Ayıgiller
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
| | ||||||||||||
|
Ailuropoda | ||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||
|
Ayıgiller (Ursidae), hepçiller takımına ait bir familya. Küçük ayılar (Procyonidae) familyası ile karıştırılmamaları için Büyük ayılar ya da Asıl ayılar da denilir.
Ayıgiller ve özellikleri
Ayılar genellikle iri yapılı kısa bacaklı hayvanlardır. Ağırlıkları Malaya ayısında yaklaşık 27–46 kg’dan başlayarak Alaska iri boz ayısında 780 kg’a kadar ulaşır. Erkek ayılar daima dişilerden daha iri olurlar. Bu iri gövdelerine karşın çoğu iyi bir tırmanıcı ve usta bir yüzücüdür. İnsanlar gibi topukları da yere değmek üzere bütün ayak tabanını basarak yürüyebilirler. Her ayağında beş parmak, parmaklarının ucunda da içeri çekilmeyen tırnakları vardır. Tembel ayı gibi bazı türlerde pençeleri kazmaya çok elverişlidir. Kuyrukları çok kısadır. Tüyleri uzun ve çoğu türlerde kahverengi ya da siyah olmak üzere tek renklidir. Sadece büyük pandanın beyazlı siyahlı bir rengi ve kutup ayısının beyaz renkli tüyleri vardır. Bazı türlerin göğüslerinde ya da yüzlerinde farklı şekiller vardır. Ayılar genel olarak hem et hem de otla beslenen hepçil hayvanlardır. Bu hayvanların beslenmesinde et, balık ve meyve önemli yer tutar.Ama familya üyelerinin beslenme tercihleri türden türe değişiklik gösterebilir. Örneğin tümüyle etobur olan kutup ayısı en çok fokları yeğlerken büyük ölçüde otçul olan gözlüklü ayı bitkilerle beslenmeyi seçer. Bu arada hemen hepsi baldan hoşlanır. Ayılar çok vahşi ve yırtıcı hayvanlardır.
Yaşam şekli
Genellikle kuytu orman köşelerindeki ağaç oyuklarında ya da büyük kayaların arasında oluşan çukurlarda, mağaralarda, inlerde, yaşarlar. Kış gelmeden önce bol bol beslenerek semiren ayılar kışın büyük bir bölümünü inlerinde, düzensiz biçimde uyuyarak geçirirler. Ama bu uzun uyuklama gerçek bir kış uykusu sayılmaz.
İnsanlar tarafından, postu eti ve yağı için olduğu kadar anı değeri için de avlanan ayılar doğada yabani olarak 15-30 yıl kadar, yakalanıp insanlarca bakıldıklarında ise çok daha uzun yaşarlar.
Bugün yaşayan ayı türleri
Bu familyanın günümüze kadar varlığını sürdürmeyi başarmış 8 türü kalmıştır:
- Boz ayı (Ursus arctos)
- Amerika siyah ayısı (Ursus americanus)
- Asya siyah ayısı (Ursus thibetanus)
- Kutup ayısı (Ursus maritimus)
- Malaya ayısı (Helarctos malayanus)
- Tembel ayı (Melursus ursinus)
- Büyük panda (Ailuropoda melanoleuca)
- Gözlüklü ayı (Tremarctos ornatus)
Kaynakça
Encyclopaedia Britannica'nın Bear (Ayı) başlığından Türkçeye çevrilmiştir.