Toros Dağları
| Toros Dağları | |
|---|---|
|
Demirkazık | |
| Diğer adlar | Gözünü Güneşe Diken Ceylan |
| Yükseklik | 4.000 |
| Çıkıntı | 1.000 |
| Konum | |
| Konum | Rodos Adası - Suriye sınırı |
| Sıradağ | 4 |
| Koordinatlar | 72 |
| Jeoloji | |
| Tür | 7 |
| Jeolojik yaş | 1052 |
| Son patlama | 1000 |
| Tırmanış | |
| İlk çıkış | 1750 |
| Oksijensiz ilk çıkış | 1373 |
Toros Dağları ya da kısaca Toroslar, Türkiye'nin Akdeniz kıyılarına paralel olarak, Teke Yarımadası'ndan Suriye'ye, hatta iç kesimlere de uzayarak Irak sınırına varan, içinde birçok sıradağı da barındıran bir dağ zinciridir. Bu zincirin en yüksek noktası 3767 metrelik Kızılkaya zirvesidir.
Oluşumu
Toroslar Kuzey Anadolu Dağları gibi 3. jeolojik zamanda Alpin Orojenezi ile oluşmuştur. II. jeolojik zaman boyunca Tetis Okyanusu'nun tabanında bulunan arazi tortul maddelerle dolmuştur. Tetis Okyanusu'nun tabanı karadan dış kuvvetlerin (akarsu, rüzgar, buzul, dalga ve deniz akıntıları) taşıdığı malzeme birikmeye başlamıştır.Deniz tabanında biriken taşınmış malzeme üstten gelen basınçla tortul taşlara dönüşmüştür. Afrika Levhası ve Arap Levhasının kuzeye doğru hareketi bu alana basınç uygulamıştır. Yan basınca uğrayan tabakalar sert ise kırılır(kırık dağları oluşur, Horst-Graben), daha yumuşak ise kıvrılır. Yumuşak olan bu Tortul tabakaların kıvrılarak yükselmesiyle alanda Alpin kuşağın bir parçası olan Toros Dağları oluşmuştur. Kıta hareketleri ile kuzeye hareket eden Afrika ve Arap levhaları Tetis Okyanusu'nun tabanının yok olarak Toros Dağlarının oluşumuna sebep olmuştur. Arap levhası daha hızlı hareket ettiğinden Güneydoğu Toroslar daha dış bükey hale gelmiştir[1].
Toros dağlarının Bölümleri
Toroslar 3 kısımda incelenir. Bölümleri ve zincirdeki sıradağlar batıdan doğuya şöyledir;
- Batı Toroslar
- Akdağlar, Bey Dağları, Katrancık Dağı, Geyik Dağları
- Orta Toroslar
- Akçalı Dağları, Bolkar Dağları, Aladağlar, Tahtalı Dağları
- Güneydoğu Toroslar
- Nurhak Dağları, Malatya Dağları, Maden Dağları, Genç Dağları, Bitlis Dağları
Batı Toroslar
Batı Toroslar veya Antalya Toros Dağları, Teke Yarımadasından başlayarak Antalya Körfezi'nin çevresinde bir yay çizer. Doğuda Taşeli Platosu ve Göksu Nehri ile Orta Toroslardan ayrılmaktadır.
Termessos antik kenti Batı Toroslarda, dağlık bir alana kurulmuştur.
Antalyadan gün batımı ve batıdaki dağlar
Alanya ve Çevresindeki dağlar
Orta Toroslar
Orta Toroslar, kabaca Mersin, Antalya sınırından başlayarak kuzeydoğu yönünde Binboğa Dağlarına kadar devam eder.
Tren yolu geçiti, Adana
Güneydoğu Toroslar
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin ve Kuzey Mezopotamya'nın coğrafi olarak kuzey sınırını oluşturur. Dicle Nehri kaynağını bu kısımdan alır.
Hakkari civarında Türkiye'nin yüksek dağları bulunur. Şırnak-Şemdinli arasında 3000–4000 m yüksekliklere ulaşan, geçit vermez sarp ve keskin zirveli dağlar bulunur: Karadağ, Sat Dağı, Buzul (Cilo) Dağları, Karadağ (Hakkari kuzeyinde), Sümbül Dağı, Samur Dağı, Altın Dağı, Serdolusu Dağı, Tanintanin Dağları. Bu dağlar birbirine paralel dizilmiştir[2].
Kaynakça
- ↑ DERİNER, Nazlı ve ark. (2012). "Alpin Orojenezi". Tektonik Jeomorfoloji Nedir?. nevoku.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304212724/http://www.nevoku.com/tektonik-jeomorfoloji-nedir--jeoformoloji/viewdeck/8658dc4d-542d-468a-be3c-58b1ad623e0a. Erişim tarihi: 5 Ekim 2015.
- ↑ Reşat İzbırak, 1996, Türkiye I-II, MEB Yayınları, Öğretmen Kitapları Dizisi: 196, Cilt I, İstanbul, sf. 39.
Wikimedia Commons'ta Toros Dağları ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
