Pomak Timraş Cumhuriyeti

Pomak Timraş Cumhuriyeti Тъмръшка република (Tǎmrǎška Republika) Помашка република (Pomaška Republika)
—  Ayrılıkçı bölge  —
← 1879–1886 →
Bayrak
Timraş Cumhuriyeti'nin sınırları
Başkent	Önce Trigrad Köyü iken sonrasında sürekli değiştirilmiştir.
Dil(ler)	Bulgarca, Osmanlıca, Pomakça
Din	İslam
Yönetim	Feodalizm
Nüfus
- 1880	7.320

Timraş Cumhuriyeti, haritada "2" numara ile gösterilen yerde kurulmuştu.

Pomak Timraş Cumhuriyeti (Bulgarca: Тъмръшка република, Tǎmrǎška Republika), Rodop Dağları çevresinde yaşayan Pomaklar tarafından kurulan ve 1879-1886 yılları arasında hayatta kalan kısa ömürlü kendi kendini yöneten tarihteki tek Pomak devleti.^[1]

Tarihçe

93 Harbi'nin sonlarına doğru Plevne bölgesi düşmüş. Lofça Pomaklarının yüz binlercesi katledilmiş ve sağ kalanlar Trakya'ya ve askeri gücü olanlar ise Rodop Dağları'ndaki güvenli Pomak köylerine kaçmıştı. 3 Mart 1878'de imzalanan Ayastefanos Antlaşması'nın ardından Bulgar ve Rus egemenliğine girme tehlikesinden ötürü Rodoplar'daki Pomak halkı, Pomak Tımraş Hükümeti'ni Rodoplu Pomak 30 milletvekilinin ve yaklaşık 100 nahiye müdürünün de onayını alan Ahmed Ağa Timirski, Abdullah Efendi ve Kara Yusuf Çavuş önderliğinde kurmuştur. 16 Mayıs 1879 tarihinde, İstanbul'da bulunan devletlerin elçiliklerine gönderdikleri mektupla bağımsızlıklarını ve nedenlerini tüm devletlere açıkça beyan etmişlerdir. Bu geçici hükümet, Berlin Antlaşması imzalandıktan sonra, söz konusu antlaşmayı kabul etmeyerek ordusunu dağıtmamış ve bağımsızlığını ilan etmiştir. Aynı yıl kendi cumhuriyetini kurduğunu ilan eden ve uluslararası antlaşmalar doğrultusunda dahil olduğu Doğu Rumeli'ye vergi ödemeyi reddeden Timraş, 17 köyü içine almaktaydı. 1880 yılında bünyesinde taşıdığı köy sayısı 21'e ulaşmıştı. Bunların başlıcaları; Trigrad, Mugla, Beden, Mihalkovo, Skoblevo, Čurukovo ve Devin'di. 1882'de bölgeyi kontrol altına almaya çalışan Doğu Rumeli saldırılarını durdurdu.

5 Nisan 1886'da Bulgaristan Prensliği ile imzalanan Tophane Sözleşmesi uyarınca Kırcali çevresi ile Timraş Cumhuriyeti toprakları Osmanlı Devleti'ne bırakılmış ve aynı yıl bölgeye giren Osmanlı ordusu cumhuriyete son vermiştir.^[2] Cumhuriyetin yıkılmasına rağmen bölgede yaşamaya devam eden Timraşlılar, Osmanlı'nın Balkanlar'da hakimiyetini kaybetmesinin ardından topraklarını 1912'ye kadar terk etmişlerdir.

Nüfus

1880 yılındaki resmi duyuruya göre Timraş'ta 1200 ev ve 1440 aile bulunduğu tespit edilmiş ve cumhuriyetin nüfusu da 7320 kişi olarak açıklanmıştır.

İlgili maddeler

• Pomaklar
• Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti

İlgili okumalar

• Вълчев, Ангел, „Тъмраш“, изд. на ОФ, София, 1973
• Дечев, Васил, „Миналото на Чепеларе“, София, кн.I, 1928 и кн.II, 1936
• Добруски, Вацлав, „Българомохамеданската република в Родопските планини“, в „България през погледа на чешки пътешественици“, изд. на ОФ, София, 1984, стр.64-94.
• Константинов, Христо п., „Непокорните села“, кн.I, Търново, 1887 и кн.I, София, 1886
• Стоянов, Захари, „Тъмръшката република и нейният президент Ахмедаа ага“, в „Съчинения“, том трети, „Български писател“, София, 1966, стр. 406-414, първа публикация в. „Борба“, Пловдив, бр. 12, 13 и 14 от 13, 20 и 27 август 1885.
• Хюсеин Мехмед, — „Помаците и торбешите в Мизия, Тракия и Македония“, София, 2007

Kaynakça

1. "Zorla Hıristiyanlaştırıldılar" (Türkçe). milligazete.com.tr. 10 Mart 2013. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160326071739/http://www.milligazete.com.tr/haber/Zorla_Hiristiyanlastirildilar/276119. Erişim tarihi: 6 Ekim 2013. 
2. "История на България", Том 7, София, 1991, стр. 195.

Dış bağlantılar

• Bozhidara Georgieva - The Lost Republic
• Ercan Çokbankir - Filibe Tımraştan Konya Tımraşa-1
• Pomak Timraş Cumhuriyetini kuranlara selam olsun.