Yıldız patlama galaksisi

Antenler Galaksisi çok yüksek sturbust etkinliği olan galaksilere örnek olarak gösterilebilir. Kaynak: NASA/ESA

Cüce galaksi NGC 1569 (Arp 210) merkezi bölgeye yakın Starburst etkinliği. Hubble Uzay Teleskobu

Yıldız patlama galaksisi, galaksilerdeki yıldızlararası dev moleküler bulutlarında oluşan soğuk gaz rezervlerinden meydana gelirler. Yıldız doğumları oranının istisnai derecede yüksek olduğu galaksiler “starburst galaksileri” adıyla bilinir. Bu galaksiler aşırı miktarda yıldız üretmeye sürekli olarak devam etselerdi gaz rezervlerini tüketerek ömürlerini iyice azaltırlardı. Fakat bu etkinlikleri genellikle yalnızca on milyon yıl kadar sürer ki, bu süre bir galaksinın ömür süresine nazaran nispeten kısa bir süredir. "Starburst galaksileri" Evren tarihinin erken dönemlerinde daha yaygındılar.^[1] Günümüzde bile bu galaksilerin yıldız doğumları toplamına katkıları tahminen %15 civarındadır.^[2]

Starburst galaksileri tozlu gaz yoğunlaşmalarıyla ve yeni doğmuş yıldızların çokluğuyla nitelendirilirler ki, bu yıldızlardan bazıları çevredeki bulutları iyonize ederek içerisinde yıldız oluşumlarının gerçekleştiği H II bölgeleri meydana getiren büyük yıldızlardır.^[3] Bu büyük yıldızlar süpernova patlamaları da meydana getirirler ve bu patlamalarda saçtıkları maddeler, çevredeki gazla çok güçlü bir etkileşime girip gaz bölgesinde yıldız oluşumunu sağlayan zincirleme reaksiyonları tetiklerler. Öyle ki bu etkinlik, ancak söz konusu bölgedeki gaz tüketildiğinde ya da dağıldığında son bulur.^[4]

Starburst tipi galaksilerin teşekkülü, genellikle galaksilerin birleşmesiyle ya da etkileşime geçmesiyle açıklanır. Starburst galaksilerinin bu tür bir etkileşimle oluşmasına, M 82 galaksisi tipik bir örnek oluşturur. M 82, kendisinden daha büyük bir galaksi olan M 81 ile yüz yüze gelecek şekilde yakınlaşmış ve normal bir galaksinin on misli oranında yıldız üreten bir yıldız patlama galaksi hâline gelmiştir. Düzensiz galaksiler, genellikle belirli aralarla yıldız patlama etkinliği sergilerler.^[5]

Kaynaklar

1. "Starburst Galaxies". Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. 2006-08-29.Retrieved on 2006-08-10.
2. Kennicutt Jr., R. C.; Lee, J. C.; Funes, J. G.; Shoko, S.; Akiyama, S. (September 6–10, 2004). "Demographics and Host Galaxies of Starbursts". Starbursts: From 30 Doradus to Lyman Break Galaxies: 187-, Cambridge, UK: Dordrecht: Springer. Retrieved on 2006-12-11.
3. Smith, Gene (2006-07-13). "Starbursts & Colliding Galaxies". University of California, San Diego Center for Astrophysics & Space Sciences. Retrieved on 2006-08-10.
4. "Starburst Galaxies". Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. 2006-08-29. Retrieved on 2006-08-10.
5. Keel, Bill (September 2006). "Starburst Galaxies". University of Alabama. Retrieved on 2006-12-11.

Ayrıca bakınız

• Etkin galaksi
• Starburst