Sakarya Ovası

Bu madde veya bölüm Adapazarı Ovası maddesine çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz.

Sakarya Ovası (Akova), Sakarya nehrinin aşağı çığırında Sakarya il merkezinin yer aldığı ova. Fay hattında oluşan çöküntü alanını Sakarya nehrinin taşıdığı alüvyonlara doldurulması ile tektonik kökenli ova oluşmuştur.

Kuzey Anadolu fayı üzerinde yer alan Sakarya ovası, elips şeklindedir. Sapanca Gölünün yer aldığı düzlüğü de kapsayan ova, İzmit'in doğusundaki ovalara kadar uzanır. Ova, bir körfez misali güneydoğu ve doğu yönünde genişler. Pamukovadan güneye yönelen Sakarya Irmağı Geyve boğazını geçtikten sonra Sakarya ovasına ulaşır.

Deniz seviyesinden yaklaşık 30 m yüksekliğinde olan ova Sakarya nehrinin taşıdığı alüvyonlarla kaplıdır. Ovayı Sakarya ırmağının yanında Sapanca gölünün gideğeni olan Çark Suyu, Sakarya'nın kolu olan Mudurnu çayı sulamaktadır. Irmaklarla sulanan ve alüvyon topraklara sahip ovada yeraltı suyu 3–5 m arasındadır. Bataklık halindeki bazı alanlarda drenaj çalışmaları yapılır. Eğimin az olduğu ovada kıvrımlar yaparak akan Sakarya Irmağının zaman içinde yatak değiştirdiği belirlenmiştir. Justinyen köprüsü (Beşköprü) Sakarya merkezin doğu kenarında bulunmasına rağmen, nehir kentin doğu kenarından, Roma köprüsüne 4 km uzakta akar[1]. Zamanla Adapazarı'nı oluşturan Adaköy'ün her iki yanından Sakarya aktığı için bu adı aldığı tespit edilmiştir[2].

Ovayı Kuzeydoğuda Çam Dağı, Kuzeybatıda Kocaeli platosu, Güneybatıda Keremali Dağı ve Almacık dağı, Güneydoğuda Samanlı dağları sınırlar. Geyve boğazından denize döküldüğü Karasu'ya kadar ovanın eğimi sıfıra yakındır (%0.78). Oldukça düz olan ovada nehrin menderesler çizerek kıvrımlarla akar. Kuş uçuşu mesafeye göre nehrin uzunluğu iki kat daha fazladır(kıvrılma oranı %102)[3][4].

Nüfusun büyük kısmı Akova ve Pamukova gibi düzlük alanlarda toplanmıştır. Ovalık kesimde kurulu bulunan yerleşmeler genellikle toplu yerleşme özelliği gösterir. Sık sık yaşanan su baskınları, taşkınlar veya depremler nedeniyle bu yerleşmeler ovanın rakım olarak daha yüksek kesimlerinde ya da ovanın kıyılarında kurulmuştur[5].

Tüm Türkiye'de olduğu gibi Sakarya ovasıda yerleşme ve sanayi işgalile karşı karşıyadır. Taban suyunun yüksek olduğu alüvyon zeminli arazilerde depremin şiddeti daha fazla olmaktadır [6]. Sakarya kent merkezi Marmara depreminden büyük zarar görmüştür. Deprem sonrası şehir yerleşim alanları ana kaya üzerindeki sağlam zeminlere yer alan Camili, Korucuk ve Karaman bölgelerine kaydırılmıştır.

Sakarya merkez:Ovadaki şehir
Sakarya ovasında terk edilmiş nehir yatağı parçası:Jüstinyen Köprüsü

Kaynakça

  1. ↑ "SAKARYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU". csb.gov.tr. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150528123834/http://www.csb.gov.tr:80/db/ced/editordosya/sakarya_icdr2011.pdf. Erişim tarihi: 13 Kasım 2014.
  2. ↑ "Adapazarı’nın Tarihçesi". ADAPAZARI BELEDİYESİ 2012 YILI FAALİYET RAPORU. adapazari.bel.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305052336/http://adapazari.bel.tr/upload/tr/dosya/dokumanyonetimi/65/24042014171518-1.pdf. Erişim tarihi: 13 Kasım 2014.
  3. ↑ ÖZCAN, Orkan (2008). "SAKARYA NEHRİ ALT HAVZASI’NIN TAŞKIN RİSKİ ANALİZİNİN UZAKTAN ALGILAMA VE CBS İLE BELİRLENMESİ". irfanakar.com. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150528233946/http://www.irfanakar.com:80/turkish/pdf2/ua/tezler/Dogal_Afetler/1%20(11).pdf. Erişim tarihi: 13 Kasım 2014.
  4. ↑ "SAKARYA NEHRİ YERİNDE DURMAMIŞ". meb.gov.tr. 13 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141113110816/http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/54/15/973690/icerikler/sakarya-nehri-yerinde-durmams_162284_gorme_engelli.html. Erişim tarihi: 13 Kasım 2014.
  5. ↑ DAVULCU, Mahmut. "2. ARAŞTIRMA BÖLGESİ VE YÖNTEM". SAKARYA YÖRESİ KIRSAL YERLEŞMELERİNDE KONUT MİMARİSİ VE USTALIK GELENEĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. kefdergi.com. http://www.academia.edu/2421544/Davulcu_Mahmut_2009_Sakarya_Yoresi_Kirsal_Yerlesmelerinde_Konut_Mimarisi_ve_Ustalik_Gelenegi_Uzerine_Bir_Inceleme_A_Study_on_House_Architecture_and_Master_Tradition_in_the_Rural_Settlements_of_Sakarya_Province_Kastamonu_Universitesi_Egitim_Fakultesi_Dergisi_17_2_687-706. Erişim tarihi: 13 Kasım 2014.
  6. ↑ "4- TAŞKIN ALANLARI KENTSEL KULLANIMA AÇILMIŞTIR.". http://www.spo.org.tr/resimler/ekler/e4b5fbbbb602b6d_ek.doc?.... Erişim tarihi: 13 Kasım 2014.
This article is issued from Vikipedi - version of the 6/19/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.