Süper güç
Bu maddenin veya bölümün özgün araştırma, doğrulanamaz veya yorumsal ifadeler içerdiği düşünülmektedir. Lütfen yapılan iddiaları kontrol ederek ve yeni kaynaklar ekleyerek geliştirin. Özgün araştırmadan oluşmuş ifadeler kaldırılabilir. Ayrıntılar maddenin tartışma sayfasında bulunabilir. |
Süpergüç, uluslararası sistem içerisinde ilk sırada bulunan, dünya çapında olaylara etki edebilen ve güç kullanabilen devlettir. Uluslararası sistem içerisinde büyük güç statüsünden daha yukarıdadır. Soğuk Savaş süresince ABD ve SSCB için kullanılan terim, II. Dünya Savaşı sonrasında kısa bir süre için de olsa Birleşik Krallık için de kullanılmıştır. Tarihsel süreç incelendiğinde ise: Han Hanedanı, Roma İmparatorluğu, Tang İmparatorluğu, Song Hanedanı, Yuan Hanedanı-Moğol İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu ve İspanyol İmparatorluğu altın çağlarında dönemlerinin süpergüçleri olarak dünya siyasetinde bulundukları kabul edilir.
Günümüzde, çoğu akademisyen ve gazeteci tarafından belirtildiği üzere sadece Amerika Birleşik Devletleri'nin süpergüç olmak için gereken nitelikleri taşıdığı kabul edilmektedir. Fakat diğer bir yandan da Çin Halk Cumhuriyeti yükselen süpergüç olarak nitelendirilmekte ve diğer devletler arasında bu güce ulaşabilme potansiyeli en yüksek olan devlet olduğuna geniş kabul görmektedir. Avrupa Birliği'nin ekonomik gücü ABD ile yarışabilecek düzeyde olsa da politik birliğini sağlayamamış olması ve düzenli tek bir ordusunun bulunmaması sebebiyle bir süpergüç olarak dünya politikasında yerini alması için genişleme ve bütünleşme yolunda ciddi adımlar atması, ekonomik birliğin yanında siyasi ve askeri birliğini de sağlaması gerektiği görülmektedir.
Bir diğer yandan bazı akademisyenlere göre günümüz dünyasının içinde bulunduğu uluslararası bağımlılık, içiçe geçmiş ekonomik sistem ve küreselleşme sebebiyle süpergüç kavramı günümüzde geçerliliğini yitirmiştir.
Bakınız
Kaynakça
- Belt, Don (2004). "Europe's Big Gamble". National Geographic. s. 54–65.
- Zbigniew Brzezinski (1997). The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives. New York: Basic Books. ISBN 0-465-02726-1.
- The Super-powers: the United States, Britain, and the Soviet union—their responsibility for peace. Harcourt, Brace a. Co. 1944.
- Kamen, Henry (2003). Spain's Road To Empire: The Making Of A World Power, 1492-1763. Penguin. s. 640p..
- Paul Kennedy (1988). The Rise and Fall of the Great Powers. ISBN 0-679-72019-7.
- John McCormick, John (2007). The European Superpower. Palgrave Macmillan.
- Emmanuel Todd (200X). After the Empire — The Breakdown of the American Order.
- Rosefielde, Steven (2005) (PDF). Russia in the 21st Century: The Prodigal Superpower. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0521836786. http://assets.cambridge.org/97805218/36784/excerpt/9780521836784_excerpt.pdf. Erişim tarihi: 2007-10-07.
- Erik Ringmar, "The Recognition Game: Soviet Russia Against the West," Cooperation & Conflict, 37:2, 2002. pp. 115–36. -- an explanation of the relations between the superpowers in the 20th century based on the notion of recognition.