yapısına göre iki ana gruba ayrılır;
- Ceviz ve meyveyle beslenen düz ve kaygan dilliler,
- Bitki özüyle beslenen fırça dilliler.
- Familya Psittacidae: 332 tür
- Alt familya Loriinae: loriler 12 cinsde 53 tür
- Alt familya Psittacinae: 9 oymak
- Oymak Psittrichadini
- Oymak Nestorini: 1 cins 3 tür
- Oymak Strigopini:
- Oymak Micropsittini: 6 tür, bütün türleri aynı cinste toplanmıştır.
- Oymak Cyclopsitticini: incir papağanları, 3 cins 6 tür
- Oymak Platycercini: 4 cinsde 37 tür
- Oymak Psittaculini: 12 cinsde 66 tür
- Oymak Psittacini: 3 cinsde 12 tür
- Oymak Arini: 30 cinsde 148 tür
Ayrıca bakınız
- Kakadu
- Jako
- Dudu Kuşu
- Muhabbet kuşu
- Evcil kuşlar
- Papağan türleri
Kaynakça
- ↑ "Papağanlar"
|