Avrupa Uzay Ajansı

Koordinatlar: 48°50′54″K 2°18′15″D / 48.8482°K 2.3042°D

Avrupa Uzay Ajansı
Kısaltma	ESA/ASE
Kuruluş	1975
Tür	UAÖ
Resmî diller	İngilizce, Fransızca ve Almanca[1]
Lider	Johann-Dietrich Wörner
Bütçe	€4.28 milyar / £3.64 milyar / US$5.51 milyar (2013)[2]
Resmî site	ESA resmî internet sitesi

Avrupa Uzay Ajansı (European Space Agency, ESA) 1975 yılında, uzayın keşfini amaçlayan, hükümetlerarası bir organizasyon olarak kurulmuştur. Şu an 22 üyesi olan örgütün merkezi Fransa'nın başkenti Paris'tedir. 2006 yılı rakamlarıyla 3.000.000.000 Avro'luk bütçeye ve (ulusal uzay ajansları hariç) yaklaşık 1900 çalışana sahiptir.

ESA'nın uzay uçuş programı, özellikle de astronotların katılımı ile Uluslararası Uzay İstasyonu programı, gezegenler ve Ay için insansız keşif uçuşlarını içerir. ESA telekomünikasyon, navigasyon, araştırma, uzayın gözlemi gibi birçok konuda da çalışır.

ESA'nın ana fırlatma aracı Ariane 5'tir. Ariane 5 roketinin çeşitli türevleri olup kütlesi en çok olanı Ariane 5 ECA'dır. Roket, 2002 yılındaki ilk test uçuş sırasında başarısız olmasına rağmen şimdiye kadar onlarca ardışık başarılı uçuş yaptı.

2 Mart 2004 tarihinde ESA tarafından uzaya gönderilen, yanında Philae uzay sondasını taşıyan Rosetta uzay aracı, 12 Kasım 2014 tarihinde 510 milyon kilometre uzaklıktaki 67P kuyrukluyıldızına ulaştı.^[3]

Tarihçe

Kuruluş

2.Dünya Savaşından sonra Avrupalı birçok bilimadamı Amerika'da çalışmak üzere Batı Avrupa'dan ayrıldı,ama 1950'lerdeki artış Batı Avrupalı ülkelerin araştırmalara ve özellikle uzayla ilgili etkinliklere yatırım yapmasını mümkün kıldı.Batı Avrupalı bilimadamları sadece ulusal projeler ile iki ana süper güç ile yarışmanın mümkün olmadığını fark ettiler.1958 Yılında Edoardo Amaldi ve Pierre Auger , batı Avrupa bilimsel topluluğunun iki önemli üyesi,Ortak bir Batı Avrupa Uzay Ajansı temelini görüşmek üzere bir araya geldiler.Toplantıya Harrie Massey dahil 8 ülkenin bilimsel temsilcileri katıldı.

Batı Avrupa ülkeleri iki önemli fırlatma ajanslarını yapmaya karar verdiler.ELDO ve Avrupa Uzay Ajansının öncü olduğu, ESRO.İkincisi 14 Haziran 1962 anlaşması ile 20 Mart 1964 yılında kuruldu. 1968-1972 den itibaren ESRO 7 araştırma uydularını fırlattı.

ESRO ve ELDO 1975'de birleşerek ESA kuruldu.10 Kurucu ülke: Belçika,Danimarka,Fransa,Almanya,İtalya,Hollanda,İspanya,İsveç,İsviçre ve İngiltere.Bu ülkeler 1975 yılında ESA sözleşmesini imzalamış.ESA 1975 yılında ilk bilimsel görevi başlattı.Cos-B, evrende bir uzay sondası gama ışınlarıyla evreni izledi.ESRO ilk olarak çalıştırdı.

Sonra Yapılan Aktiviteler

Ariane 1 modülü

ESA NASA ile IUE projesine katıldı.Dünyanın ilk yüksek yörünge teleskobu,1978 yılında başlatılıp 18 yıl süren proje başarıyla sonuçlandı.Başarılı Dünya yörünge projeleri takip etti, ve 1986'da ESA Giotto ya başladı,Bu ilk derin uzay göreviydi,Kuyruklu yıldızlar,Halley ve Grigg Skjellerup. Hipparcos yıldız haritası görevi 1989 da başladı ve 1990'larda SOHO,Ulysses ve Hubble Uzay Teleskopu projeleri NASA ile yürütülmüştür.NASA ile işbirliği içinde Cassini-Huygens uzay sondası projeleri yapıldı.

ELDO halefi olarak,ESA, bilimsel ve ticari yükler için roket inşa etmiştir. Ariane 1,1979 yılında fırlatıldı.1984'den itibaren yörüngeye çoğunlukla ticari yükleri getirdi.Ariane roketi 1988-2003 yılları arasında geliştirilen fırlatma sistemi Ariane 4 ESA nın dünya lideri olmasını sağladı.1990'larda ticari alanda fırlatmalar başladı.

Yeni milenyumun başlangıcında ESA'nın NASA,JAXA,ISRO,CSA ve Rusya Federal Uzay Ajansı gibi ajansların desteklediği, bilimsel uzay araştırma içinde büyük bir katılımcı olduğu görüldü.ESA önceki yıllarda, özellikle 1990'lı yıllarda NASA ile işbirliği içindeydi,ta ki (örneğin Amerika Birleşik Devletleri ordusu tarafından bilgi paylaşımı hakkında sert yasal kısıtlamalar gibi) koşullar değişti Rusya ile ilişkilerin daha güvenli olacağını düşündü ve Rusya'ya yanaştı. 2011 yılında basın bunu belirtti:

Rusya uzun vadeli uzay çalışmalarında ESA'nın ortağıdır.ESA ve Rusya'nın keşif ve araştırma üzerine anlaşması her iki tarafada fayda sağlayacaktır.

Projeleri

Mars Express, Smart-1, Columbus, Vega, Galileo, Olympus, Giotto, ESA’nın en önemli projelerinden bazılarıdır.

Fırlatma Araçları Donanması

ESA bu fırlatma pazarının tüm sektörlerde rekabet ettiği farklı fırlatma araçları vardır. Ariane 5 ,Soyuz-2 ve Vega ESA'nın filosu bu üç büyük roketten oluşur.ESA'nın Fransız Guyanası Uzay Merkezinde ESA'nın uzay mekiklerini yapan ve 23 hissedarları olan ArianeSpace tarafından Ariane 5 üretilmektedir.Ariane 5 Fransız guyanasından fırlatılıyor çünkü ekvatorda olduğundan uzay mekiğinin dönme hızına yaklaşık 500 m/s ekstra 'itme' kuvveti veriyor.

Ariane 5

Ariane 5 roketi ESA'nın birincil fırlatma aracıdır.Bu 1997 yılından beri hizmettedir ve Ariane 4'ün yerini almıştır.

Kaynakça

1. "Convention for the establishment of a European Space Agency" (PDF). ESA. 2003. http://esamultimedia.esa.int/docs/SP1271En_final.pdf. Erişim tarihi: 29 Aralık 2008. 
2. "ESA Budget for 2013". esa.int. 24 Haziran 2013. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131021202123/http://www.esa.int/For_Media/Latest_web_news/Budget_as_presented_during_DG_press_conference_24_January_2013. 
3. 12 Kasım 2014 BBC Türkçe haberi

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Avrupa Uzay Ajansı ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

• ESA resmî internet sitesi