Sugnak

Sugnak, Kaşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te; "سغناق Sugnak" "Oğuz şehirlerinden biri."^[1] şeklinde tanımlanladığı "Bilād al-Guzziyya" yani Oğuz ilinde bir Oğuz şehridir. O dönemde Sugnak Siri Derya havzasında nehrin sağ yakasında konumlanmıştır.

Oğuz şehirleri hakkında araştırmada bulunan Rus Kazıbilimci Sergey Pavlovitch Tolstov^[2] el-İdrîsî'nin batıda Aral denizi, doğuda Taşkend ve kuzey-batıda "Murgar Dağları" (bugünkü adı: Murgajar-tav) arasındaki Oğuz bölgesi hakkında şu bilgileri verir:

"Oğuz şehirleri çoktur. (Bu şehirler) şimalde (kuzeyde) ve doğuda karşı karşıya sıralanır. (Oğuzların) erişilmez dağları ve (bu dağlarda) müstahkem kurganları vardır ve beyleri buralarda saklanır, eşyaları ile yiyeceklerini muhafaza ederler (Bu beyler) bu ilin koruyucusudur."

Kaşgarlı Mahmud'un çizdiği harita'da "جبل قراجق Cebel-i Karaçuk dağlarının güneyinde "Bilād al-Guzziyya" yani Oğuz ilinde, isimleri yazılmamış üç tane yan yana işaretlenmiş şehirlerden birisi olduğu varsayılır.

Yaklaşık 1470 yılında Özbekler, Jaxartes (Siri Derya) nehrinin kuzey kıyısı ile Sugnak (Siḡnaq) ve Özgön arasındaki bölgeyi, müttefikleri olan Timurlulardan hiç karşılık görmeden işgal etmişlerdir. Tanınmış bir Farslı şair Kemaladdin Banayi Haravi, kendi eseri "Şaybani-name"'de, o (Şibani ve onun taraftarları) Sygnak, Sauran, Otrar, Yasi, Sairam, Arkuk, Uzgend, Ak-Kurgan, Suzak gibi böyle tanınmış şehirlerin dahil olduğu "Türkistan vilayetine" giderler ve diğer kentlerde Seyhun nehri havzasında yeraldığından söz eder^[3]. Kent sonraları Fergana Vadisi de dahil önemini yitirmiş, 1876 yılında Rusların egemenliğine girmiştir.

Notlar

1. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 471.
2. S.P. Tolstov, "Goroda Guzov", Sovietskaya Etnografiya Moskova 1947, sayfa 56.
3. Kamāl-al-Din Banāʾi Haravi, "Šaybāni-nāma"

Dış bağlantılar

• S.P. Tolstov'un Harezm keşif seferi (İngilizce)