Türkiye'nin buzulları
Türkiye'de az da olsa özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bulunan daimî kar sınırının üzerindeki dağlarda buzullar bulunur. Genellikle vadi buzulu ve buzyalağı buzulu tipinde olan buzulların yanı sıra, Türkiye'nin tek doruk buzulu (buzul şapkası) Ağrı Dağı'ndadır ve 10 km2'lik alanıyla da ülkedeki en büyük buzuldur. Türkiye'nin en büyük vadi buzulu ise ülke içindeki buzulların üçte ikisini bulunduran Güneydoğu Toroslardaki 4 km uzunluğu ve 8 km2 alanıyla Uludoruk Buzulu'dur.
Türkiye'de bulunan buzulların, 20. yüzyılın başından beri eriyerek geriledikleri gözlemlenmiştir.
Türkiye'deki buzullar başlıca üç bölümde incelenir:
- Toros Dağları,
- Doğu Karadeniz Dağları,
- Volkanlar.
Toros Dağları buzulları
Batı Toroslar'da güncel buzul bulunmamasına karşılık, Orta Toroslarda bir miktar küçük buzula rastlanır. Güneydoğu Toroslar ise Türkiye'nin güncel buzullarının %65'ini barındırır.
- Güneydoğu Toroslar'daki buzullar:
- Uludoruk Buzulu (Cilo Dağı)
- Mia Hvara Buzulu (Cilo Dağı)
- Erinç Buzulu (Suppa Durek Buzulu) (Cilo Dağı)
- Geverok Buzulu (Sat Dağı)
- Kavuşşahap Dağları'ndaki buzul
- Orta Toroslar'daki buzullar
- Lolut Buzulu (Aladağ)
- Bolkar Dağları ve Dedegöl Dağı'daki buzullar
Doğu Karadeniz Dağları'ndaki buzullar
Doğu Karadeniz Dağları'ndaki buzulların çoğu yörenin en yüksek zirvesi olan Kaçkar Dağı'ndadır.
- Kaçkar Dağı'ndaki buzullar:
- Kaçkar I, II, III buzulları
- Krenek I, II buzulları
- Dübe Buzulu
- Verçenik Dağı'ndaki buzullar:
- Sinançor Buzulu
- Dilektepe Buzulu
- Altıparmak Dağları'ndaki Kırmızıgedik Buzulu
- Bulut Dağları'ndaki Avucur Buzulu
- Soğanlı Dağı'ndaki buzulcuklar
- Gâvur Dağı'ndaki Avliyana Buzulu
- Giresun Dağı'ndaki buzulcuklar
Volkanlardaki buzullar
Türkiye'deki üç önemli stratovolkanda da buzul bulunmaktadır:
- Ağrı Dağı doruk buzulu
- Süphan Dağı vadi buzulu
- Erciyes Dağı vadi buzulu
Kaynakça
- Çiner, A. (Şubat 2003). Türkiye'nin güncel buzulları ve Geç Kuvaterner buzul çökelleri. Türkiye Jeoloji Bülteni 46(1): 55-78.