Tarçın
Tarçın | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cinnamomum verum | ||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Metne bakınız. | ||||||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||||||
|
Tarçın (Cinnamomum), defnegiller familyasından anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu ağaç cinsi.
Adlandırma
Diğer Türk dillerinde de (Azerice darçın; Türkmence dalçın; Kırgızca darçin; Kazakça darşın) kullanılan Türkçedeki tarçın sözü «Çin ağacı» anlamına gelen Farsça dārçïn (دارچين) kelimesinden alıntıdır. Farsçadaki uzatımlı diğer bir form olan dārçïnï (دارچينى) kelimesinden de Arapçaya dārşïnï (دارشينى), Tibetçeye dal çini biçiminde geçmiştir.[1]
Tarihçe
Tarçının bilimsel adındaki cins adı olan "Cinnamomum", Yunanca'daki "kinnamomon" sözcüğünden gelir. İnsanlık tarihinin en eski baharatlarından biridir. M.Ö. 3000 Çinliler tarafından kullanılıyordu. Avrupa'da 16.'dan 18.yy'a kadar en değerli ve pahalı baharatlarından biri sayılıyordu. Ünlü tüccar Anton Fugger 1530'da İmparator V. Karl'ın borç senetlerini onun gözleri önünde tarçın baharat çubuklarından oluşan bir ateşle yakmış, böylece kendi zenginliğini kanıtlamıştır.
Kullanıldığı yerler
Esasen ağacın kurutulmuş kabukları kullanılır. Kabukların dış kısmında mantar tabakası bulunur ve grimsi renklidir. Tarçın baharatı, ağacının gövde ve dal kabuklarının dış kısmı sıyrıldıktan sonra kalan iç kabuğun kurutup öğütülmesiyle elde edilir. Ayrıca kabuklarının iç içe konularak rulo gibi kıvrılmasıyla da çubuk tarçın elde edilir. Kokusu kuvvetli, kesin ve uzun süreli, tadı tatlımsı ve yakıcıdır. Tanen ve uçucu yağ taşır. Baharat olarak kullanılır. Meyveleri de baharlı, lezzetli ve tarçın kokuludur, tarçın yerine kullanılır. Tatlılara, özellikle de sütlü tatlılara çeşni olarak katılır. Kahve, çikolata ve meyve soslarında, içeceklerde de yaygın olarak kullanılır.Mutfakta Kullanılışı Kuzu eti, tas kebabı, çeşitli soslar, sütlü ve pirinçli tatlılar, çikolatalı kekler, tartlar, punç, sıcak şarap, çay vb.
Üretim
2003-2004 için dünyadaki yıllık üretim rakamları (FAOSTAT'a göre)kaynak belirtilmeli | ||
Ülkeler | ton | % |
---|---|---|
Çin | 47.000 | 44 |
Endonezya | 39.000 | 37 |
Sri Lanka | 12.200 | 11 |
Vietnam | 6.000 | 6 |
Madagaskar | 1.500 | 1 |
Seyşeller | 230 | 0 |
Doğu Timor | 75 | 0 |
Dominikan Adası | 55 | 0 |
Grenada | 50 | 0 |
Sao Tome ve Principe | 30 | 0 |
Toplam | 106.140 | 100 |
Kaynaklar
- ↑ Prof. Dr. Hasan Eren (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, sayfa: 395