Ulusal Güvenlik Kurulu (Kazakistan)

Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Güvenlik Kurulu
Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Güvenlik Kurulu amblemi
Genel bilgiler
Türü	İstihbarat teşkilatı
Kuruluş tarihi	13 Temmuz 1992)
Önceki kurum	KGB
Başkanı[1]	Nurtai Abykayev
Genel ağ sayfası
knb.kz

Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Güvenlik Kurulu (NSC - National Security Committee of the Republic of Kazakhstan) Kazakistan'da bir istihbarat organıdır.^[2] 13 Temmuz 1992 tarihinde kurulmuştur.^[3]

Geçmiş

NSC, Sovyetler Birliği'nin eski ulusal güvenlik aygıtı KGB'nin yerine yetkili kurum olarak Temmuz 1992'de meclis tarafından kabul edilen bir yasa uyarınca kuruldu. Başlangıçta, KGB Kazakistan'da KGB'nin elinde tutulan güçleri istihdam edilmişti, çoğu personel korundu; ilk başkanı Bulat Baekenov, iki yılı aşkın bir süre KGB için çalıştı. Onun ilk yıllarında iddia edildiği gibi yabancı casuslara karşı sınır güvenliği ve karşı istihbarat konularında işaretlenmiş, Rusya ile yakın işbirliği içinde olunmuştur.^[4] Aralık 1995 tarihinde, yeni bir başkanlık kararnamesi ile NSC'nin bazı yetkileri değiştirildi.^[5]

Kasım 2008'de, gazeteci Ramazan Yesergepov "Kimin Ülke Kuralları: Başkan veya Ulusal Güvenlik Komitesi?" başlıklı bir makale yayınladı, bu sınıflandırılmış olarak sonradan güvenlik suçlamasıyla onun 2009 tutuklanması ve inançla sonuçlanarak yer aldı, özel NSC yazışmalarını içeriyordu.^[6] Olgu yurtiçi ve yurtdışında kınamalara yol açtı.^[7][8]

Ocak 2010'da, Kazak Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından insan kaynaklarının NSC başkanı olarak yeğeni Samat Abish atandı; Kazakistan Komünist Partisi muhalefet milletvekili Serikbolsyn Abdildin, Nazarbayev'in devlet iletileri alanında uzman daha önemli olarak kişisel sadakat göstermekte olduğunu iddia etti.^[9]

Yapı

NSC, Arystan ('Aslanlar') komando birimini içermektedir.^[10]

Başkanlarının listesi

• Bulat Baekenov, Ekim 1991 - Aralık 1993^[11]
• Sat Tokpakbaev, Aralık 1993 - Kasım 1995; İçişleri Bakanlığı (Специализированное охранное подразделение) Özel Güvenlik Bölümü başkanlığını almak için görevinden ayrıldı.^[11]
• Dzhenisbek Dzhumanbekov, Kasım 1995 - Mayıs 1997; Onun döneminde İran'la ilişkilerinde yasadışı skandal damgasını vurdu ve onun başkan yardımcısı görevden alınmıştı; Kendisi görevinden istifa etti ve kamu yaşamını bıraktı.^[11]
• Alnur Musayev, Mayıs 1997 - Eylül 1998 ve Ağustos 1999 - Mayıs 2001; başkan ve diğer seçkinlerin kişisel çatışmaları nedeniyle görevinnin ikinci devresi sona erdi.^[11]
• Nurtai Abykayev, Eylül 1998 - Ağustos 1999 ve Ağustos 2010; Mevcut, Kazakistan Savunma Bakanlığı tarafından Kuzey Kore'ye eski MiG savaş uçakları satışı üzerine bir skandal ile görevi selefi ile değiştirildi.^[11][12] Adil Shayakhmetov çıkarılmasından sonra 2010 yılında tekrar atadı.^[1]
• Marat Tazhin, Mayıs 2001 - 2001 Aralık^[11]
• Nartai Dutbayev, Aralık 2001 - 22 Şubat 2006; cinayeti üzerine skandalla istifa eden muhalif politikacı Altynbek Sarsenbayev^[11][13][14]
• Amangeldi Shabdarbayev, 2 Mart 2006 - 7 Aralık 2009; belirsiz nedenlerle görevinden uzaklaştırıldı.^[15][16]
• Adil Shayakhmetov, 9 Aralık 2009 - Ağustos 2010; iddia edilen NSC memurları tarafından dağıtılan imzasız bir mektupta bir darbe planladığı, Cumhuriyet Savcısı - General'in Büro yetkilisi Murat Musabekov'un, tutuklanması sonrasında görevinden uzaklaştırıldı.^[1][15]

Kaynakça

1. Lillis, Joanna (7 Ekim 2010), "Kazakhstan: Coup Rumor a Sign of Factional Infighting in Astana", Eurasianet, http://www.eurasianet.org/node/62106, erişim tarihi: 13 Aralık 2010 
2. McDermott, Roger N. (3 Ağustos 2006), "Kazakhstan's Intelligence Service in Disarray", The Central Asia-Caucasus Institute Analyst, http://www.cacianalyst.org/newsite/newsite/?q=node/3797, erişim tarihi: 2 Şubat 2010 
3. Adequately react to modern threats, Kazakhstan: National Security Committee, 13 Temmuz 2007, http://www.knb.kz/page.php?page_id=72&lang=2&article_id=3437&fontsize=12&fontfamily=Times%20New%20Roman&page=1, erişim tarihi: 1 Ağustos 2009 
4. Knight 1997, s. 161
5. "Об органах национальной безопасности Республики Казахстан", Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан 24 (157), 21 Aralık 1995, http://www.pavlodar.com/zakon/?dok=00070&ogl=all, erişim tarihi: 28 Ocak 2010 
6. "Kazakhstan: Journalist Ramazan Yesergepov faces the prospect of spending the next 8 years behind the bars", Ferghana Information Agency, 11 Ocak 2009, http://enews.fergananews.com/news.php?id=929, erişim tarihi: 20 Nisan 2011 
7. Leonard, Peter (13 Ağustos 2009), "Kazakhstan court refuses to free jailed editor", Seattle Times, http://seattletimes.nwsource.com/html/nationworld/2009652242_apaskazakhstanjailededitor.html, erişim tarihi: 20 Nisan 2011 
8. "Rights group raps Kazakh record before OSCE summit", Daily Times of Pakistan, 1 Aralık 2010, http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2010%5C12%5C01%5Cstory_1-12-2010_pg14_4, erişim tarihi: 20 Nisan 2011 
9. "Kazakh President's Nephew Gets Post In Security Service", Radio Free Europe/Radio Liberty, 12 Ocak 2010, http://www.rferl.org/content/Kazakh_Presidents_Nephew_Gets_Post_In_Security_Service/1926946.html, erişim tarihi: 27 Ocak 2010 
10. "Suspects in slaying of opposition leader reportedly from Kazakh security service", Radio Free Europe/Radio Liberty, 22 Şubat 2006, http://www.rferl.org/content/article/1143579.html, erişim tarihi: 13 Aralık 2010 
11. Кузнецов, Николай (11 Aralık 2009), "Девять жизней Комитета нацбезопасности", Взгляд 45 (134), http://www.respublika-kaz.info/news/politics/6787/, erişim tarihi: 28 Ocak 2010 
12. "Kazakh sackings over plane scandal", BBC News, 9 Ağustos 1999, http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/415736.stm, erişim tarihi: 1 Ağustos 2009 
13. "Central Asia Report: Week at a Glance", Radio Free Europe/Radio Liberty, 10 Mart 2006, http://www.rferl.org/content/article/1342077.html, erişim tarihi: 27 Ocak 2010 
14. "Kazakh officers linked to murder", BBC News, 26 Ocak 2006, http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4736230.stm, erişim tarihi: 28 Ocak 2010 
15. "Kazakhstan Approves New National Security Committee Chief", Radio Free Europe/Radio Liberty, 9 Aralık 2009, http://www.rferl.org/content/Kazakhstan_Approves_New_National_Security_Committee_Chief/1899272.html, erişim tarihi: 27 Ocak 2010 
16. "Kazakh Senate Approves New Intelligence Chief", Radio Free Europe/Radio Liberty, 2 Mart 2006, http://www.rferl.org/content/article/1066303.html, erişim tarihi: 27 Ocak 2010 

Bibliyografya

• Knight, Amy W. (1997), Spies without cloaks: the KGB's successors, Princeton University Press, ISBN 978-0-691-01718-1 

Dış bağlantılar

• Resmi internet sitesi (İngilizce)