Tobol Nehri
Tobol Nehri | |
---|---|
| |
Ağız | İrtiş Irmağı |
Havza ülkeleri | Rusya Kazakistan |
Uzunluk | 1591 km |
Havza alanı | 426.000 km2 |
Tobol (Kazakça: Тобыл ) Kazakistan ve Rusya topraklarında bulunan, İrtiş nehrinin sol kolu olan nehirdir.
Coğrafi konumu
Tobol’un uzunluğu 1591 km, havza alanı ise 426.000 km2’dir. Güney Ural dağlarının kolu ile Turgay platosunun sınırı – Tobol Nehri’nin doğduğu yerdir. Tobol Nehri Sibirya Ovaları boyunca orta ve aşağı akışlarında büküntülü yatağıyla geniş vadide akmaktadır. Tobol havzasında toplam alanı 9 bin km2 ile 20 bin göl bulunmaktadır.
Hidroloji
Tobol genellikle kardan beslenmekte, ama akışın aşağı kısmında yağmur payı büyülmektedir. Nisan’ın birinci yarısından Haziran’ın ortasına kadar Tobol’un üst kısmında, Ağustos’un başına kadar aşağı kısmında su taşkını gözlenmektedir. Nehrin ağzından 898 km uzaklıkta ortalama su sarfiyatı 26.2 m3/s, nehir ağzında 805 m3/s’dir (maksimum sırasıyla 348 m3/s ve 6350 m3/s). Ortalama bulanıklık 260 gr/m3, yıllık alüvyon stoku 1600 bin ton’dur. Alt kısımlarda Ekim’in sonunda-Kasım’da, üst kısımlarda Kasım’da donup Nisan’ın ikinci yarısında erimeye başlar.
Kolları
En iri kolları sol taraftan Uy, İset, Tura, Tavda; sağ taraftan Obagan’dır.
Ulusal ekonomide kullanımı
Tobol ağızdan 437 km’ye kadar gemilerin işlemesine elverişlidir. Nehirdeki stok bir dizi barajlarla düzenlenmektedir. Tomruk yüzdürme.