Taşkale, Karaman
Taşkale Karaman'a bağlı bir kasabadır. Daha önce Kızıllar olarak anılmaktadır. Bölge yerleşimi çok eskilere dayanmakla beraber turistik Manazan Mağaraları, İncesu Mağarası, Taştan Oyma Tahıl Ambarları bu kasabada bulunur. Kasaba bir vadinin içerisine kurulmuş olup yerleşim bir yamacın üzerindedir.
Anadolu'nun Türkleşmesindeki bu yoğun işlevinden Mustafa Kemal Atatürk'ün ata yurdu olma onurunu da son yıllarda yapılan araştırmalarla kazanmış bulunmaktadır.Atatürk'ün Baba Soyu Mevcut bilgilere göre Mustafa Kemal Atatürk'ün baba soyu Konya/Karaman veya Aydın/Söke'den göçürülerek Makedonya'ya gelmişlerdir. Manastır Vilayeti'nin Debre-i Bala sancağının Kocacık nahiyesine yerleşen aile takriben 1830'larda Selanik'e göçmüştür. Atatürk'ün babası Ali Rıza Efendi burada takriben 1839'da dünyaya gelmiştir.
Osmanlı Devleti'nin Balkan Yarımadası'ndaki ilerlemesi ve yayılmasına paralel olarak, yörük gruplarının sayıları ve önemleri artmış ve daha sonra da bunları askeri bir teşkilata bağlamak, kendilerine mahsus bir nizam ve kanun meydana getirmek lüzumu ortaya çıkmıştır. Rumeliye peyderpey geçen çeşitli mıntıkalardan iskân edilen yörük grupları XV. asır ortalarından itibaren askeri ve stratejik vazifelerde belli roller almaya başlamışlardır. İşte Mustafa Kemal Atatürk'ün ataları da bu yörük gruplarındandır.2
Atatürk'ün Annesoyu
Aynı şekilde Atatürk'ün anne soyu da Anadolu'dan gelerek Rumeli'ye iskân edilen Yörük veya Türkmenlere dayanmaktadır. Anne tarafından dedesi Vodina sancağına bağlı "Sarıgöl" de denilen "Kayalar"dan göçerek Selanik yakınlarındaki "Lankaza"ya yerleşen, Sofuzade Feyzullah Ağa'dır. Yerleştikleri "Sarıgöl" bölgesi, Sofular lakabı ve ailedeki hatıraların gösterdiği üzere, Atatürk'ün anne soyu Konya Karaman'dan Rumeli'ye gelen ve bundan dolayı da ‘Konyarlar’ şeklinde, Rumeli'deki diğer Yörük gruplarından farklı olarak bu adla anılan Yörüklerdendir.
Atatürk'ün soyu ile ilgili bir çalışma yaparak, amcası Kızıl Hafız Efendi'nin soyundan gelenlerin ellerindeki bazı bilgileri yayınlayan Burhan Göksel, Konyarların Konya-Karaman'dan Fatih Sultan Mehmet döneminde 1466 yılında Karamanoğulları ortadan kaldırıldıktan sonra Rumeli'ye göçürülerek iskân edildikleri belirtmektedir.3
Zübeyde Hanım'ın Anıları
Mustafa Kemal'in anne soyundan dedesi Feyzullah Efendi, Selanik'e bir saat mesafede bulunan Lankaza'da çiftlik sahibi idi. Atatürk'ün ve Makbule Hanım'ın çocukluk anılarında bahsettikleri çiftlik burasıdır. Annesi Zübeyde Hanım, Feyzullah Efendi'nin üçüncü eşi olan Ayşe Hanım'dan olan tek kızı idi. Atatürk'ün beş kardeşi içinde en uzun ömürlüsü olan Makbule Hanım (1885-1956) anne soyları hakkında “annemden sık sık şunları dinlemişimdir” diyerek şu bilgileri vermektedir. “Bizim esas soyumuz Yörüktür. Buralara Konya-Karaman çevresinden gelmişiz. Büyükbabam Feyzullah Efendi’nin büyük amcası Konya’ya gitmiş, Mevlevi Dergâhı’na girmiş orada kalmış” 4-5-6
Atatürk hakkında önemli bir eseri bulunan Lord Kinross ise bu konuda kaynak göstermeden şöyle söylemektedir. “Zübeyde Hanım, Bulgar sınırının ötesindeki Slavlar kadar sarışındı; düzgün beyaz bir teni derin ama berrak açık mavi gözleri vardı. Ailesi Selanik’in batısında Arnavutluğa doğru, sert ve çıplak dağların geniş donuk sulara gömüldüğü göller yöresinden geliyordu. Burası Türklerin Makedonya’yı ve Teselya’yı almalarından sonra Anadolu’nun göbeğinden gelen köylülerin yerleştikleri yerdi. Bu yüzden Zübeyde Hanım, damarlarındaki ilk göçebe Türk kabilelerinin torunları olan ve hâlâ Toros dağlarında özgür yaşayışlarını sürdüren sarışın Yörüklerin kanını taşıdığını düşünmekten hoşlanırdı.” 7
Kültür Bakanlığı tarafından I. Derece Sit alanı ilan edilerek "korunması gerekli kültür mirası" kabul edilen beldemiz Turizm Bakanlığı'nca da "turizm beldesi" kapsamına alınmıştır. Bu iki bakanlığımız beldemizin bu ıkı özelliği ile birlikte 'Atamızın ata yurdu", olma unvanını da kazanan beldemize gerekli alt yapı yatırımlarını hızlandırması gerekmektedir.
Kaynakça
- GÜLER Ali, Yrd. Doç. Dr, Hemşehrimiz Atatürk, Karaman 2000
- GÖKBİLGİN T., Rumeli'de Türkler ve Yürükler, Tartarlar ve Evlad-ı Fatihan, İstanbul, 1957, 1- 342s
- GÖKSEL B., Atatürk'ün Soy Kütüğü Üzerine Bir Çalışma, s.6
- ALİ Kılıç, Atatürk'ün Hassasiyetleri, Sel Yayınları, İstanbul, 1955, s.7
- ARASLI A., "Ata'nın Soy Kütüğü", Milliyet, 10 Kasım 1993
- ŞAPOLYO E. B., Kemal Atatürk ve Milli Mücadele tarihi, 3. Baskı, İstanbul, 1958
- KINROSS L., Atatürk, s. 11