Smyrne Cassaba & Prolongements
| Smyrne Cassaba & Prolongements (SCP) İzmir-Kasaba (Turgutlu) Demiryolu | |
|---|---|
| Ardılı | TCDD |
| Kuruluş | 1863) |
| Feshedilme | 1934) |
| Ülke |
 Osmanlı İmparatorluğu |
| Hizmet bölgesi |
İzmir-Manisa-Soma-Balıkesir-Bandırma İzmir-Manisa-Turgutlu-Alaşehir-Uşak-Afyonkarahisar |
| Hizmetleri | Demiryolu taşımacılığı |
| Sahibi |
İlk Sahibi: The Smyrna Cassaba Railway (SCR) İkinci Sahibi:Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements (SCP) |
Smyrne Cassaba & Prolongements (SCP), (İzmir (Basmane)-Kasaba (Turgutlu) Demiryolu ve Uzantıları ya da kısaca İzmir-Kasaba (Turgutlu) Demiryolu), Batı Anadolu'da 1863'ten 1934 yılında TCDD tarafından satın alınıncaya kadar işletilen demiryolu hattıdır.
Hattın toplam uzunluğu 695 km'dir ve normal hat (1.435mm (4 feet 8½ inç)) olarak inşa edilmiştir. Demiryolu hattı 1863'ten 1893'e kadar "The Smyrna Cassaba Railway (SCR)" şirketi tarafından, 1893'ten 1934'te TCDD tarafından satın alınıncaya kadar ise "Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements (SCP)" şirketi tarafından işletilmiştir.
Tarih
Osmanlı Hükümeti, 4 Temmuz 1863 tarihinde İzmir'den Kasaba (Turgutlu)'ya bir demiryolu inşa etmek için bir imtiyaz verdi. İmtiyazı bir İngiliz şirketi olan "The Smyrna Cassaba Railway (SCR)" şirketi kazandı. Şirket demiryolunun başlangıcı için İzmir şehir merkezinin oldukça yakınındaki Basmane bölgesini seçti ve inşaat 1864 yılında başladı. Demiryolu 10 Ekim 1865 tarihinde Manisa'ya, 10 Ocak 1866'da ise Kasaba'ya ulaştı.
Ayrıca ana hat üzerindeki Halkapınar (Mersinli)'dan Bornova'ya bir şube hattı inşa edildi ve 25 Ekim 1866'da açıldı. Bu hattın açıldığı gün Basmane Garı da hizmete girdi.
SCR 1866'da demiryolu hattını genişletmeyi planladığı sıralarda borsa çöktü ve şirket iflas etti. SCR iflastan kurtarıldıktan sonra Alaşehir hattı için ikinci bir imtiyaz verildi. Hat 1875'te açıldı, inşaat Osmanlı Hükümeti tarafından finanse edildi.
Manisa-Soma hattı için verilen üçüncü imtiyazı da SCR kazandı. İnşaat 1887'de başladı. 1890'da yine Osmanlı Hükümeti'nin finanse etmesiyle tamamlandı.
Osmanlı Hükümeti, her zaman finanse edilme ihtiyacı olan bu hattı rasyonalize etme kararı aldı. Ve hattı tamamen satın aldı. Ancak 17 Şubat 1893'te Uluslararası Yataklı Vagon Şirketi'nin sahibi Georges Nagelmackers'a sattı. 16 Temmuz 1893'te hattın işletim hakkı, bir Fransız şirketi olan "Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements (SCP)"'ye geçti.
SCP, mevcut hattı doğuda Alaşehir'den Afyonkarahisar'a uzatmak için yeni bir imtiyaz kazandı. Ardından Anadolu Demiryolları (CFOA) şirketi ile İzmir-Kasaba Demiryolu ve Uzantıları hattı ile Anadolu Demiryolları hattının Afyonkarahisar'da birbirine bağlanmasını sağlamak amacıyla bir anlaşma imzalandı. Hat 1899'da tamamlanarak hizmete girdi.
SCP mevcut hattın kuzeyde Soma'dan Bandırma'ya uzatılmasını ise 1912'de tamamladı. Böylece Bandırma'daki feribot bağlantısı İzmir-İstanbul arasındaki en kısa yol oldu.
I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine demiryolu çalışmaları durdu. 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. Yeni Türk hükümeti demiryollarını millileştirme kararı aldı ve hat 1934 yılında TCDD tarafından satın alındı.
Dış bağlantılar
| ||||||||||||||