Virüs replikasyonu
|
Viral replikasyon biyolojik virüslerin konak hücrelerde kopyalanması işlemidir. Viral replikasyon sürecinin başlması için virüsün konak hücreye girmesi gerekmektedir. Virüs açısından viral replikasyonun amacı, kendini kopya ederek türünün üretimini ve yeni konak hücrelere girerek hayatta kalmasını sağlamaktır. Replikasyon, virüsün genom yapısına ve barındırdığı kor proteinlerine göre önemli farklılıklar gösterebilir. Birçok RNA virüsü sitoplazmada gelişirken, birçok DNA virüsü çekirdeğe bağlanır.[1] "
Baltimor sınıflandırma sistemi
- Konu hakkında ayrıntılı bilgi için Baltimor sınıflandırması maddesine bakınız.
Virüsler, genom tiplerine göre 7 tipe ayrılmışlardır, her birinin kendi çoğalma stratejileri olan aileleri vardır.. David Baltimore, Nobel Ödüllü biyolog, farklı virüsleri sınıflandırmak için kendilerine özgü çoğaltma stratejisine dayalı baltimore sınıflandırma sistemi adı verilen bir sistem geliştirdi. Bu sistem replikasyon stratejilerini temel alan yedi gurptan oluşur (Baltimore Sınıfları I, II, III, IV, V, VI, VII). Bu yedi sınıfın genel özellikleri kısaca şöyledir:[2]
Sınıf 1: çiDNA virüsleri
Bu tipteki virüsler, replike olabilmek için genelde konak hücre çekirdeğine taşınmalıdırlar. Adenovirüsler ve herpesvirüsler gibi virüsler kendi replikasyon faktörlerini kodlayabilirken, bazı virüsler genomlarını kopya edebilmek için konak polimerazlarına ihtiyaç duyarlar. Ancak her iki durumda da, viral genomun replikasyonu, konağın hücre döngüsünde DNA replikasyonuna yatkınlığına yüksek oranda bağımlıdır. Hücre bölünmesinin zorlanması ile birlikte konak hücre kanser hücresine dönüşebilir.
Poksvirüs ailesi sınıf I virüslerde, replike olabilmek için hücre çekirdeğine taşınmayan iyi çalışılmış bir virüs ailesidir. Bu ailedeki virüsler omurgalıları enfekte ederler ve yüksek oranda patojeniktirler.
Sınıf 2: tiDNA virüsleri
Bu sınıftaki virüsler iyi çalışılmış olmamalarına rağmen omurgalılar için oldukça patojenik virüsler vardır. Bunlardan ikisi Sirkovirüsler ve Parvovirüslerdir. Bunlar hücre çekirdeğinde replike olurlar ve replikasyonda çift iplikçikli DNA aracısı kullanırlar. Bir insan Sirkovirüsü olan TTV bu sınıftadır ve neredeyse tüm insanlarda mevcuttur, her organı asemptomatik olarak enfekte ederler.
Sınıf 3: çiRNA virüsleri
Bir çok RNA virüs genomu gibi çift iplikçikli RNA virüsleri de replikasyon için konak hücre polimerazına DNA virüsları kadar gerek duymazlar. çiRNA virüsleri, diğer sınıflar kadar iyi çalışılmamışlardır. Bu sınıf iki büyük aileyi barındırır, bunlar Reovirüsler ve Birnavirüsler. Replikasyonları monosistroniktir, bireysellik ve parçalı genomlar içerir, bunun anlamı her gen sadece bir proteini kodlar. Diğer virüslerin aksine daha karmaşık bir translasyon sergilenir.
Sınıf 4 & 5: tiRNA virüsleri
Bu virüsler iki tipten oluşur, replikasyon aslen sitoplazmada olur. Bu virüsler replikasyonda hücre döngüsüne DNA virüsleri kadar bağımlı değildir. Bu virüs sınıfı çiDNA virüsleri ile birlikte virüslerin en çok çalışılan türlerindendir.
Sınıf 4: (+)tiRNA virüsleri
Pozitif yönelimli RNA virüsleri ve aslında pozitif yönelimli tüm genler doğrudan doğruya protein oluşturan form olarak konak ribozomuna bağlanabilir.
Sınıf 5: (-)tiRNA virüsleri
Negatif yönelimli RNA virüsleri ve aslında negatif yönelimli tüm genler doğrudan doğruya protein oluşturan form olarak konak ribozomuna bağlanamazlar. Bunun yerine viral polimeraz tarafından "okunabilir" tamamlayıcı pozitif yönelimli iplikçiği yazılmalıdır.
Sınıf 6: (+)tiRNA-RT
Bu sınıfın çok iyi çalışılmış bir üyesi Retrovirüslerdir. Bu sınıfın belirleyici özelliği, virüs hücreye girdikten sonra tek iplikçikli RNA'dan çift iplikçikli DNA oluşumudur. Bu DNA konak hücre genomuna entegre olur.
Sınıf 7: çiDNA-RT
Bu sınıf hepatit B virüsü ile örneklenir ve virüslerin küçük bir grubunu oluşturur, kısmi çift iplikçikli DNA yapısı, kovalent olarak kapalı komplementer DNA'ya (cccDNA) dönüştürülür ve bu cccDNA, viral mRNA ve altgenomik mRNA üretimi için bir şablon olarak kullanılır. Öngenomlu RNA, DNA genomunun yapımı için viral ters transkriptazın bir şablonu gibi hizmet verir.
Kaynakça
| ||||||||||||||||||||