Ronikanes

Ronikanes M.S. 6. ile M.S. 7. yüzyıllar arasında Sasaniler Dönemi'nde hükümdarlık yaptığı rivayet edilen bir kraldır. Edebi bir kişiliği bulunan kral, aynı zamanda vecizeleriyle de çok önemli bir kişiliğe sahip olduğu rivayet edilir.
Edebiyat alanında birçok çalışmaya imza atmış olsa da, bunların hiçbiri günümüze ulaşamamıştır. Rivayetlere göre savaş yıllarında eserleri, Mezopotamya'ya kaçırılmıştır.
Hakkında pek fazla bilgiye ulaşılamamıştır. Ulaşılan tek eseri içinde 99 tane vecize mahiyetinde olan ceylan derisiyle kaplanmış bir kitaptır.
Rivayetlere göre annesi Avrupalı bir tüccarın kervanından ayrılıp, zamanın Sasani Devleti'ndeki bir beyin himayesi altına girmiş ve daha sonra cariyesi olmuş. Daha sonra bu beyle evlenmiştir. Ronikanes isminin çıkış mahiyeti Avrupa kökenlidir. Araştırmacılar bu noktada birleşmektedirler.

Sasani İmparatorluğu Kronolojisi

226–241: I. Ardeşir'in hükümdarlığı:

• 224–226: Part İmparatorluğu'nun yıkılması.
• 229–232: Roma'yla savaş
• Mecusilik'in resmi din olarak yeniden canlandırılması.
• Zend Avesta olarak bilinen yazılar toplanıp birleştirildi.

241–271: I. Şapur hükümdarlığı:

• 241–244: Roma'yla ilk savaş.
• 258–260: Roma'yla ikinci savaş. Roma imparatoru Valerian'ın Edessa Savaşı'nda ele geçirilmesi.
• 215–271: Mani, Maniheizm'in kurucusu.

271–301: Hanedanlık mücadelesiyle geçen bir dönem. 309–379: "Büyük" II. Şapur hükümdarlığı:

• 337–350: Nispeten az başarı getiren Roma'yla ilk savaş.
• 358–363: Roma'yla ikinci savaş. Büyük galibiyetler, imparatorluğun doğu ve batı sınırlarını genişletti.

399–420: "Günahkar" I. Yezdigirt hükümdarlığı:

• 409: Hıristiyanlara açıkça ibadet etme ve kilise inşa etme izni verilir.
• 416–420: Yezdigirt'in eski kararını feshetmesi ve Hıristiyanların zulme uğraması.

420–438: V. Behram'ın hükümdarlığı:

• 420–422: Roma'yla savaş.
• 424: Dad-İşu Konseyi, Doğu Kilisesi'nin Konstantinopolis'den bağımsız olduğunu ilan etti.

438–457: II. Yezdigirt hükümdarlığı:

• 441: Roma'yla savaşta başarı.
• 451: Ermeni başkaldırısı Vartanantz Savaşı'nda bastırıldı.

483: Hıristiyanlara Hoşgörü Fermanı verildi. 491: Ermeni Kilisesi Kalkedon (Kadıköy) Konsulünü tanımadı:

• Nestoryan Hıristiyanlığı Sasani Devleti'nde egemen Hıristiyan mezhebi oldu

531–579: I. Hüsrev hükümdarlığı, "ölümsüz ruhla" (Anuşirvan) 533: Roma İmparatorluğu ile "Sonsuz Barış Antlaşması". 540–562: Roma İmparatorluğu ile savaş. 590–628: II. Hüsrev hükümdarlığı 603–628: Roma İmparatorluğu ile savaş.

• Ronikanes'in yaşadığı dönem.
• Suriye, Filistin, Mısır ve Anadolu'da fetihler
• İran Romalılar tarafından yenilmeden önceki Ahameniş Hanedanı sınırlarına hemen hemen geri döndü.

610: Araplar Sasani ordusunu Thi Qar (Dhu-Qar) Savaşı'nda yendi. 626: Avarlar ve İranlılar tarafından başarısız Konstantinopolis kuşatması. 627: Roma İmparatoru Heraklius Assyria ve Mezopotamya'yı işgal etti.

• İranlıların Nineveh Savaşı'nda birleşik Bizans güçleri tarafından kesin mağlubiyet edilmesi.

628–632: Birden fazla hükümdarın kaotik dönemi.
632–642: III. Yezdigirt hükümdarlığı.

• 636: İran'ın Müslümanlar tarafından fethi sırasında Kadisiye Savaşı'nda Sasanilerin kesin mağlubiyeti.
• 642: İran ordusunun Nihavend'de yok edilmesiyle Arapların son zaferi.
• 651: Son Sasani hükümdarı III. Yezdigirt, Merv'de (bugünkü Türkmenistan) öldürüldü, hanedan sona erdi. Oğlu Firuz ve diğerleri Çin'e sürgüne gitti.

Yayınlar

• Christensen, A., "Sassanid Persia", The Cambridge Ancient History, Volume XII: The Imperial Crisis and Recovery (A.D. 193-324), Cook, S.A. et al, eds, Cambridge: University Press.
• Nicolle, David, Sassanian Armies: the Iranian empire early 3rd to mid-7th centuries AD, Montvert, 1996. ISBN 1-874101-08-6
• Daniel, Elton L., The History of Iran, Greenwood Press, 2001. ISBN 0-313-30731-8
• Durant, Will, "The Age Of Faith", The Story of Civilization, Vol. 4
• Kinder, Hermann & Hilgemann, Werner, Dünya Tarihi Atlası, 1. Cilt, ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2007. ISBN 9944-344-00-1
• Oranskij, I. M., Les Langues Iraniennes, Librairie C. Klincksieck, Paris, 1977, pp 71–76. ISBN 2-252-01991-3.
• Rawlinson, George, The Seven Great Monarchies of the Ancient Eastern World: The Seventh Monarchy: History of the Sassanian or New Persian Empire, IndyPublish.com, 2005. ISBN 1-4219-5734-5
• Sarfaraz, Ali Akbar, and Bahman Firuzmandi, Mad, Hakhamanishi, Ashkani, Sasani, Marlik, 1996. ISBN 964-90495-1-7
• Zarinkoob, Abdolhossein, Ruzgaran: tarikh-i Iran az aghz ta saqut saltnat Pahlvi, Sukhan, 1999. ISBN 964-6961-11-8
• J. B. Bury, "History Of The Later Roman Empire", Macmillan & Co., 1923.
• Parviz Marzban, Kholaseh Tarikhe Honar, Elmiv Farhangi, 2001. ISBN 964-445-177-5
• Bu makalenin orijinali, şu anda Kamu Malı olan (Public Domain) Encyclopædia Britannica Eleventh Edition adlı eserden metin parçaları içerir.

Kaynakça

• Bu makale, büyük ölçüde İngilizce Wikipedia'da yer alan muadil makalenin 13 Kasım 2006 tarihli sürümünün ([3]) çevirisidir.