Togoland
Togoland Protektorası Schutzgebiet Togo | |||||
| |||||
| |||||
Togoland haritası | |||||
Başkent | Bagid (1884-1886) Sebe (1886-1897) Lomé (1897-) | ||||
Yönetim | Protektora | ||||
Togoland, Afrika kıtasının batısında 1884 ile 1914 yılları arasında Almanya kontrolü altında bulunan koloni ve protektora bölgesi. Bölge 1914 yılından itibaren Britanya Togoland ve Fransız Togoland isimleri ile Fransa ve Büyük Britanya arasında bölünmüştür. Günümüzde Togoland'ın batısı Gana, doğusu ise Togo sınırları içerisinde yer almaktadır.
Batıda Britanya'nın Altın Kıyısı kolonisi ile doğuda Fransız sömürgesi Dahomey arasında, 90.479 km²'lik bir alana yayılan bölge Evelerle karışmış çeşitli halkların yurduydu. Avrupa ülkeleri arasındaki paylaşım mücadelesi çerçevesinde, Bismarck'ın bölgenin Almanya'ya ait olduğunu iddia etmesi ve bu iddianın öteki Avrupa devletlerince resmen onaylanmasıyla Alman protektorası oldu (1884). Togoland'ı örnek bir sömürge durumuna getirmeyi amaçlayan Almanlar, hiçbir değerli maden kaynağına sahip olmayan bölgedeki (o sırada bölgedeki zengin fosfat yatakları heniz keşfedilmemişti.) yatırımlarını tarım alanında yoğunlaştırdılar; Afrikalıların çalıştırıldığı plantasyonlarda başta pamuk ve kakao olmak üzere yeni ihraç ürünlerinin ekimini başlattılar. Sömürgenin başlıca liman kenti olarak geliştirdikleri Gine Körfezi kıyısındaki Lomé'yi iç kesimlere bağlamak amacıyla kara ve demir yolları inşa ettiler. Ayrıca bir hukuk ve yönetim sistemi oluşturdular.
I. Dünya Savaşı sırasında Fransız ve İngiliz birliklerinin işgal ettiği Togoland, 1922'de Milletler Cemiyeti'nin kararıyla bu iki ülke arasında paylaşıldı. Ülkenin Dahomey (bugün Benin) sınırına kadar uzanan ve Lomé'yi kapsayan üçte ikilik bölümü Fransa'ya, batı da Altın Kıyısı sınırına kadar uzanan bölümü de Britanya'ya bırakıldı. 1946'da iki bölge Birleşmiş Milletler'in vesayetine verildi. Bölgenin Altın Kıyısı'yla beraber yönetilen İngiliz kesimi 1957'de bağımsızlığını ilan eden Gana'nın bir parçası oldu. Dahomey'den ayrı olarak yönetilen Fransız kesimi 1960'ta Togo Cumhuriyeti adıyla bağımsızlığını ilan etti. Özellikle Gana'da yaşayan Evelerin Togoland'ın yeniden birleşmesi yolundaki talepleri zaman zaman Gana-Togo ilişkilerinin gerginleşmesine yol açtı.
Togoland için planlanan semboller
Himaye bölgesi için 1914 yılında hem bir bayrak hem de arma planlaması yapılmış ancak I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile birlikte bu düşünceler gerçeğe dönüştürülemeden gündemden kalkmıştır.
- Planlanan arma
- Togoland için 1. bayrak önerisi (hiç gerçekleşmedi)
- Togoland için 2. bayrak önerisi (hiç gerçekleşmedi)
Kaynakça
- Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition'ndaki Togoland maddesinden yararlanılmıştır.
Dış bağlantılar
- Ralph Erbar: Ein "Platz an der Sonne"? Die Verwaltungs- und Wirtschaftsgeschichte der deutschen Kolonie Togo 1884–1914. (= Beiträge zur Kolonial- und Überseegeschichte, Bd. 51). Steiner, Stuttgart 1991 (Almanca)
- E. Howard Gorges: The Great War in German West Africa. Hutchinson & Co., Londra 1923.
- Arthur J. Knoll: Togo under Imperial Germany, 1884–1914. A Case Study in Imperial Rule. (Hoover Institution Publication, vol. 190). Hoover Institution Press, Stanford 1978
|