Selenge Irmağı
| Selenge Nehri Сэлэнгэ гол | |
|---|---|
 | |
| Kaynak | Moğolistan'da Delgermörön, Ider ve Bügsiin Gol. |
| Ağız | Baykal Gölü |
| Havza ülkeleri |  Moğolistan,  Rusya |
| Uzunluk | 1470 km |
| Ağız rakımı | 601 m. |
| Debi | 601 m³/s Ağustos, 23 m³/s Şubat |
| Havza alanı | 546 km2 |
Selenge (ya da Selenga) (Rusça: Селенга; Moğolca: Сэлэнгэ гол, Сэлэнгэ мөрөн, Buryatça: Сэлэнгэ гол) ırmağı Moğolistan'da doğarak Rusya'da Baykal Gölü'ne dökülür. Uzunluğu 1024 km, havzası ise 447.000 km2'dir. Moğolistan'ın 21 idari bölgesinden birine adını verir. Moğolcada gökkuşağı anlamına gelir.
Doğal yapısı
Kış aylarında buzla kaplıdır, Mayıs ve Eylül aylarında Selenge Irmağının ortalama 270 kilometrelik bölümü gemi ile geçilebilir ama az trafik vardır.[1]
Balık türleri
Selenge Irmağında, Turna balığı (Esox lucius, Esox reichertii), Sazan balığı (Cyprinus carpio carpio, Cyprinus carpio haematopterus, Cyprinus rubrofuscus), Tatlısu levreği (Perca fluviatilis, Perca schrenkii), Salmonidae familyasından Hucho taimen, ve Amur yayın balığı (Silurus asotus) gibi tatlı su balıkları yaşarlar.
Selenge Irmağı
546 km2 büyüklükte, Selenge Nehrinin Baykal Gölü'ne kavuştuğu yerde milyonlarca yıldan beri ortalama 15 km gölün içine doğru bir ova oluşmuştur. Çökelttiği tortul kütlesi ile gölün tabanı burada 870 metre yükselmiştir. Çatalağız ilkbahar ve sonbahar'da sayıları 4 ile 5 milyonu bulan göçebe su kuşlarına dinlenme, avlanma ve üremeleri için ev sahipliği yapar. Ayrıca Selenge çatalağızında sayıları çok az olan Baykal ayıbalığı (fok) ve yalnız Baykal Gölünde yaşayan Baykal Omul (Coregonus autumnalis migratorius (Georgii) balığı bulunur.
Etimoloji
Buryatça'da sel-enge, suyun döküldüğü gölcük ve sel, selin dökülmesi anlamına gelir. Moğolcada sele-, yüzen su, yüzmek gibi manaları ifade eder.
Tarih
Burasına 6–8-yüzyılda Göktürk Kağanlığı ve yine İkinci Göktürk Kağanlığı, 744–840- yıllarında Uygur Kağanlığı, 9-yüzyılın 40-lı yıllarından 10-yüzyılın ilk on yıllarına kadar Yenisey Kırgızları sahip olmuştur. 11-yüzyıldan beri bu akarsu boyları Moğol dilinde konuşan ulusların eline geçmiştir. Günümüzde Selenge akarsuyu dolayında pek Türk nüfusu kalmamış sayılır.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ↑ CIA Factbook - Mongolia (İngilizce)
Dış bağlantılar
- List of Freshwater Fishes for Mongolia (İngilizce)
- Selenge Irmağı için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft