Tver Prensliği
Tver Prensliği, (Rusça: Тверское княжество; Tverskoye knyajestvo), Moskova'nın kuzeybatısında Tver kenti ile çevresindeki Kaşin, Mikulin, Holm, Dorogobuj ve Staritsa kentlerinden oluşan ortaçağ prensliği. Volga'nın üst kolu üzerinde kurulan ve merkezi Tver olan Rus prensliği XIII.-XV. yüzyıllar arasında varlığını sürdürdü. XIII. yy'ın ikinci yarısında ve XIV. yy'ın başında Tver prensleri veliki knyaz Vladimir'in fermanını (yarlıyk) ellerinde tuttular. Moskova prensleri 1485 seferi sırasında burayı ele geçirerek Tver Prensliği'nin bağımsızlığına son verdi.
Prens Yaroslav Yaroslaviç'in (Aleksandr Nevski'nin erkek kardeşi ve Yaroslav Vsevolodoviç'in oğlu) ardılları tarafından kuruldu (1246). Bu ailenin yönetimindeki Tver 14. ve 15. yüzyıllarda Rusya'nın kuzeydoğusunda egemenliği ele geçirmek için Moskova'yla çekişti. Yaroslav'ın oğlu I. Mihail, 1305'te Vladimir Büyük Prensi (en büyük Rus prensi) oldu. Ama Moskova prensi Yuri, Altın Orda hükümdarı Özbek Han'ın (1313-1341) desteğiyle 1317'de büyük prens unvanını Mihail'in elinden aldı. Mihail, Özbek Han ve Yuri'nin gönderdiği orduyu yendiyse de 1318'de Özbek Han tarafından öldürüldü.
1322'de büyük prens unvanı yeniden bir Tver prensine, Dimitri Mihayloviç'e verildi. Ama o da Moskova prensi Yuri'yi öldürdüğü gerekçesiyle Özbek Han tarafından idam ettirildi (1326). Bunun üzerine büyük prens unvanı Dimitri'nin erkek kardeşi Aleksandr'a geçti; Aleksandr'ın hükümdarlığı da Tver halkının Moğol yöneticilere karşı ayaklanmasına değin (1327) sürdü. Bunun üzerine Altın Orda'nın gönderdiği ordu Tver'i yağmaladı ve Tver prensleri bir daha Vladimir büyük prensi unvanını alamadı.
Litvanya'ya kaçan Aleksandr'ın erkek kardeşleri Konstantin ve Vasili, prensliği yeniden kurmaya çalıştılar. Vasili'nin prensliği sırasında (1346-67) Tver iç savaşlarla sarsıldı. Ama Aleksandr'ın oğlu II. Mihail döneminde (1367-99) Litvanya'yla birleşerek Moskova'nın bölge üzerindeki egemenliğini tehdit edecek kadar güçlendi. Dmitri Donskoy, 1375'te Mihail'i ağır bir yenilgiye uğratarak Tver'i Moskova'nın egemenliğini kabul etmeye zorladı. Ama Mihail ile oğlu Ivan, Tver'in bağımsızlığını korudular ve Boris Aleksandroviç döneminde (1425-61) prenslik kültürel ve ekonomik açıdan parlak bir dönem yaşadı, Moskova'yla da dostça ilişkiler kurdu. Ama sonunda Moskova prensi III. İvan 1485'te Tver Prensliği'ni ilhak etti. Polonya kralı IV. Kazimierz'le ittifak yapan son prens III. Mihail Borisoviç (hükümdarlığı 1461-85) başarısızlığa uğrayarak kaçmak zorunda kaldı.
Tver prensleri
- 1252 - 1272 Yaroslav Yaroslaviç
- 1272 - 1285 Svyatoslav
- 1285 - 1318 I. Mihail
- 1318 - 1326 Dmitri
- 1326 - 1327 Aleksandr
- 1328 - 1338 Konstantin
- 1338 - 1339 Aleksandr
- 1339 - 1346 Konstantin
- 1346 - 1351 Vsevolod
- 1351 - 1368 Vasili
- 1368 - 1399 II. Mihail
- 1400 - 1425 İvan
- 1425 - 1425 II. Aleksandr
- 1425 - 1426 Yuri
- 1426 - 1461 Boris
- 1461 - 1485 III. Mihail
Kaynaklar
- Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Tver Prensliği maddelerinden yararlanılmıştır.