Vega (roket)

Vega

Vega C Sahte Versiyonu, Paris Air Show 2015
İşlev Küçük yörüngesel fırlatma aracı
Üretici Avio
Menşei Ülke İtalya, Avrupa
Boyutlar
Yükseklik 30 m (98 ft)
Çap 3 m (9,8 ft)
Kütle 137 bin kg (302 bin lb)
Azami Yük
Kutup Yörüngesi (700km / 90° Yörünge eğikliği)
için Yük		 1430 kg (3150 lb)
Eliptik yörünge (1500x200km / 5.4° yörünge eğikliği)
için Yük		 1963 kg (4328 lb)
Güneş eşzamanlı yörünge (400km)
için Yük		 1450 kg (3200 lb)
İlişkili Roketler
Karşılaştırılan Minotaur IV, Minotaur-C, Rokot
Fırlatma Tarihçesi
Durum Faal
Fırlatma Alanları ZLV (ELA-1), Guyana Uzay Merkezi
Toplam Fırlatma 5
Başarılı 5
İlk Uçuş 13 Şubat 2012[1]
İlk Aşama
Motorlar P80[2][3][4]
İtme Kuvveti 2261 kN (508300 lbf)
Özgül itici kuvvet 280 s (2,7 km/s)
Yanma süresi 110 s
Yakıt Katı yakıt : Hidroksille sonlanan polibutadien (HTPB)
İkinci Aşama
Motorlar Zefiro 23
İtme Kuvveti 871 kN (195800 lbf)
Özgül itici kuvvet 287,5 s (2,819 km/s)
Yanma süresi 120 s
Yakıt Katı yakıt
Üçüncü Aşama
Motorlar Zefiro 9
İtme Kuvveti 260 kN (58450 lbf)
Özgül itici kuvvet 296 s (2,90 km/s)
Yanma süresi 120 s
Yakıt Katı yakıt
Dördüncü Aşama - Yukarı aşama
Motorlar AVUM
İtme Kuvveti 2,42 kN (544 lbf)
Özgül itici kuvvet 315,5 s (3,094 km/s)
Yanma süresi 667 s
Yakıt ADMH / N2O4

Vega (Vettore Europeo di Generazione Avanzata - Gelişmiş Neslin Avrupalı Taşıyıcısı)[5], Avrupa Uzay Ajansı'nın kullandığı, İtalya Uzay Ajansı ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ortaklaşa geliştirdiği ArianeSpace tarafından kullanılan bir harcanabilir fırlatma sistemidir. Geliştirilmesi 1998'de başladı ve 13 Şubat 2012 tarihinde Guyana Uzay Merkezi'nde ilk fırlatma gerçekleşti.[4] ArianeSpace 2018'in sonuna kadar Vega'yı kullanmak istediğini belirtmiştir.[6]

Vega; ağırlık olarak 300 - 2.500 kg aralığındaki, yer gözlem uyduları ve Alçak Dünya yörüngesi'ni araştırmak için kullanılacak olan uydular gibi küçük görev-yüklerini fırlatmak için tasarlanmıştır.[7]

Adını Lir Takımyıldızı'ndaki en parlak yıldızdan alan[8], Vega; (hızlandırıcı bağlanmamış olan) tek-gövdeli bir fırlatma aracıdır. Üç adet katı yakıtlı roket aşaması içerir: P80 ilk aşama, Zefiro 23 ikinci aşama, ve Zefiro 9 ise üçüncü aşamadır. Yukarı aşama modülü ise AVUM adı verilen bir sıvı yakıtlı roket'tir . P80 programı için geliştirilen teknoloji daha sonra gelecekteki Ariane projelerinde de kullanılacaktır. İtalya Vega programına %65 oranla en çok katkıyı sağlamaktadır, ardından %13 ile Fransa gelmektedir[9]. Diğer katılımcılar arasında İspanya, Belçika, Hollanda, İsviçre ve İsveç bulunmaktadır[10].

Uçuş-yükü sınırı

Arianespace şirketi Vega fırlatma aracının, 700 km (430 mi) yükseklikteki bir dairesel kutup yörüngesine 1500 kilogram (3300 lb) kadar yük çıkarabildiğini belirtmektedir[11].

Arianespace şirketi Vega'yı, kutupsal ve Güneş eşzamanlı yörüngelere gidecek olan görevler için uyarlanmış bir fırlatma sistemi olarak pazarlamaktadır[12]. Yeterlilik kanıtlama uçuşunda, VEGA ana görev-yükü olan 386,8 kg ağırlığındaki LARES uydusunu, 1450 km yükseklikteki dairesel bir yörüngeye çıkararak 69,5 derecelik bir eğimle yerleştirmiştir[13].

Özellikleri

Aşamalar

Vega (Aşamalar)
[14][15] P80 Zefiro 23 Zefiro 9 AVUM
Yükseklik 11,7 m (38 ft) 7,5 m (25 ft) 3,5 m (11 ft) 1,7 m (5.6 ft)
Çap 3 m (9.8 ft) 1,9 m (6.2 ft) 1,9 m (6.2 ft) 1,9 m (6.2 ft)
Yakıt kütlesi 88 t 24 t 10,5 t 0,55 t
Kuru motor kütlesi 7.330 kg (16,200 lb) 1.950 kg (4,300 lb) 915 kg (2,020 lb) 131 kg (290 lb)
Motor kasası kütlesi 3.260 kg (7,200 lb) 900 kg (2,000 lb) 400 kg (880 lb) 16 kg (35 lb)
Ortalama itki 2200 kN 871 kN 260 kN 2.42 kN
Ateşlenme süresi 110 s 77 s 120 s 6672 s
Özgül itici kuvvet 280 s 287,5 s 296 s 315,5 s

Görev-yükü kaplaması

Vega'nın Görev-yükü kaplaması, İsviçre'nin RUAG Space şirketi tarafından üretilmiştir. Çapı 2,6 metre, uzunluğu 7,8 metre ve kütlesi 400 kg değerindedir.

Katı-yakıtlı üç motor aşaması

İlk üç aşama, bünyesindeki ELV şirketi üzerinden Vega fırlatıcısının ana yüklencisi Avio tarafından üretilen katı yakıtlı motorlardan oluşmaktadır[16].

Her üç aşamanın motor türünün her biri için iki adet test-ateşlemesi ile birlikte sipariş verişmiştir - biri tasarım değerlendirmesi için diğeri ise son uçuş yapılandırması için[17][18].

Zefiro 9

Üçüncü aşamada kullanılan Zefiro 9, ilk tamamlanan motordu. İlk test ateşlemesi 20 Aralık 2005 tarihinde, Sardinya'nın güneydoğusundaki akdeniz kıyısında bulunan Salto di Quirra Test Sahasında gerçekleştirilmiştir. Test tamamen başarılı olmuştur[19].

Tamamlanan ilk testlere dayanarak tasarımın ciddi bir şekilde gözden geçirilmesinden sonra[20], Zefiro 9 için ikinci test ateşlemesi Salto di Quirra alanında 28 Mart 2007 tarihinde gerçekleştirilmiştir. 35 saniyeden sonra, motorun iç basıncında meydana gelen ani bir düşme sebebiyle yanma süresi uzamıştır[21]. Bu ani basınç düşmesiyle ve motorun tasarımında herhangi bir bozuklukluk olup olmadığıyla ilgili kamuya açık olarak verilen bir bilgi bulunmamaktadır.

23 Ekim 2008 tarihinde Zefiro 9'un, değiştirilmiş bir ateşleme çıkışına/memesine (nozzle) sahip olan gelişmiş bir uyarlaması (Zefiro 9-A) başarıyla test edilmiştir[22].

28 Nisan 2009 tarihinde, Zefiro 9-A için son yeterlilik testi, İtalya'daki Salto di Quirra test sahasında gerçekleştirilmiştir[23].

Zefiro 23

Zefiro motorunun geliştirilmesi Avio tarafından başlatılmış, kısmen şirketin kendisi tarafından kısmen de İtalyan Uzay Ajansı tarafından parasal kaynak sağlanmıştır. Zefiro 23 motoru, Vega roketinin ikinci aşamasını oluşturmaktadır. Karbon-epoksi kasası, lif dolama (Filament winding) ile üretilmektedir ve karbon fenolik'ten yapılma ateşleme çıkışının/memesinin (nozzle), dar kısmı olan boğaz girişi (throat insert) güçlendirilmiş karbon-karbon'dan (carbon-carbon) yapılmıştır. Yüklenen yakıt miktarı 23 tondur[24].

Zefiro 23 ikinci aşama motoru ilk kez 26 Haziran 2006 tarihinde Salto di Quirra sahasında ateşlendi. Bu test başarıyla sonuçlandı[25].

Zefiro 23 ikinci aşama motoru ikinci testi 27 Mart 2008 tarihinde yine Salto di Quirra sahasında yapıldı. Başarılı olan bu test roket motorunun yeterliliğini kanıtlamıştır[26].

P80

VEGA'nın ilk aşaması olan P80 ismini, daha sonra 88 tona çıkarılan, tasarım aşamasındaki yakıt miktarı olan 80 ton (Propellant 80) değerinden almıştır. P80 aşaması, Belçika'da SABCA şirketi tarafından üretilmiş olan bir itki yönlendirme (thrust vector control (TVC)) sistemini içerir. Bu sistem, esnek eklemlere sahip oynatılabilir bir ateşleme çıkışını lityum-iyon piller kullnarak çalıştıran, iki adet elektromekanik çalıştırıcıdan oluşur[24]. 3 m çaplı kasası Grafit-epoksi lif dolama'dan (Filament winding) oluşur ve iö yalıtım için düşük yoğunluklu kauçuk kullanılmıştır. Roket motoru memesi (nozzle) düşük-maliyetli hafif karbon fenolik malzemeden yapılmıştır; ateşleyici için (yanarak) tüketilebilir bir kaplama kullanılmıştır. Yüklenen katı yakıtın düşük bağlayıcı içeriği ve yüksek alüminyum yüzdesi vardır (Hidroksille sonlanan polibutadien - HTPB 1912)[27].

P80 motorunun ilk test ateşlemesi 30 Kasım 2006 tarihinde, Fransız Guyanasın'daki Kourou ilçesinde gerçekleştirilmiş ve başarılı bir şekilde sonuçlanmıştır[28].

P80 ilk aşama motoru için ikinci test 4 Aralık 2007 tarihinde yine Kourou'da gerçekleştirilmiştir. 111 saniye boyunca ortalama 190 ton'luk itki üreten motorun davranışı tahminlerle örtüşmüştür[29].

Aşamanın gelecekteki uyarlamalarının sevk yakıtının miktarını sırasıyla 100 ton'a (P100) ve 120 ton'a (P120) çıkarması beklenmektedir[30].

AVUM

Avio tarafından geliştirilmiş olan AVUM (Attitude Vernier Upper Module- İnce-ayar Konumlama Yukarı Modülü) yukarı aşaması (upper stage), görev-yükünü gereken yörüngeye yerleştirmek ve yuvarlanma/yatma (roll) ile konumlama (attitude) işlevlerini gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştır. AVUM iki adet modülden oluşmaktadır: APM (AVUM Propulsion Module - AVUM Sevk Modülü) ve AAM (AVUM Avionics Module - AVUM Aviyonik Modülü)[31]. Sevk modülü bir adet RD-843 roket motoru içeren sıvı yakıtlı roket kullanmaktadır. Yakıt olaraksa, basınç-beslemeli bir şekilde kullanılan, son derece zehirli olan UDMH ve nitrojen tetroksit kullanılmaktadır. AVUM aviyonik modülü aracın aviyonik alt-sisteminin ana bileşenlerini muhafaza etmektedir[32].

Uçuşlar

İlk fırlatma öncesi

2008 Ekim ayında, o zaman için İtalyan Uzay Ajansı'nın (ISA) başı olan Enrico Saggese, "Başka bir programımız olana kadar beklemeyi isteyip istemediğimize kara vermeliyiz" diyerek Almanya'nın üçüncü ve dördüncü aşamaların geliştirilmesi sürecine katılmasına dair planlara gönderme yapmış ve VEGA'nın uçuşunun ertelenebileceğini belirtmiştir[33].

2009 yılında iken sistemin ilk fırlatılışının 2010 Kasım ayında gerçekleşmesi bekleniyordu[34][35]; daha sonra basın fırlatmanın 2012 başlarına kayabilceği yorumunda bulunmuştur ancak daha sonra ESA fırlatmanın tarihinin 2012 Ocak ayı sonu olduğunu resmi olarak duyurmuştur[36].

Vega'nın fırlatılışları

Vega'nın ilk uçuşu 13 Şubat 2012 tarihinde olmuştur[37].

Vega (Fırlatma tarihçesi)
Numara Seri Numarası Tarih/Zaman
(UTC)		 Fırlatma Yeri Türü Görev-yükü Görev-yükü Türü Yörünge Sonuç Notlar References
1 VV01 2012-02-13
10:00:00		 ELV Vega LARES /
ALMASat 1 /
e-st@r /
Goliat /
MaSat-1 /
PW-Sat /
ROBUSTA /
UniCubeSat-GG /
XaTcobeo		 Jeodezik ve Nanouydu ADY Başarılı Vega'nın ilk uçuşu
2 VV02 2013-05-07
02:06:31		 ELV VERTA Proba-V /
VNREDSat 1A /
ESTCube-1		 Yer gözlem uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Başarılı İlk ticari uçuş [38][39]
3 VV03 2014-04-30
01:35:15		 ELV Vega KazEOSat-1 Yer gözlem uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Başarılı [40]
4 VV04 2015-02-11
13:40:00		 ELV VERTA IXV Tekrar-giriş teknoloji ispatı Yörünge-altı Başarılı IXV yörünge-altı doğrultuya bırakıldı, AVUM hedeflenmiş yörünge-çıkış gerçekleştirmeden önce kısa süreliğine yörüngeye girdi. [41][42][43]
[44][45]
5 VV05 2015-06-23
01:51:58		 ELV Vega Sentinel-2A Yer gözlem uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Başarılı [46][47]
[48][49]
6 VV06 2015-12-03
04:04:00		 ELV VERTA LISA Pathfinder Teknoloji ispat edici Hale yörünge (Halo orbit) Dünya-Güneş L1 Başarılı [50][51]
7 2016-ilk yarısı ELV Vega PeruSat-1 /
4 Skybox uydusu		 İstihbarat uydusu /
Yer gözlem uydusu		 Güneş eşzamanlı yörünge Planlanmış [52][53]
8 2016-08 ELV Vega OPSAT 3000 /
VENµS		 IMINT /
Yer gözlem uydusu		 Güneş eşzamanlı yörünge Planlanmış [54][55]
9 2016 ELV Göktürk-1 Yer gözlem uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Planlanmış [56]
10 2017 ELV Vega Sentinel 3B Yer gözlem uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Planlanmış [48][57]
11 2017 ELV VERTA ADM-Aeolus Meteoroloji uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Planlanmış [58][59]
12 2017 ELV VERTA PRISMA Yer gözlem uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Planlanmış [60][61]
13 2017 ELV TARANIS Yer gözlem uydusu Güneş eşzamanlı yörünge Planlanmış [62]

Gelecekteki planlanmış fırlatmalar

Tamamlanan yeterlilik uçuşundan sonra ESA, VERTA (Vega Research and Technology Accompaniment - VEGA Araştırma ve Teknoloji Birlikteliği) programı için 4 uçuş daha planlamıştı. VERTA uçuşları; Proba-V, ADM-Aeolus, LISA Pathfinder ve Intermediate Experimental Vehicle (IXV) gibi çeşitli ESA görevlerini taşıması planlanmıştı[63]. LISA Pathfinder uçuşu 2 Aralık 2015 (04:04 UTC) tarihinde gerçekleşmiştir[64].

14 Aralık 2011 tarihinde Fransa'da Evry kasabasında yapılan bir toplantıda, Arianespace ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) temsilcileri, şirketi Sentinel-2B ve Sentinel-3B uydularını Vega roketi ile fırlatacağına dair bağlayan bir sözleşme imzaladılar[65]. Daha sonra Sentinel-2B fırlatması Sentinel-2A fırlatması ile değiştirildi.

20 Haziran 2012 tarihinde Arianespace, Kazakistan’ın KazEOSat 1 isimli optik Yer gözlem uydusunun Vega ile fırlatılacak olan ilk ticari uydu olacağını duyurmuştur[40].

İtalyan Uzay-Havacılık Araştırma Merkezi (CIRA), "FTB-X" isimli test aracını[66] VEGA ile fırlatmayı planlamaktadır ancak 2012 yılından beri proje ile ilgili herhangi bir gelişme olmamıştır[67].

2013 Kasım ayında Arianespace, ELV fırlatma sahasından 10 adet Vega fırlatma siparişi vermişti, ilki 2015 yılı sonuna hazır olacaktı. Bunlar toplamda 3 yıldan fazla bir iş takvimini kapsıyorlardı[6].

Maliyet

Vega roket'inin geliştirme maliyeti başlangıçta 710 milyon € civarındaydı, buna ek olarak ESA 2012 ile 2014 arasındaki 5 adet geliştirme uçuşuna 400 milyon € değerinde kaynak sağlamıştır[68]. Ticari fırlatma maliyetinin , Arianespace şirketinin pazarlama ve hizmet maliyeti de daihl olmak üzere, 32 milyon € olduğu ya da , yılda 2 kere fırlatma olacağı varsayımıyla, tek roket için 25 milyon € olduğu hesaplanmıştır. Uçuş sayısı yılda 4 adete çıkarılırsa, her bir fırlatma aracının maliyeti 22 milyon € civarına düşecektir[69].

İnancımız odur ki, burada uzay merkezinde Arianespace şirketiyle birlikte sağladığımız değer sebebiyle, en büyük rakibimize göre fırlatma başına %20 daha çok ücret talep edip yine de bu piyasada kazanabiliriz.
—  Francesco De Pasquale, ELV SpA yönetici direktörü

, Our belief is that we can charge up to 20 percent more per launch than our biggest competitors and still win business because of the value we provide at the space center here and with Arianespace.

[69]

Gelecekteki geliştirmeler

Vega ve Ariane 5 bileşenlerine dayalı, orta-ölçekli bir fırlatıcı için tasarımsal bir çalışma vardı. Bu fırlatıcı Ariane 5 P230'u ilk aşama olarak, Vega P80'i ikinci aşama olarak ve Ariane 5'i ise üçüncü aşama olarak, depolanabilir ya da kriyojenik yakıt ile birlikte, kullanacaktı[24]. Soyuz'un (Soyuz at GSC), Arianespace fırlatma aracı listesine dahil edilmesi ile bu çalışma geri plana bırakılmıştır.

Gelecekteki yükseltilmiş/geliştirilmiş Vega (LYRA programı), yapılabilirlik çalışmasını geçmiş ve üçüncü ve dördüncü aşamaların yerine tek maliyetli ve yeni bir güdüm sistemine sahip bir LOX/LNG aşaması kullanması planlanmaktadır. Programın amacı, önemli bir fiyat artışı olmadan verimi %30 kadar artırmaktır[70].

14 Şubat 2012 tarihinde, başarılı ilk Vega fırlatışından bir gün sonra, Alman uzay ajansu programa dahil olmak için harekete geçti. O zaman için Alman Uzay-Havacılık Ajansı'nın (İng:DLR) başkanı olan Johann-Dietrich Woerner,Almanya'nın projeye katılmak istediğini bildirmiştir. Almanya, AVUM dördüncü aşamasındaki , şu sıralar Ukrayna'da üretilen, RD-869 motorunun yerine kullanılacak bir motor sağlayacaktı. Vega Fırlatma Yöneticisi, yakın gelecekte uçuş olmayacağını çünkü geliştirmenin biraz zaman alacağını belirtmiş, ancak 2012 sonunda gerçekeleşecek olan bir sonraki bakanlar kurulu toplantısındaki konulardan birisi olacağını doğrulamıştır. Bu şekilde, İsveç yapımı olanlar dışındaki,tüm parçalar AB sınırları içinde üretilmiş olacaktı[10].

Vega'nın ilk aşamasının, sonraki nesil Ariane 6 roketinde hızlandırıcı (İng:booster) olarak kullanılması üzerinde durulmaktadır[71].

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ "Vega liftoff". ESA. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303210721/http://www.esa.int/Our_Activities/Launchers/Launch_vehicles/Vega3/Vega_liftoff.
  2. ↑ Avio. "Vega Satellite Launcher" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304030005/http://www.avio.com/files/catalog/pdf/motore_p80_75.pdf. Erişim tarihi: 24 July 2014.
  3. ↑ Avio. "Avio Space" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304025021/http://www.avio.com/en/catalog/space/propulsione_spaziale/products. Erişim tarihi: 24 July 2014.
  4. 1 2 "ESA – Vega". Esa.int. 3 February 2012. 26 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121126081025/http://www.esa.int:80/SPECIALS/Vega/index.html. Erişim tarihi: 14 February 2012.
  5. ↑ ESA: Antonio Fabrizi: from "nuts and bolts" to Europe’s launchers of today and tomorrow
  6. 1 2 Arianespace orders ten new Vega launchers from ELV, Arianespace media release, 20 November 2013, accessed 22 November 2013
  7. ↑ Amos, Jonathan (13 February 2012). "Vega launcher makes first flight". BBC News. http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-16956324. Erişim tarihi: 13 February 2012.
  8. ↑ Tariq Malik (13 February 2012). "Europe Launches New Vega Rocket on Maiden Voyage". Space.com. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160326093525/http://www.space.com/14548-europe-launches-vega-rocket-maiden-voyage.html. Erişim tarihi: 29 May 2014. "The Italian-built Vega rocket is named after the second-brightest star in the northern hemisphere"
  9. ↑ "Vega Launcher Targets Government Market". Aviation Week. 6 February 2012. http://www.aviationweek.com/aw/generic/story_channel.jsp?channel=space&id=news/awst/2012/02/06/AW_02_06_2012_p50-420459.xml&headline=Vega%20Launcher%20Targets%20Government%20Market. Erişim tarihi: 14 February 2012.
  10. 1 2 CLARK, S. (14 February 2012). "Vega launcher program courts German participation". Spaceflight Now. ss. 1. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304050404/http://www.spaceflightnow.com/news/n1202/14germanyvega/. Erişim tarihi: 14 February 2012.
  11. ↑ "Vega — Overview". Arianespace. 27 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151027112512/http://www.arianespace.com:80/launch-services-vega/vega_overview.asp.
  12. ↑ "Vega — Performance". Arianespace. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150907131938/http://www.arianespace.com:80/launch-services-vega/performance.asp.
  13. ↑ I. Ciufolini et al. The Design of LARES: A Satellite for Testing General Relativity, IAC-07-B4.2.07, proceedings of the 58th International Astronautical Congress, India, Hyderabad, 2007
  14. ↑ "Vega Satellite Launcher". Avio. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303211532/http://www.avio.com/files/catalog/pdf/avum_78.pdf. Erişim tarihi: 23 April 2014.
  15. ↑ "Vega - Launcher composition (interactive)". ELV. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303221338/http://www.elv.it/en/launcher-vega/composizione-lanciatore/. Erişim tarihi: 23 April 2014.
  16. ↑ "Space Propulsion". Aviogroup.com. 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120722080943/http://aviogroup.com/en/catalog/space/propulsione_spaziale. Erişim tarihi: 16 February 2012.
  17. ↑ "VEGA Satellite Launcher". Aviogroup.com. 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131211154448/http://www.avio.com/files/catalog/pdf/zefiro_9_77.pdf.
  18. ↑ Neri, Agostino (4 August 2011). "Vega Launch System Final Preparation for Qualification Flight". Proceedings of 47th AIAA Joint Propulsion Conference. San Diego, California (USA): AIAA. https://info.aiaa.org/tac/SMG/STTC/Minutes/STTC%20Meeting%20Materials%20080411/Vega%20Program%20Status%20JPC%2011%20for%20STTC.pdf.
  19. ↑ ESA: Successful first test for Vega's Zefiro 9 engine
  20. ↑ ESA: Vega Critical Design Review begins
  21. ↑ ESA: Anomalous behaviour affects firing test of Vega’s Zefiro 9 motor
  22. ↑ "Successful first test for Vega’s Zefiro 9-A solid-fuel rocket motor". ESA. 24 October 2008. 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121018220340/http://www.esa.int/esaCP/SEM0KERTKMF_index_1.html.
  23. ↑ "Successful second test for Vega’s Zefiro 9-A solid-fuel rocket motor". ESA. 30 April 2009. 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121019035845/http://www.esa.int/esaCP/SEM688BNJTF_index_0.html.
  24. 1 2 3 M. Caporicci (November 2000). "The Future of European Launchers: The ESA Perspective". ESA. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304065606/http://www.esa.int/esapub/bulletin/bullet104/caporicci104.pdf.
  25. ↑ ESA: Vega's second stage motor roars to life
  26. ↑ Successful qualification firing test for Zefiro 23
  27. ↑ "Solid propellant rocket stage". Encyclopedia Astronautica. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304112536/http://astronautix.com/engines/p80.htm. Erişim tarihi: 4 July 2013.
  28. ↑ ESA: Successful firing of Vega’s first-stage motor in Kourou
  29. ↑ ESA: Vega main engine test in Kourou
  30. ↑ "ASI SpaceMag n° 1" (Italian). Agenzia Spaziale Italiana. March 2012. http://www.asi.it/files/2012_SpaceMag_N_01.pdf. Erişim tarihi: 5 July 2012.
  31. ↑ "AVUM" (Italian). Avio. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160514034914/http://avio.com/it/catalog/space/propulsione_spaziale/avum/. Erişim tarihi: 23 April 2014.
  32. ↑ "Vega Launcher". ESA. 6 February 2012. 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120802171533/http://www.esa.int/SPECIALS/Vega/SEMNLCWWVUG_0.html. Erişim tarihi: 16 February 2012.
  33. ↑ "Italian Space Agency Plans its Relaunch". Flight International. 31 October 2008. 6 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110906070536/http://www.flightglobal.com/articles/2008/10/31/318226/italian-space-agency-plans-its-relaunch.html.
  34. ↑ "Avio: Vega's motors qualify but maiden launch slips to 2010". Flight International. 29 April 2009. 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121015182506/http://www.flightglobal.com/blogs/hyperbola/2009/04/new-european-vega-rockets-soli.html.
  35. ↑ "Delays seen for Soyuz, VEGA launches at Europe's Space Base". AFP. 15 June 2009. http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5jlKAnEb0VTqJUW7tVWXxmIrryWIQ.
  36. ↑ "Vega moves closer to its first liftoff". ESA. 15 December 2011. 4 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120804224511/http://www.esa.int/SPECIALS/Launchers_Home/SEMS0T7XZVG_0.html.
  37. ↑ "ESA’s new Vega launcher scores success on maiden flight". 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160331171232/http://www.esa.int/Our_Activities/Launchers/Launch_vehicles/Vega3/ESA_s_new_Vega_launcher_scores_success_on_maiden_flight. Erişim tarihi: 22 July 2014.
  38. ↑ VERTA is an acronym for Vega Research and Technology Accompaniment and designates Vega's missions aiming "to demonstrate the flexibility of the Vega launch system". VERTA framework includes four ESA missions (Proba-V, Aeolus, LISA Pathfinder and IXV), but also some missions of National Agencies (like ASI). Sources: ESA (20 november 2013). VERTA Programme; ASI (2015).PRISMA Precursore IperSpettrale (Hyperspectral Precursor) of the application mission.
  39. ↑ "Vega delivers three Satellites to Orbit to achieve second Success". spaceflight101. 7 May 2013. 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150318123617/http://www.spaceflight101.com/vega-vv02-launch-updates.html. Erişim tarihi: 14 January 2014.
  40. 1 2 Greg Delaney (22 June 2012). "Kazakhstan to launch sastellite on new Arianespace Vega vehicle". kazakhstanlive.com. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160307062440/http://kazakhstanlive.com/2.aspx?catid=9f9f8034-6dd6-4f7e-adcf-0f6a7c0406d9&prodid=888e9540-30fd-479f-a0ce-3f10d4a39b48&sr=100. Erişim tarihi: 7 May 2013.
  41. ↑ Bergin, Chris (3 July 2014). "ESA’s experimental space plane gearing up for November debut". NASA spaceflight. http://www.nasaspaceflight.com/2014/07/esas-experimental-space-plane-gearing-november/. Erişim tarihi: 3 July 2014.
  42. ↑ "The Spaceport keeps pace with Arianespace's busy mission cadence". Arianespace. 17 October 2014. http://www.arianespace.com/news-feature-story/2014/10-17-2014-combined_missions.asp. Erişim tarihi: 20 October 2014.
  43. ↑ "ESA launch schedule". http://www.esa.int/Our_Activities/Launchers/Launch_schedule. Erişim tarihi: 28 November 2014.
  44. ↑ "Vega to fly ESA experimental reentry vehicle". ESA. 29 March 2013. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405112630/http://www.esa.int/Our_Activities/Launchers/Vega_to_fly_ESA_experimental_reentry_vehicle. Erişim tarihi: 7 May 2013.
  45. ↑ "IXV - Intermediate Experimental Vehicle". 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150919213809/http://www.spaceflight101.com/ixv.html. Erişim tarihi: 2015-02-27.
  46. ↑ "Sentinel-2". ESA. Retrieved 30 April 2014.
  47. ↑ "Soyuz orbits Sentinel-1A on 7th successful launch from French Guiana". CNES. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141205044421/http://www.cnes.fr/web/CNES-en/11229-gp-soyuz-orbits-sentinel-1a-on-7th-successful-launch-from-french-guiana.php. Erişim tarihi: 30 April 2014.
  48. 1 2 "Vega milestones". Arianespace. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151208140035/http://www.arianespace.com/launch-services-vega/milestones.asp. Erişim tarihi: 7 May 2013.
  49. ↑ "ESA books Eurockot Launch for Sentinel-5p Satellite". Eurockot Launch Services. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160320074109/http://www.eurockot.com/2014/01/esa-books-eurockot-launch-for-sentinel-5p-satellite/. Erişim tarihi: 30 April 2014.
  50. ↑ "LISA Pathfinder overview". ESA. 10 January 2013. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151219231235/http://www.esa.int:80/Our_Activities/Space_Science/LISA_Pathfinder_overview. Erişim tarihi: 7 May 2013.
  51. ↑ "LISA Pathfinder enroute to gravitational wave demonstration". European Space Agency. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151225193259/http://www.esa.int:80/Our_Activities/Space_Science/LISA_Pathfinder_en_route_to_gravitational_wave_demonstration. Erişim tarihi: 3 December 2015.
  52. ↑ de Selding, Peter B. (25 March 2015). "Vega To Launch Peruvian Imaging Satellite Along with Skybox Craft". Spacenews. http://spacenews.com/vega-to-launch-peruvian-imaging-satellite-along-with-skybox-craft/. Erişim tarihi: 3 October 2015.
  53. ↑ "Vega To Launch Skybox Satellites". SpaceNews. 17 March 2015. http://spacenews.com/vega-to-launch-skybox-satellites/. Erişim tarihi: 18 March 2015.
  54. ↑ "Project main steps". CNES. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151019043739/http://missions-scientifiques.cnes.fr/VENUS/. Erişim tarihi: 3 October 2015.
  55. ↑ "Arianespace to launch OPTSAT 3000 and VENµS satellites". Arianespace. 19 February 2014. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151019043739/http://www.arianespace.com/news-press-release/2014/2-19-2014-Contract-Optsat3000-Venus.asp. Erişim tarihi: 24 February 2014.
  56. ↑ "Arianespace Inks Deal for 2015 Vega Launch of Turkish Imaging Satellite". Earsc. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160309132307/http://earsc.org/news/arianespace-inks-deal-for-2015-vega-launch-of-turkish-imaging-satellite. Erişim tarihi: 1 May 2014.
  57. ↑ "Sentinel-3 stacks up". ESA. Retrieved 30 April 2014.
  58. ↑ "Wind laser survives extremes". ESA. Retrieved 29 April 2014.
  59. ↑ de Selding, Peter B. (22 May 2015). "Cost, Schedule Woes on 2 Lidar Missions Push ESA To Change Contract Procedures". Spacenews. http://spacenews.com/cost-schedule-woes-on-2-lidar-missions-push-esa-to-change-contract-procedures/. Erişim tarihi: 3 October 2015.
  60. ↑ "ASI report to SpaceOps CaL". 2 May 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20140502033026/http://www.spaceops.org/images/spaceops/ASI_briefing_0513.pdf. Erişim tarihi: 30 April 2014.
  61. ↑ "PRISMA". ASI. Retrieved 29 April 2014.
  62. ↑ Depasquale, Francesco. "The Launchers: Vega a winning project Capability , Opportunities and Future Prospective". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160313132833/http://cesmaweb.org/pdf/italinspace/vega_de_pasquale.pdf. Erişim tarihi: 1 May 2014.
  63. ↑ "VERTA programme". ESA. 29 April 2013. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160311150136/http://www.esa.int/Our_Activities/Launchers/Launch_vehicles/Vega3/Verta_programme.
  64. ↑ "LISA Pathfinder en route to gravitational wave demonstration". ESA. 03 December 2015. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151225193259/http://www.esa.int:80/Our_Activities/Space_Science/LISA_Pathfinder_en_route_to_gravitational_wave_demonstration. Erişim tarihi: 09 December 2015.
  65. ↑ Tudor Vieru (19 December 2011). "Vega Rocket to Launch Two ESA Sentinel Satellites". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305195820/http://news.softpedia.com/news/Vega-Rocket-to-Launch-Two-ESA-Sentinel-Satellites-241417.shtml.
  66. ↑ "Flying Test Beds, FTB-X". 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151019043740/http://usv.cira.it/index.php?option=com_content&task=view&id=3&Itemid=18&lang=english.
  67. ↑ Tariq Malik (12 March 2007). "Italian Firm Hails Test of Unmanned Spacecraft Prototype". 19 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100819072547/http://www.space.com:80/businesstechnology/070312_usv_droptest.html.
  68. ↑ de Selding, Peter B. (13 February 2012). "Europe’s Italian-led Vega Rocket Succeeds in Debut". SPACE NEWS. http://www.spacenews.com/launch/120213-vega-succeeds-debut.html.
  69. 1 2 de Selding, Peter B. (23 January 2012). "Vega Expected to be Price-competitive With Russian Rockets". Space News. http://www.spacenews.com/article/vega-expected-be-price-competitive-russian-rockets.
  70. ↑ "LIRA | VEGA evolution". Agenzia Spaziale Italiana. 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131613005000/http://www.asi.it/en/activity/transportation/lyra. Erişim tarihi: 17 February 2012.
  71. ↑ Stephen Clark (21 November 2012). "European ministers decide to stick with Ariane 5, for now". Spaceflight Now. http://spaceflightnow.com/news/n1211/21ariane/. Erişim tarihi: 22 November 2012.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/18/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.