Reel faiz

Reel faiz, bileşik (nominal) faizin, enflasyonun etkilerinin çıkarılması sonucu çıkan faiz oranıdır.^[1] Reel faizin (r) bileşik faiz (i) ve enflasyon oranı (f) ile ilişkisi şöyledir:

${\displaystyle r\ =\ (1+i)/(1+f)-1}$

Enflasyonun şişirici, deflasyonun küçültücü etkilerinden basit bir matematiksel işlemle arındırılmış gerçek faiz oranıdır. Bu basit işlemin adı "Deflatör Oranı'dır.

(Enflasyon, deflasyon; Flate, Latincede şişkinlik anlamına gelir. enflasyon rakamsal olarak pozitif yönlü bir şişkinlikken, deflasyon tam tersine negatif yönlü bir şişkinliktir.)

Açıklayıcı örnek

Bileşik faiz ile reel faiz arasında dikkat edilmesi gereken önemli bir fark vardır; o da enflasyon oranıdır. Örnek olarak, varsayalım ki bir kişi yıllık %21 bileşik faiz oranı ile borçlandı. Yıllık enflasyon oranı ise %10 olsun. O zaman reel faiz, yukarıdaki ilişkiye göre %11 çıkacaktır. Buradan şöyle bir yorum çıkartılabilir: Kişi, miktar olarak sene sonunda %21 daha fazla para ödeyecektir. Ama enflasyon paranın değerini azalttığından, aslında ödeme gücüne göre düşünüldüğünde, %11, yani reel faiz oranı kadar faiz ödeyecektir. %21'lik faiz oranı, enflasyon nedeni ile eriyecektir. Kişinin ödeme gücüne %21 yerine %11 etki edecektir. Dolayısı ile bankalar, borç verirlerken, enflasyon tahminlerine çok önem verirler çünkü bileşik faiz oranını bu tahminlere göre yaparlar. Enflasyonun tahminlerin çok üstünde çıkması durumunda, reel faiz negatif bir değer alacağından, bankalar zarar edecektir. Tahminlerin altında çıkması durumunda ise enflasyon, bankaların reel olarak kazancını arttırır.

Kaynakça

1. Eğilmez, Mahfi. "Reel Faiz Kaç?". 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160316050830/http://www.mahfiegilmez.com/2014/11/reel-faiz-kac.html. Erişim tarihi: 1 Nisan 2015. 

Dış bağlantılar

• "Equilibrium Real Interest Rate," by Roger Ferguson, 2004.
• On the distinction between real return and nominal bonds, by Peter Spiro, 2004.