Özçent

12. yüzyıldan kalma Uzgen'deki Karahanlı anıt mezarı

Özçent veya Özçend, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te;

"اوزجنت Özçent" "bir yer ve bir şehir adı."[1], "يَباَقُ سُوُ Yabaku suwı" "Kaşgar dağlarından çıkarak Fergana ile Özçent arasında akan bir suyun adı."[2] ve "قڤق ارت Kawak art" "Özçentle Kaşgar arasında sarp bir yer adı."[3] ve en son "ارق ترق Aruk turuk" “Kaşgarla Fergana arasında bir tepe, bir sarp yer.”[4] gibi bilgiler verilmiştir. Ayrıca Özçent'de yerleşik, "اذكش Edhgiş" "Özçend’de yerleşmiş olan bir Türk oymağı."[5] bir Türk oymağından söz eder.

Büyük Selçuklu Devleti veziri Niẓām al-Mulk Siyāsatnāma adlı kitabında;

Uzkand (Uzgand) veya Yuzkand[6] olarak bahseder.

Elimizde var olan bilgilerden, Oş İli sınırları içinde Oş şehrinin kuzeyinde denizden 965 metre yükseklikte konumlanan şimdiki Uzkend'in Özçent (Özçend) olabileceği tahmin edilir. Ayrıca Kaşgarlı Mahmud çizdiği harita'da Özçent'i Kaşgar'ın batısında ve Seyhun Nehri'nin bir kaynak kolunun sağ tarafında (doğusunda) işaretlemiştir. Diğer verilen isimleri Uzgen, Ozgon ve Özgön.[7] olan günümüzdeki Uzkend, Fergana Vadisi'nin en doğusunda yerleşir ve Kara Derya ırmağının kıyısındadır. Ortaçağ'da kervanlar Uzkend'den Kawak art dağ geçitinden Kaşgar'a ulaşılardı. Şimdiki Torugart ve İrkeştam geçitleri (Sınır kapıları) Kırgızistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi arasında önemli karayolu bağlantısıdır.

Doğal yapısı

Dağlar

Çevresinde, Kızıl-Kiya dağı (14.2 km) ile Kırk-Kungey dağları (25.6 km) bulunur.

Doğal kaynaklar

Etrafında, Dzhida-Bulak (9.5 km) ve Sugat (11.6 km) gibi doğal su kaynakları bulunur.

Notlar

  1. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 96, 389, Cilt III, sayfa 36, 130.
  2. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 36.
  3. ↑ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı
  4. ↑ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı
  5. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 96.
  6. ↑ Niẓām al-Mulk, Siyāsatnāma, sayfa 135, 155.
  7. ↑ Ozgon, Kyrgyzstan Page (İngilizce)
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/28/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.