Reinhold Glière

Reinhold Glière <br /Рейнгольд Морицевич Глиэр

Reinhold Glière
Doğum 11 Ocak 1875(1875-01-11)
Ölüm 6 Haziran 1956 (81 yaşında)
Moskova, SSCB
Meslek Besteci, orkestra yönetmeni, kemancı, müzik hocası
Tanınma nedeni Üçüncü Senfoni, Kırmızı Çiçek, Taras Bulba
Ödüller SSCB Halk Sanatçısı (1938), Stalin Ödülü

Reinhold Glière (Kiev, 11 Ocak 1875 [eski takvimle 30 Aralık 1874] – Moskova, 23 Haziran 1956) Alman ve Polonya kökenli, Rus, ve sonra Sovyet, bestecidir.

İsminin Yazılışı

İsminin yazılışı çeşitli biçimlerde olmuştur, önceleri Рейнгольд Эрнeст Глиэр (Reingol'd Ernest Glier) ve daha sonraları, standardizasyon amacıyla, Рейнгольд Морицевич Глиэр (Reingol'd Moritzevich Glier) şekline dönüşmüştür. Çoğu Batı kaynaklarında Reinhold Moritzevich Glière, veya sadece Reinhold Glière olarak değinilir.

Biyografi

Glière, o zamanlarda Rus İmparatorluğu'na ait olan Kiev'de doğdu. Müzik aleti imalatçısı Ernst Moritz Glier'in (1834–1896) oğludur. Babası Saksonya (Klingenthal)'dan Rus İmparatorluğuna göç etmiş ve Varşova, Polonya'daki hocasının kızı olan Józefa (Josephine) Korczak (1849–1935) ile evlenmiştir. Vaftiz sertifikasında beliren asıl adı Reinhold Ernest Glier idi.[1] 1900 civarında adının yazılışı ve okunuşunu Glière olarak değiştirmiş, bu yüzden kendisinin Fransız veya Belçika kökenli olduğuna dair (ilk defa Leonid Sabaneyev tarafından 1927'de dile getirilen) yanlış rivayete yol açmıştır.[2]

Glier'in babasının evi, müzisyenler için bir buluşma yeriydi ve onun daha çocukken yaptığı ilk beste çalışmalarını dinleyecek ve eleştirecek küçük bir dinleyici kitlesi ev ortamında hemen her an mevcuttu.[3] Glier 1891'de Kiev müzik okuluna girdi, Otakar Ševčík'den keman dersleri aldı. 1894'te Moskova Konservatuvarına girdi, orada Sergei Taneyev (kontrpuan), Mikhail Ippolitov-Ivanov (beste), Jan Hřímalý (keman), Anton Arensky ve Georgi Conus (ikisi de harmoni konusunda) gibi hocalardan ders aldı. 1900'de mezun oldu. Mezun olmadan evvel "Dünya ve Cennet" adlı, Lord Byron hakkında bir perdelik bir opera besteleyip bununla bestecilik dalında bir altın madalya alarak mezun oldu.[1] Bunu izleyen yıl Glière Moskova'daki Gnesin Müzik Okulu'nde eğitmen oldu. Eski hocası Taneyev ona iki özel öğrenci buldu: Nikolai Myaskovsky ve 11 yaşındaki Sergei Prokofiev[4], daha sonra Mussorsky de onun öğrencisi oldu.[5]

Glière 1904'te Varşova, Prag, ve çeşitli İtalyan ve İsviçre şehirlerini gezdi.[6] 1905 ve 1908 yılları arasında Almanya'da ailesiyle yaşadı, Berlin'de Oskar Fried ile birlikte beste çalışmaları yaptı.[5] Glière, Senfoni No. 2, Op. 25'ini sınıf arkadaşı Serge Koussevitzky adadı; Koussevitzky 15 Ocak 1908'de bu eserin prömiyerini yönetti. Glière'in 1 no'lu senfonisi 1908'de İngiltere'de Queens Hall promenad konserinde icra edildi.[5] Moskova'ya dönüşünde Glière, Gnesin Okulu'na geri gitti. Sonraki yıllarda bir dizi beste yaptı: Sireny, Op. 33 (1908), Ilya Muromets, Op. 42 (1911) ve bale-pantomim Chrizis, Op. 65 (1912). Sireny ile 1912'de Glinka ödülünü kazandı.[6] 1912'de Kiev Müzik Okulu'nda hoca oldu, bu okul kısa süre sonra Kiev Konservatuvarı statüsüne geçti. 1913-1920 arasında Konservatuvarın müdürü oldu.[3] Öğrencileri arasında Levko (Lev) Revoutski, Borys Lyatoshynsky ve (Batı'da Vernon Duke adı ile tanınan) Vladimir Dukelsky oldu.

1920'da Glière Moskova Konservatuvarı'na beste profesörü olarak geçti ve ve orada aralıklı olarak 1941'e kadar ders verdi. Moskova'dayken Boris Alexandrov, Aram Khachaturian, Alexander Davidenko, Lev Knipper ve Alexander Mosolov onun öğrencileri arasında yer aldı.[7] Bir süre Proletkult örgütünde ve Halk Eğitim Komiserliği'nde de görev aldı. Proletkult ve daha sonra Doğu Emekçilerinin Komünist Üniversitesi için azınlık milletlerin özgün melodilerini toplamakta önemli katkıları oldu.[8]

1917'den sonra Glière hiç Batı'yı ziyaret etmedi, diğer bazı Sovyet bestecilerinden farklı olarak. Aksine, Sibirya ve Sovyetler Birliği'nin diğer ücra köşelerinde konserler verdi, bunu bir eğitim misyonu saydı. 1920'li yillarda Glière, Sovyet hükümetinin milliyetçi politikalarından esinlenerek Azerbaycan'ın folklorunu çalışmaya karar verdi.[3] 1923'de Azerbaycan Halk Eğitim Komiserliği tarafından Bakü'ye, bir Azeri millî opera prototipi bestelemek için davet edildi. Yaptığı etnolojik araştırmanın sonucu, günümüzde Sovyet-Azerbaycan millî opera geleneğini temel taşlarından sayılan dört perdeli Şah-Senem operası oldu (1925). Bu eserde Glinka'den Scriabin'e uzanan Rus klasik müzik geleneği ile Azeri halk şarkıları ve bazı senfonik oryantalist ezgiler birleşmiştir. 1926'da Baku'da sahneye konan Şah Senem, tar ve kemençe gibi yerel enstrümanlara da orkestrada ilk defa yer verdi.[8] Glière 1930'ların sonuna kadar Özbekistan'da "müziksel kalkınma yardımcısı" olarak çalıştı. Bu çalışmalarının sonucunda "müzikli drama" Gülsara ve Leyla ve Mecnun operaları ortaya çıktı. Her iki eser de Özbek besteci Talipcan Sadıkov ile birlikte bestelendi. Glière, Ukrayna Kozak folkloruna da ilgi duydu. Senfonik eseri "Kozaklar" (1921), Ressam Repin'in Zaparojya Kazakları tablosundan esinlenmiş olan Zaparojsti (1941) ve Taras Bulba balesi (1952) adlı senfonik şiiri için Ukrayna millî müziğinden unsurlar kullandı.[3][7] Glière, bu çalışmaları sonucunda millî geleneklerinin korunmasının önemine kâni olmuştu; Festival Uvertürü (1937) ve Halkların Dostluğu (1941) eserlerinde Rus, Ukrayna, Azeri ve Özbek ezgileri üzerine inşa edilmiştir.[7]

Glière, Sovyet balesinin gelişmesinde önemli katkılar yaptı. 1927'de balerin Yekaterina Vasilyevna Geltzer'den esinlenerek Krasny mak (Gelincik) balesinin müziğin yazdı. (Bu ismin haşhaş ile olan çağrışımına engel olmak için sonradan adını Krasny tsvetok (Kırmızı Çiçek, 1955) olarak değiştirdi.) Gelincik "devrimci bir konu hakkında ilk Sovyet balesi" olarak övülmüştürr, Rus ve Çin halklarının dostluğunu ele alan bu bale, çağdaş temalı ilk Sovyet balesi sayılır. Glière'in hem Rusya hem dünya çapında en meşhur eserinin bu olduğu söylenebilir. Bestenin bir parçası, Yabloçko ("küçük elma") adlı eski bir Rus halk şarkısının düzenlemesidir; bas sesli bir tema sunumu ile başlar, ardından gelen bu temanın çılgınca varyasyonları, güçlü bir orkestal doruk noktası ile son bulur. Bu parça, bale notalarında, aynı derecede yaygın bilinen "Rus Denizcinin Dansı" olarak adlandırılır. Yablochko, Glière'in en iyi bilinen eseridir ve dünya çapında pek çok senfoni orkestrasınca bir "bis" (tekrar) parçası olarak çalınır. Bale pantomim Chrizis Gelincik 'ten hemen sonra, geç 1920'lerde yeniden düzenlendi. Besteci, 1931'de Lope de Vega'dan esinlenerek Komedyenler adlı popüler baleyi yazdı (daha sonradan bunu yeniden yazıp adını Kastilyalı Kız olarak değiştirdi). Glière'in bale tarzına yaptığı diğer iki önemli katkı, Bronz Süvari ve Bu şehre ilahi adlı eserleridir.

1930'lu yılların ikinci yarısında Glière konçerto tarzına ağırlık verdi. Harp (1938), çello (1946) ve korno (1951) için konçertoları sıkça icra edilmiştir. Koloratura soprano ve orkestra için konçerto (1943) bestecinin bu alandaki en önemli eseri sayılır.[7]

1938'den 1948'e kadar Glière, Sovyet Besteciler Derneği'nin Organizasyon Komitesi başkanıydı. İhtilalden önce Glière üç kere Glinka Ödülü ile onurlandırıldı. Hayatının son yıllarında sıkça ödüller aldı. 1937'de Kızıl Bayrak Şeref Ünvanı'nı aldı.[5] Azerbaycan (1938), Rus Sovyet Cumhuriyeti (1936), Özbekistan (1937) ve SSCB'de (1938) Halkın Sanatçısı ilan edildi. 1941'de kendisine "Sanat Bilimleri Doktorası" verildi. 1946'da Ses ve Orkestra için Konçerto, 1948'de Dördüncü Yaylı Çalgı Dörtlüsü ve 1950'de Bronz Süvari için birinci dereceli Stalin Ödülleri kazandı.

Taneyev'in öğrencisi ve Sankt Peterburg'lu yayıncı Mitrofan Belyayev'in yakın çevresinin bir üyesi olmasından dolayı, Glière'in bir oda müzisyeni olması bekleniyordu. Opus 1 Altılısı hakkında yazan Arensky, "Taneyev'in etkisi görülebiliyor ve bu Glière için bir övgü olarak anlaşılmalıdır" demiştir. Ancak, Taneyev'in aksine, Glière millî Rus geleneğini çekici bulmaktaydı ve bunda hocaları Ippolitov-Ivanov and Arensky'nin etksi görüllmüştür (ikisi de Rimsky-Korsakov'un öğrencileriydi). Glière'in 1. Senfonisi hakkında Alexander Glazunov "göze batan derecede Rus tarzı" ifadesini kullanmıştır. Bunların ardından, (Glazunov'a adamış olduğu) 3. Senfonisi Ilya Muromets ile millî Rus geleneği ve empresyonistik bir inceliği birleştirmiştir. Bu eser dört tablo hâlinde Rus kahramanı İlya Muromets'in hayatı ve ölümünü betimlemektedir. Hem Rusya hem dışarda geniş çaplı olarak sahnelenen bu çalışması ona dünya çapında şöhret kazandırdı. Eser, Leopold Stokowski'nin repertuarındaki favori parçalardan biri olmuş, Stokowski, Glière'in onayıyla bu parçayı yarı uzunluğuna indirmiştir. İlya Muromets'in günümüzdeki efsanevi şanında bu eserin 80 dakikalık orijinal çalışmanın büyüklüğünün de etkisi vardır. Eser modern tonal bir yapı, heybetli Wagner'ci bir orkestrasyon ve uzun lirik ezgiler içermektedir.

Ekim devriminden sonraki politik katılımcılığına rağmen, Glière geç 1920'lerde baş gösteren, Çağdaş Müzik Derneği ile Rus Proleter Müzisyenler Derneği arasındaki ideolojik mücadeleden uzak durdu. Glière başlıca anıtsal operalar, baleler ve kantatalar bestelemeye yoğunlaştı. Senfonik tarzı, Slavonik destanlarla nağmeli lirizmin bir bileşimidir. Zengin, renkli harmoniler, orkestral tonlar ve geleneksel biçimleri birleştirir. Bu özellikleri onun hem çarcı hem Sovyet otoritelerince kabulünü sağlamış, aynı zaman da Sovyet rejimi sırasında şiddetli baskı gören pek çok bestecinin ona içerlemesine neden olmuştur. Devrim öncesi millî Rus ekolünün son gerçek temsilcisi olarak, Glière "formalizm" ("modernlik" veya "burjuva yozluğu" terimlerine denk gelen anlamıyla) eleştirilerinden muaftı. Bu sayede 1936 ve 1948 yıllarındaki tasfiye olayları Glière'e dokunmadı. Hatta, 1938'de Moskova Besteciler Birliği'nin Yönetim Kurulu başkanı oldu.[5]

Glière 1941'de emekli oldu, 1956'da Moskova'da öldü.[5]

Eserleri

Daha fazla bilgi: Reinhold Glière'in eserleri

Glière'in sanatsal kalıtı geniş ve çeşitli olmuştur: 5 opera, 6 bale, 3 senfoni, yaylı çalgılar için 4 konçerto, orkestal eserler, oda orkestrası parçaları, enstrümantal parçalar, çocuklar için piano ve vokal çalışmalar, tiyatro ve film için müzik yazmıştır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. 1 2 S. K. Gulinskaja: Reinhold Morizevich Glier Moscow "Musika", 1986, (Rusça)
  2. ↑ Stanley D. Krebs (1970). Soviet Composers and the Development of Soviet Music. London.
  3. 1 2 3 4 "Reinhold Gliere, biography" (İngilizce). 2014-10-16 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6TMvnwZEk. Erişim tarihi: 2014-10-16.
  4. ↑ Natalia Savkina (1984) (İngilizce). Prokofiev: His life and times. New Jersey, USA: Paganiniana Publications Inc.. ISBN 0-86622-021-6.
  5. 1 2 3 4 5 6 "Glière, Life and Times" (İngilizce). 2014-10-16 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6TMuWXe05. Erişim tarihi: 2014-10-16.
  6. 1 2 "Глиэр Рейнгольд Морицевич" (Rusça). Moskova Konservatuarı. 2014-10-16 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6TN5PIz95. Erişim tarihi: 2014-10-16.
  7. 1 2 3 4 O. Averianova. "Reinhold Glière" (Ukraince). 2014-10-16 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6TN3Hf9sG. Erişim tarihi: 2014-10-16.
  8. 1 2 Nicolas Slonimsky (2004). "Reinhold Glière" (İngilizce). Russian and Soviet music and composers. Psychology Press. ISBN 9780415968669. http://books.google.com/books?id=f_sSFUT_iT8C&pg=PA34.
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/19/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.