Validebağ Korusu
Validebağ Korusu ya da Adile Sultan Korusu, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde bulunan ve 354.000 m2 alana sahip olan, İstanbul’un Anadolu yakasının ikinci en büyük yeşil alanıdır. Kadıköy ilçesinin Koşuyolu; Üsküdar'ın Altunizade ve Barbaros mahallelerinin kesiştiği noktada yer almaktadır.[1]
Koru 1996 yılında, İstanbul III Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından, 1. Derece Doğal SİT Alanı ilan edilmiştir. 1999 yılında ise Doğal SİT Alanı olarak ilan edilmiştir. Ayrıca içinde yer alan tarihi binalar da tescil edilmiştir.
Koru'nun hafif meyilli bir arazi yapısı vardır.Anıt ağaçlar da dahil olmak üzere, yaşları 15 ila 400 arasında değişen 40'ı aşkın türdeki ağaç ve ağaççık ile çok çeşitli bitki türlerini barındıran Koru'da, 100'ü aşkın kuş türü ile çeşitli böcek, sürüngen, kaplumbağa, kirpi, sincap gibi birçok hayvanlar, ekolojik bir denge içinde barınmaktadır.
Tarihi
Yaklaşık 200 yıl önce Sultan III. Selim (1798–1807), annesi Mihrişah Valide Sultan (ö.1805) için, Çamlıca eteklerinde yer alan arazide bir bağ köşkü inşa ettirir.
Mülkiyet, Sultan Abdülmecid (1839–1861)’e geçince yapı, annesi Bezmialem Valide Sultan ( ö.1853)’a hediye edilir. Bezmialem Valide Sultan; yurt içinden ve yurt dışından getirttiği ağaç ve bitki türleriyle araziyi modern bir botanik bahçesine çevirir.
Vefatından sonra, Validebağ arazisi Altunizade ailesinin mülkiyetine geçer. Altunizade İsmail Zühtü Paşa, 1860 yılında burada muhteşem bir köşk inşa ettirir. Bir süre sonra da köşkü, güzelliğinden etkilenen, Sultan Abdülaziz'e (1861–1876) armağan eder.
1853 yılında, Sultan Abdülaziz kızkardeşlerinden Adile Sultan için saray mimarlarından Nigoğos Balyan'a koru içinde bir konut yaptırmıştır. Günümüzde Adile Sultan Kasrı olarak anılan bu yapı, öğretmenevi, huzurevi ve kültür merkezi olarak kullanılmaktadır. Yine aynı dönemde Abdülaziz tarafından yaptırılan tarihî bir av köşkü bulunmaktadır. Günümüzde İzci Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Rıfat Ilgaz'ın en önemli eseri "Hababam Sınıfı"ndan uyarlanmış filmler Adile Sultan Kasrı'nda çekilmiştir.
Bitki Türleri
Ağaç, Ağaççık ve Çalılar
2013 ve 2014 yıllarında Peyzaj Mimarı Canan Atay ve Orman Mühendisi Cengiz Eltan tarafından Validebağ Korusunda yapılan saha çalışmaları sonucunda aşağıda belirtilen türler tespit edilmiştir.
No | Bilimsel Adı | Adı |
---|---|---|
1 | Pinus nigra | Karaçam |
2 | Pinus brutia | Kızılçam |
3 | Pinus pinea | Fıstık Çamı |
4 | Pinus pinaster | Sahil Çamı |
5 | Abies nordmanniana subsp. equi trojani | Kazdağı Göknarı |
6 | Taxus baccata | Porsuk |
7 | Cupressus arizonica | Arizona Servisi |
8 | Cupressus goveniana | Kokulu Servi |
9 | Cupressus sempervirens var.pyramidalis | Akdeniz Servisi Piramidal |
10 | Cupressus semp.var horizontalis | Akdeniz Servisi |
11 | Thuja orientalis | Doğu Mazısı |
12 | Juniperus communis | Adi Ardıç |
13 | Juniperus sabina | Sabin Ardıcı |
14 | Cedrus libani | Lübnan Sediri |
15 | Thuja occidentalis | Batı Mazısı |
16 | Thuja plicata | Boylu Mazı |
17 | Quercus robur | Saplı Meşe |
18 | Quercus petraea | Sapsız Meşe |
19 | Quercus cerris | Saçlı Meşe |
20 | Quercus frainetto | Macar Meşesi |
21 | Quercus infectoria | Mazı Meşesi Meşe |
22 | Quercus pubescens | Tüylü Meşe Meşe |
23 | Quercus macrolepis | Anadolu Palamut Meşesi |
24 | Quercus aucheri | Boz Pırnal |
25 | Quercus coccifera | Kermes Meşesi |
26 | Platanus oxidentalis | Batı Çınarı |
27 | Tilia platyphyllos | Büyük Yapraklı Ihlamur |
28 | Tilia tomentosa | Gümüşi Ihlamur |
29 | Populus alba | Ak Kavak |
30 | Populus nigra | Kara Kavak |
31 | Salix cinerea | Boz Söğüt |
32 | Salix babylonica | Salkım Söğüt |
33 | Alnus orientalis | Doğu Kızılağacı |
34 | Acer campestre | Ova Akçaağacı |
35 | Fraxinus excelsior | Adi Dişbudak |
36 | Calluna vulgaris | Süpürge Çalısı |
37 | Pistacia atlantica | Atlantik Fıstığı |
38 | Pistacia vera | Fıstık Ağacı |
39 | Phillyrea angustifolia | Dar Yapraklı Akçakesme |
40 | Phillyrea latifolia | Geniş Yapraklı Akçakesme |
41 | Laurus nobilis | Akdeniz Defnesi |
42 | Cercis siliquastrum | Erguvan |
43 | Spartium junceum | Katırtırnağı |
44 | Prunus laurocerasus | Karayemiş |
45 | Robinia pseudoacacia | Yalancı Akasya |
46 | Paliurus aculeatus | Karaçalı |
47 | Rubus fruticosus | Böğürtlen |
48 | Cistus parvifolius | Pembe Çiçekli Laden |
49 | Berberis vulgaris | Adi Kadın Tuzluğu |
50 | Mespilus germanica | Muşmula |
51 | Pyrus elaeagnifolia | Ahlat |
52 | Purunus domestica | Erik |
53 | Pirus malus | Elma |
54 | Ficus carica | İncir |
55 | Olea europaea Sp | Zeytin |
56 | Cornus mas | Kızılcık |
57 | Lavandula stoechas | Karabaş Otu |
58 | Ligustrum vulgare | Adi Kurtbağrı |
59 | Aesculus hippocastanum | Beyaz Çiçekli At Kestanesi |
60 | Aesculus X carnea | Kırmızı Çiçekli At Kestanesi |
61 | Cydonia oblonga | Ayva |
62 | Chaenomeles speciosa (Sweet) Nakai | Japon Ayvası |
63 | Morus nigra | Kara Dut |
64 | Morus alba | Ak Dut |
65 | Prunus avium | Kiraz |
66 | Vitis vinifera L. | Üzüm Asma |
67 | Elaeagnus angustifolia | Kuş İğdesi |
68 | Pyracantha coccinea | Kızıl Ateş Dikeni |
69 | Cotoneaster salicifolius | Söğüt Yapraklı Dağ Muşmulası |
70 | Cotoneaster Microphyllus | Küçük Yapraklı Dağ Muşmulası |
71 | Viburnum tinus | Kartopu |
72 | Paulownia tomentosa | Tüylü Pavlonya |
73 | Juglans nigra | Kara Ceviz |
74 | Celtis australis | Çitlenbik |
75 | Gleditsia triacanthos | Gladiçya |
76 | Maclura pomifera | Yalancı Portakal Ağacı |
77 | Catalpa bignonoides | Sigara Ağacı |
78 | Prunus mahaleb | Mahlep |
79 | Prunus amygdalus | Badem |
80 | Spirea vanthouttei | İspirya |
81 | Tamarix tetrandra | Ilgın |
82 | Rosa canina | Kuşburnu |
83 | Rosa sempervirens | Yaban Gülü |
84 | Acer pseudoplatanus | Dağ Akçaağacı |
85 | Hydrangea sp. | Ortanca |
86 | Nerium oleander | Zakkum |
87 | Cedrus deodora | Himalaya Sediri |
88 | Cedrus atlantica | Atlas Sediri |
89 | Eriobotrya japonica | Malta Eriği |
Çokyıllık Bitkiler, Soğanlı Bitkiler ve Sarmaşıklar
Peyzaj Mimarı Canan Atay tarafından çok küçük bir alanda yapılan çalışmalar sonucunda aşağıda verilen liste oluşturulmuştur.
No | Bilimsel Adı | Adı |
---|---|---|
1 | Alcea rosea | Gül Hatmi |
2 | Convolvulus spp. | Tarla sarmaşığı |
3 | Ecbalium elaterium | Eşek hıyarı |
4 | Malva spp. | Ebegümeci |
5 | Nigella spp. | Çörekotu |
6 | Onosma spp. | Emzikotu |
7 | Ranunculus spp. | Düğün çiçeği |
8 | Scabiosa spp. | Uyuzotu |
9 | Symphytum spp. | Karakafes otu |
10 | Muscari spp. | Dağ sümbülü |
11 | Ornithogalum spp. | Akyıldız |
12 | Lamium spp. | Ballıbaba |
13 | Salvia spp. | Adaçayı |
14 | Verbascum spp. | Sığırkuyruğu |
15 | Onopordum spp. | Eşek dikeni |
16 | Senecio spp. | Kanarya otu |
17 | Solidago spp. | Altın başak |
18 | Taraxacum spp. | Karahindiba |
19 | Astragalus spp. | Geven |
20 | Lathyrus spp. | Mürdümük |
21 | Mentha spp. | Nane |
22 | Papaver spp. | Gelincik |
23 | Geranium spp. | Turna gagası |
24 | Oxalis spp. | Yonca |
25 | Polygonum spp. | Madımak |
26 | Carduus spp | Ayı pençesi |
27 | Centaurea spp. | Peygamber çiçeği |
28 | Cirsium spp. | Deve dikeni |
29 | Veronica spp. | Yavşan otu |
30 | Anagalis spp. | Fare kulağı |
31 | Borago officinalis | Hodan |
32 | Euphorbia spp. | Sütleğen |
33 | Eryngium spp. | Diken |
34 | Thymus spp. | Kekik |
35 | Clematis spp | Ormanasması |
36 | Hedera helix | Orman sarmaşığı |
Kuş Türleri
Koru, dünyanın önemli kuş göç yollarından birisi üzerinde olup kuşların dinlenme, beslenme barınma, üreme için konakladıkları doğal bir habitattır.
İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu tarafından 2000 yılından beri kuş gözlemleri yapılarak Kuşbank veritabanına kaydedilmektedir. 15 Kasım 2014 tarihinde alınan rapora göre bu alanda yapılmış ve kaydedilmiş 180 gözlem sonucunda 119 farklı tür kaydedilmiş ve onaylanmıştır.
No |
Ulusal yaygın isim |
Bilimsel isim |
İngilizce İsim |
---|---|---|---|
1 |
Karabatak |
Phalacrocorax carbo |
Cormorant |
2 |
Balaban |
Botaurus stellaris |
Great Bittern |
3 |
Gece Balıkçılı |
Nycticorax nycticorax |
Grey Heron |
4 |
Gri Balıkçıl |
Ardea cinerea |
Night Heron |
5 |
Erguvani Balıkçıl |
Ardea purpurea |
Purple Heron |
6 |
Kara Leylek |
Ciconia nigra |
Black Stork |
7 |
Leylek |
Ciconia ciconia |
White Stork |
8 |
Çeltikçi |
Plegadis falcinellus |
Glossy Ibis |
9 |
Arı Şahini |
Pernis apivorus |
European Honey Buzzard |
10 |
Kara Çaylak |
Milvus migrans |
Black Kite |
11 |
Yılan Kartalı |
Circaetus gallicus |
Short-toed Snake-eagle |
12 |
Saz Delicesi |
Circus aeruginosus |
Western Marsh Harrier |
13 |
Çayır Delicesi |
Circus pygargus |
Montagu's Harrier |
14 |
Atmaca |
Accipiter nisus |
Eurasian Sparrowhawk |
15 |
Yaz Atmacası |
Accipiter brevipes |
Levant Sparrowhawk |
16 |
Şahin |
Buteo buteo |
Common Buzzard |
17 |
Kızıl Şahin |
Buteo rufinus |
Long-legged Buzzard |
18 |
Küçük Orman Kartalı |
Aquila pomarina |
Lesser Spotted Eagle |
19 |
Kerkenez |
Falco tinnunculus |
Common Kestrel |
20 |
Aladoğan |
Falco vespertinus |
Red-footed Falcon |
21 |
Delice Doğan |
Falco subbuteo |
Eurasian Hobby |
22 |
Bıldırcın |
Coturnix coturnix |
Quail |
23 |
Çulluk |
Scolopax rusticola |
Eurasian Woodcock |
24 |
Karabaş Martı |
Larus ridibundus |
Common Black-headed Gull |
25 |
Gümüş Martı |
Larus michahellis |
Yellow-legged Gull (L. michahellis) |
26 |
Hazar Martısı |
Larus cachinnans |
Caspian gull |
27 |
Kaya Güvercini |
Columba livia |
Rock Pigeon (Dove) |
28 |
Tahtalı |
Columba palumbus |
Common Wood-pigeon |
29 |
Kumru |
Streptopelia decaocto |
Eurasian Collared-dove |
30 |
Üveyik |
Streptopelia turtur |
European Turtle-dove |
31 |
Küçük Kumru |
Spilopelia senegalensis |
Laughing Dove |
32 | Guguk | Cuculus canorus | Cuckoo |
33 |
Yeşil Papağan |
Psittacula krameri |
Rose-ringed (Ring-necked) Parakeet |
34 |
Ebabil |
Apus apus |
Common Swift |
35 |
Boz Ebabil |
Apus pallidus |
Pallid Swift |
36 |
Ak Karınlı Ebabil |
Tachymarptis melba |
Alpine Swift |
37 |
Arıkuşu |
Merops apiaster |
European Bee-eater |
38 |
Gökkuzgun |
Coracias garrulus |
Roller |
39 |
İbibik |
Upupa epops |
Eurasian Hoopoe |
40 |
Boyunçeviren |
Jynx torquilla |
Eurasian Wryneck |
41 |
Alaca Ağaçkakan |
Dendrocopos syriacus |
Syrian Woodpecker |
42 |
Küçük Ağaçkakan |
Dendrocopos minor |
Lesser Spotted Woodpecker |
43 |
Tarlakuşu |
Alauda arvensis |
Eurasian Skylark |
44 |
Orman Toygarı |
Lullula arborea |
Wood Lark |
45 |
Kum Kırlangıcı |
Riparia riparia |
Sand Martin |
46 |
Kır Kırlangıcı |
Hirundo rustica |
Barn Swallow |
47 |
Kızıl Kırlangıç |
Hirundo daurica |
Red-rumped Swallow |
48 |
Ev Kırlangıcı |
Delichon urbicum |
Northern House-martin |
49 |
Ağaç İncirkuşu |
Anthus trivialis |
Tree Pipit |
50 |
Çayır İncirkuşu |
Anthus pratensis |
Meadow Pipit |
51 |
Sarı Kuyruksallayan |
Motacilla flava |
Yellow Wagtail |
52 |
Sarı Başlı Kuyruksallayan |
Motacilla citreola |
Citrine wagtail |
53 |
Dağ Kuyruksallayanı |
Motacilla cinerea |
Grey Wagtail |
54 |
Ak kuyruksallayan |
Motacilla alba |
White (Pied) Wagtail |
55 |
Çıtkuşu |
Troglodytes troglodytes |
Winter Wren |
56 |
Dağbülbülü |
Prunella modularis |
Hedge Accentor (Dunnock) |
57 |
Karatavuk |
Turdus merula |
Eurasian Blackbird |
58 |
Tarla Ardıcı |
Turdus pilaris |
Fieldfare |
59 |
Öter Ardıç |
Turdus philomelos |
Song Thrush |
60 |
Kızıl Ardıç |
Turdus iliacus |
Redwing |
61 |
Ökse Ardıcı |
Turdus viscivorus |
Mistle Thrush |
62 |
Çalı Kamışçını |
Acrocephalus palustris |
Reed warbler |
63 |
Saz Kamışçını |
Acrocephalus scirpaceus |
Marsh Warbler |
64 |
Ak Mukallit |
Hippolais pallida |
Olivaceous Warbler |
65 |
Maskeli Ötleğen |
Sylvia melanocephala |
Sardinian Warbler |
66 |
Kara Boğazlı Ötleğen |
Sylvia rueppelli |
Rueppell's Warbler |
67 |
Çizgili Ötleğen |
Sylvia nisoria |
Barred Warbler |
68 |
Küçük Ak Gerdanlı Ötleğen |
Sylvia curruca |
Lesser Whitethroat |
69 |
Ak Gerdanlı Ötleğen |
Sylvia communis |
Common Whitethroat |
70 |
Boz Ötleğen |
Sylvia borin |
Garden Warbler |
71 |
Kara Başlı Ötleğen |
Sylvia atricapilla |
Blackcap |
72 |
Orman Çıvgını |
Phylloscopus sibilatrix |
Wood Warbler |
73 |
Çıvgın |
Phylloscopus collybita |
Common Chiffchaff |
74 |
Söğütbülbülü |
Phylloscopus trochilus |
Willow Warbler |
75 |
Sürmeli Çalıkuşu |
Regulus ignicapilla |
Firecrest |
76 |
Çalıkuşu |
Regulus regulus |
Goldcrest |
77 |
Kızılgerdan |
Erithacus rubecula |
European Robin |
78 |
Benekli Bülbül |
Luscinia luscinia |
Thrush Nightingale |
79 |
Bülbül |
Luscinia megarhynchos |
Common Nightingale |
80 |
Kara Kızılkuyruk |
Phoenicurus ochruros |
Black Redstart |
81 |
Kızılkuyruk |
Phoenicurus phoenicurus |
Common Redstart |
82 |
Çayır Taşkuşu |
Saxicola rubetra |
Whinchat |
83 |
Taşkuşu |
Saxicola torquatus |
Common Stonechat |
84 |
Boz Kuyrukkakan |
Oenanthe isabellina |
Isabelline Wheatear |
85 |
Kuyrukkakan |
Oenanthe oenanthe |
Northern Wheatear |
86 |
Benekli Sinekkapan |
Muscicapa striata |
Spotted Flycatcher |
87 |
Küçük Sinekkapan |
Ficedula parva |
Red-breasted Flycatcher |
88 |
Halkalı Sinekkapan |
Ficedula albicollis |
Collared Flycatcher |
89 |
Kara Sinekkapan |
Ficedula hypoleuca |
European Pied Flycatcher |
90 |
Uzun Kuyruklu Baştankara |
Aegithalos caudatus |
Long-tailed Tit |
91 |
Mavi Baştankara |
Parus caeruleus |
Blue Tit |
92 |
Büyük Baştankara |
Parus major |
Great Tit |
93 |
Sıvacı |
Sitta europaea |
Wood Nuthatch |
94 |
Bahçe Tırmaşıkkuşu |
Certhia brachydactyla |
Short-toed Treecreeper |
95 |
Sarıasma |
Oriolus oriolus |
Eurasian Golden-oriole |
96 |
Kızıl Sırtlı Örümcekkuşu |
Lanius collurio |
Red-backed Shrike |
97 |
Kara Alınlı Örümcekkuşu |
Lanius minor |
Lesser Grey Shrike |
98 |
Kızıl Başlı Örümcekkuşu |
Lanius senator |
Woodchat Shrike |
99 |
Maskeli Örümcekkuşu |
Lanius nubicus |
Masked Shrike |
100 |
Alakarga |
Garrulus glandarius |
Eurasian Jay |
101 |
Saksağan |
Pica pica |
Black-billed Magpie |
102 |
Küçük Karga |
Corvus monedula |
Eurasian Jackdaw |
103 |
Ekin Kargası |
Corvus frugilegus |
Rook |
104 |
Leş Kargası |
Corvus cornix |
Hooded Crow |
105 |
Sığırcık |
Sturnus vulgaris |
Common Starling |
106 |
Serçe |
Passer domesticus |
House Sparrow |
107 |
Söğüt Serçesi |
Passer hispaniolensis |
Spanish Sparrow |
108 |
Ağaç Serçesi |
Passer montanus |
Eurasian Tree Sparrow |
109 |
İspinoz |
Fringilla coelebs |
Chaffinch |
110 |
Dağ İspinozu |
Fringilla montifringilla |
Brambling |
111 |
Küçük İskete |
Serinus serinus |
European Serin |
112 |
Florya |
Carduelis chloris |
European Greenfinch |
113 |
Saka |
Carduelis carduelis |
European Goldfinch |
114 |
Kara Başlı İskete |
Carduelis spinus |
Eurasian Siskin |
115 |
Kocabaş |
Coccothraustes |
Hawfinch |
116 | Sarı Çinte | Emberiza citrinella | Yellowhammer |
117 |
Kirazkuşu |
Emberiza hortulana |
Black-headed Bunting |
118 |
Kara Başlı Çinte |
Emberiza melanocephala |
Ortolan |
119 |
Tarla Çintesi |
Miliaria calandra |
Corn Bunting |
Koru'da ayrıca çeşitli böcek, sürüngen, kaplumbağa, kirpi, sincap gibi birçok hayvanlar yine ekolojik bir denge içinde barınmaktadırlar.
Kelebek Türleri
Validebağ Korusunda gözlenen kelebek türlerinin listesi.
No | Tür | Bilimsel adı |
---|---|---|
1 | Atalanta | Vanessa atalanta |
2 | Anadolu yırtıkpırtığı | Nymphalis egea |
3 | Benekli bakırgüzeli | Lycaena phlaeas |
4 | Benekli iparhan | Melitaea didyma |
5 | Büyük beyazmelek – Lahana kelebeği | Pieris brassicae |
6 | Büyük sevbeni | Satyrium ilicis |
7 | Çayıresmeri | Maniola jurtina |
8 | Çokgözlü esmer | Aricia agestis |
9 | Çokgözlü mavi | Polyommatus icarus |
10 | Çitlembik kelebeği | Libythea celtis |
11 | Diken kelebeği | Vanessa cardui |
12 | Erik kırlangıçkuyruk | Iphiclides podalirius |
13 | Hatmi zıpzıp | Carcharodus alceae |
14 | Karaağaç nimfalisi | Nymphalis polychloros |
15 | Karanlık ormanesmeri | Pararge aegeria |
16 | Kırlangıçkuyruk | Papilio machaon |
17 | Kutsalmavi | Celastrina argiolus |
18 | Küçük ateşgüzeli | Lycaena thersamon |
19 | Küçük beyazmelek | Pieris rapae |
20 | Küçük esmerboncuk | Lasiommata megera |
21 | Lampides | Lampides boeticus |
22 | Mavi zebra | Leptotes pirithous |
23 | Minik sevbeni | Satyrium acaciae |
24 | Orakkanat | Gonepteryx rhamni |
25 | Sarı azamet | Colias croceus |
26 | Yalancı beyazmelek | Pieris pseudorapae |
27 | Yeni beneklimelek | Pontia edusa |
28 | Orman Melikesi | Melanargia galathea |
Bu linkten Validebağ korusunda çekilmiş kelebek fotoğraflarına da erişebilirsiniz.
Bu linkten kelebek türleri hakkında ayrıntılı bilgiye erişebilirsiniz.
Koru'da Son 30 Yılda Yaşananlar ve Günümüz
1927 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın kullanımına tahsis edilmiş olan Validebağ Korusu'nda Öğretmenevi olarak hizmet veren Adile Sultan Kasrı, Abdülaziz Av Köşkü, Çamlı Köşk gibi tarihi eserlerin yanı sıra Sağlık Meslek Lisesi ile Üsküdar Devlet Hastanesi ek birimleri de burada faaliyet göstermektedir. İstanbul’un Anadolu yakasının ikinci en büyük yeşil alanıdır. Daha önceleri döner sermaye ile bakımlı bir durumda olan Koru, 1980’li yıllarda çevre düzenleme ve bakım için Öğretmenevi bütçesinde yaşanan kesintiler nedeniyle kaderine terk edilmiştir. 1990’lı yılların sonunda deresi kurutulmuş, çevrede çok sayıda inşaat başlatılmış ve her sene ilkbahar ve sonbaharda Koru’da konaklayan leylekler artık gelmemeye başlamışlardır. 1999 yılında yaşanan Marmara Depremi sonrasında Koru içerisinde bulunan binaların bakımsız olması neden gösterilerek içerisinde bulunan yapılar da dahil Koru gözden çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu yıllardan itibaren çevresinde beliren inşaatlar neticesinde civar belediyelerin rant uğruna çıkar çatışmasına sahne olmuştur ve günümüzde de Koru üzerinde hak iddia etmeye devam edilmektedir. Her şeye rağmen doğal güzelliğini ve ekosistem olma özelliğini koruyan Koru, gün boyunca, özellikle sabahları spor, yürüyüş ve gezinti amaçlı olarak yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Hızla betonlaşan ve düzensiz büyüyen İstanbul’da, şehrin gürültüsünden, kalabalığından ve kirli havasından kaçmak isteyenler için bir sığınak işlevini sürdürmektedir. 1999 yılındaki depremden sonra da binlerce insanın çadır kurarak sığındıkları doğal bir toplanma alanı olmuştur.
Validebağ Korusu, 90'lı yılların başından itibaren yapılaşma tehdidine ve yanıbaşında bulunan 50 dönümlük arazinin yapılaşmaya açılacağı endişesiyle toplanan imzalar ve kurulan "Validebağ Gönüllüleri Derneği" tarafından açılan davalar sonucunda 1999 yılında İstanbul III Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından I.derece doğal SİT alanı ilan edilmiştir. Bu kararın anlamı, Koru’da Koruma Kurulu’nun onayı olmaksızın hiçbir faaliyetin yapılamayacağıdır. Koru’da hayvan otlatılması, kurban kesimi, toplu piknikler ve mangallı piknik yapılması yasaklanmıştır. Koru’da biriken çöpler, kısmen Koru’da faaliyet gösteren kurumların görevlilerince, zaman zaman da gönüllüler tarafından toplanmaktadır.[2] Koru içerisinde son zamanlarda gerek bazı sivil inisiyatifler, gerekse gönüllüler tarafından ağaçlandırma çalışması da yapılmaktadır,[3] Bu çalışmalarla Koru'da doğal yollarla eksilen ya da tahrip olan doğal yaşamın yeniden canlandırılmasına ve zaman içerisinde Koru'ya zarar veren çalışmalar engellenmeye çalışılmaktadır.
Koru özellikle 2000'li yıllardan sonra Üsküdar Belediyesi tarafından kullanılmak istenmiştir. Buna karşı özellikle mahalle halkı, mahalle muhtarları ve "Validebağ Gönüllüleri Derneği" büyük çaba göstermiştir. Koru için Üsküdar Belediyesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü'nden Koru'nun kullanımı için tahsis edilmesini istemiştir. Daha sonrasında bu tahsisin yapılaşmaya zemin hazırlanacağı iddiası üzerinde yürütmenin durdurulması talep edilmiş ve sonrasında verilen tahsis ve Koru içerisinde bulunan güvenlik görevlileri, kulübeler vb. malzemeler alandan kaldırılarak durdurulmuştur.
Koru'da ayrıca Öğretmenevi olarak kullanılan alana ilaveten Adile Sultan Kasrı etrafında son 10 yılda ciddi manada bir doğa katliamı yaşanmaktadır. Bunun için Adile Sultan Kasrı etrafında bulunan ve daha önce çay bahçesi olarak hizmet verilen alan kapatılmış, düğün ve eğlence hizmeti alanı açılması adına birçok ağaç ve çalı yok edilmiştir. Alana serilen mermerler sonrasında Kasır ciddi şekilde su alma tehlikesi altındadır. Etrafa yayılan gürültü ve ışıklandırma dolayısıyla da doğal hayata zarar verilmektedir. Son olarak Öğretmenevi yanında bulunan alana yapılmak istenen otopark ve getirilen inşaat malzemeleri üzerine eylemler yapılmış ve alana ağaçlandırma yapılarak yapılaşmaya engel olunmaya çalışılmıştır.[4]
2014 Ekim ayı itibariyle Koru'nun Kuzeybatı sınırında yer alan ve çevresi yapılaşmayla sarılan arazi için, daha önce "Yeşil Alan" olarak tahsis edilen ve sonrasında "Dini Tesis Alan" olarak verilen karar doğrultusunda Üsküdar Belediyesi'nin girişimiyle cami yapılmak istenmiş, ancak mahalle halkı ve sivil toplum örgütleri, civar alanda birçok cami olduğunu, alanın yeşil alan olarak kalması gerektiğini ifade ederek cami yapımına karşı çıkmışlardır. Ancak bu karşı çıkış, bazı çevrelerce "Cami istenmiyor" şeklinde algıya yol açmış ve karşı kampanya yürütülmeye çalışılmıştır. İnşaat alanında yaklaşık 6 ay polis bariyerleri ve TOMA aracı kaldıktan sonra cami inşaatı tamamlanmış ve 2015 Ramazan Bayramı'nın 1. günü hizmete girmiştir. Şu anda yapılan caminin bitişiğinde bulunan alana yol yapılmak istenmekte, bunun için asfaltlama çalışması yapılmakta ve Koru içerisinden yol geçirilmeye çalışılmaktadır. Koru'nun doğal yapısının ve bütünlüğünün bozulacağı gerekçesiyle gönüllüler tarafından resmi ve hukuki girişimler devam etmektedir.
Dış bağlantı
Validebağ Korusu Blogspot Sayfası
Kaynaklar
- "Korular". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. III. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. 1993. ss. sf. 72, 7, 74, 75.
|
- ↑ http://www.slideshare.net/yldrmasm/valideba-korusu-gncellenmi-genel-bilgi
- ↑ http://www.kadikoylife.com/BU_GONULLULERIN_ALNNDAN_OPULUR/4404
- ↑ http://www.uskudar34.com/galeri/189-1-validebag-korusunda-agaclandirma-senligi.html
- ↑ http://www.arkitera.com/haber/22633/validebag-korusunda-otoparka-karsi-agac-dikme-eylemi