Yalıncak, Hafik
| Yalıncak | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Sivas |
| İlçe | Hafik |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Rakım [1] | 1.580 m (5.184 ft) |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 39 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0346 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 58760 |
| İnternet sitesi: | |
Yalıncak, Sivas ilinin Hafik ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Yalıncak Köyünün Türk Alevi-Bektaşi Erenleri tarafından kurulduğu bilinmektedir. Daha sonra 1700–1800 li yıllarda Tunceli ili Pertek ilçesi Aşağıgülbahçe (eski adı: Aşağıkurmeş) köyünden 5 hane göç ederek köyün şu anki bulunduğu yere yerleşmişlerdir. Zamanla büyüyen köy 200 haneye ulaşmıştır.
Başlıca geçim kaynağı, tarım ve büyükbaş hayvancılık.
Fakat 1970’li yıllardan itibaren ekonomik ve sosyal yetersizlikler nedeniyle köyün büyük çoğunluğu başta İstanbul olmak üzere metropol illere göç etmişlerdir.
2000 Yıllarından itibaren köye yeniden dönüş yaşanmaya başlamıştır. Yaz aylarında köy nüfusu 100 haneye kadar çıkmaktadır.
Yalıncak Köyü ayrıca iki ocağı bünyesinde barındırır. Biri Yalıncak Sultan Dergahı, diğeri de Ağuiçen Dergahı.
Yalıncak Köyünde; Yalıncak Sultan Türbesi ve Seyit İsmail Türbesi bulunmaktadır.
Türk Alevi-Bektaşi Erenleri tarafından kurulan köy, sonradan 1700-1800 Dersim Kökenliler, yani(Kürmes(Pertek) Bargini(hozat) taraflarindan gelenler Alevi kimliklerinden dolayi kabul edilmislerdir. Köyde Yalincak Sultan ve Aguicen Ocagi bulunmaktadir. Yalincak Sultan soyundan gelenlerin bazıları Aylioglu ve Karayaprak köyüne göçdükleri de bilinmekdedir. Detaylarını Köylüler tarafında düzeltmesi daha dogru olur. Adını Esseyid Muhammet Nuri Hacı Bektaş Veli’ nin 5. Halifesi olan Pirep Sultan Ulu oğlu olan Yalıncak Sultan'dan alan köy, Sivas - Hafik İlçesinin 30 km doğusunda bulunmaktadır.
Kültür
Köy bir Türkmen köyüdür. Bu nedenle ki köyde Bektaşi yansımalardan çok Kızılbaş Geleneği etkileri görülür. Köyde bulunan Türkmen savaşcı-Alim Ağuiçen Hazretlerinin türbesi bulunur. Ayrıca köyde şamanizmin etkilerini de görmek mümkün. Mezara yemek götürmek,ağaçlarını kutsal sayıp hayat ağacı motifini kültüren hayatta görmek, dağları kutsal saymak, yüksek noktalara taştan ocak kurarak kült merkezi oluşturmak.
Yiyecekler
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri Sivasın yöresel ve lezzetli meşhur yemekleri
Sivasın yöresel ve lezzetli meşhur yemekleri SİVASIN MEŞHUR MANTISI Hingel (Hambal)
Hambal diğer adıyla Hingel, Sivas Yöresine ait enfes lezzetlerden birisidir. Dışı yumuşacık içi patatesli baharatlı harçla dolu yoğurtlu ve salçalı sos eşliğinde servis edilen ve ayrıca bol tereyağı kokusuyla iştahları açan hamurlu bir tarif.
Malzemeler
• 1 adet yumurta
• Tuz
• Su
• Un
İçi İçin
• 4-5 adet patates
• 1 adet kuru soğan
• Kırmızı toz biber
• Karabiber
• Nane
Sosu İçin
• Sarımsak
• Yoğurt
• Salça
• Tereyağı
• Kırmızı toz biber
• Karabiber
HAZIRLANIŞI Un, tuz, su ve yumurtayı karıştırıp mantı hamuru gibi sert bir hamur elde edene kadar yoğurun. Haşlanmış patatesleri ezin. Soğanları küçük doğrayıp sıvıyağda kavurun. Üzerine nane, kırmızı toz biber ve karabiberle birlikte patatesi ekleyip kavurun. Kavurduktan sonra soğumaya bırakın. Hamuru mantı hamuru gibi açın ve büyük kareler kesin. Ortalarına patatesli harçtan koyup iki ucunu birleştirip boşluk kalmayacak şekilde katlayın. Patateslerin pime esnasında dışarıya çıkmaması için hamurlarınızın uçlarını çatal yardımıyla iyice kapatın. Ocağa koyduğunuz suyunuz kaynayınca tuzunu ekleyin. Ardından hazırladığınız mantıları ekleyin. Hamurlar dişinize sert gelmeyecek şekilde pişene kadar bekleyin. Pişen mantılarınızı servis tabağına alın. Bir kasede yoğurt ve dövülmüş sarımsağı karıştırın.Sarımsaklı bu yoğurdu mantınızın üzerine dökün. Tereyağını tavada eritin salçayı bu yağda çok az su, karabiber ve kırmızı toz biber ile soteleyin. Mantınızın üzerine dökün ve servis edin. Afiyet olsun.
SİVASIN KESME AŞI
Malzemeler :
1. 250 gr Un 2. 3 adet yumurta 3. tuz 4. 250 gr Yeşil mercimek 5. Nane 6. 1 çay bardağı sıvı yağ 7. 1 Yemek kaşığı pul biber
Yapılışı :
3 yumurta,un az tuz katılarak hamur hazırlanır,hamur yufka şeklinde açılır (Az kalın şekilde)erişte gibi kesilir ve bir bez üzerine serilir,kuruması için biraz dinlendirilir.Bu arada mercimek haşlanır. Pişen mercimeğin üzerine kesilmiş olan hamur ilave edilir,15-20 dakika kaynadıktan sonra ateşten indirilir.Bir tavada önceden hazırlanmış olan hamurdan yapılmış küp biçiminde kesilmiş olan parçalar yöresel adı (GILİK)sıvı yağda nane ve pul biberle birlikte pembeleşinceye kadar kavrulur ve tencerenin içine dökülür,Sıcak olarak yenir.
BİR SİVAS EFSANESİ:BAVİKO
Merhabalar Sivas yemeklerinden ikincisini sunuyorum bugün sizlere hatırlarsanız daha önce Sivas’ın ayran çorbasının tarifini vermiştim ve Sivas yemeklerine daha büyük bir konzept ayıracağımı söylemiştim .Bugünkü yemek hakikaten bir efsane Sivas yöresinde çok sevilen ve özellikle misafir geldiği zaman yapılan bir yemek Sivas diyince de bavikoyu vermemek ayıp olur diye düşünüyorum ,çocukluğumdan bu yana hep bir anne yemeği gibi gelirdi bana hem zor hem de güzel ama kurallara göre hareket ettiğinizde hiç de zor değil buyurun tarif aşağıda...
Malzemeler:
Kömbesi için
Su
Tuz
1 çay kaşığı karbonat
ve aldığı kadar un
Üstü için
Sarımsaklı koyu ayran
Kızdırılmış tereyağ
HAZIRLANIŞI
Kömbesi için malzemelerimizi yoğuralım,arkadaşlar bavikonun hamuru sert olmalı yoğurduktan sonra tepsimize elimizle düzelterek yayalım ve fırına verelim ,fırından çıkar çok az nemli bezle ve de kalınca bir örtüyle saralım,1 saat böyle dinlendirelim ve servis zamanında biraz çukur bir servis tabağına elimizle kare şeklinde bölelim özelliği elle bölmemiz bıçakla falan denemeyin ,daha sonra koyu sarımsaklı ayranı dökelim ve kızdırlmış tereyağını gezdirerek afiyetle yiyelim...
SİVASIN DÜĞÜN PİLAVI....
MALZEMELER
yarım kg koyun eti yarım kg bulgur 1 soğan tereyağı 1 su b. nohut 1 çay b. besni üzüm alatı için: tane karabiber karanfil 5 baharat
HAZIRLANIŞI: Alatlı pilav baharatlı pilav demektir. Önce kuzu etini beş çeşit baharat , tane karabiber ve karanfil ile terbiye yapın. Daha sonra etleri su ilavesi ile pişirin. Aynı karışım ile ince doğranmış soğanı da terbiye yapın. Birkaç saat sonra soğanı tereyağında soteleyin. Üzerine eti daha sonra nohutu ve üzümü ilave edip. Tuzunu ayarlayıp et suyu ilavesi ile pişirin. En son kızarmış tereyağı dökerek sıcak servis yapın.
SİVAS Un helvası tarifi Yağı, unu bir tencereye koyup kevgirle karıştırarak hafif ateşte sütü kahverengi oluncaya kadar kavurunuz. Sonra içerisine fıstığı atıp, fıstıklar da hafif pembeleşinceye kadar kavurmaya biraz daha devam ediniz. Fırstıklar pembeleşince yarım bardak suyu, üzerine serperek dökünüz. Bir tencereye 600 gram toz şekeri, yarım litre suyu veya sütü koyup bir taşım kaynatınız. Kaynayan şurubu, kavrulmuş unun üzerine birden döküp bir kere karıştırıp tencerenin ağzını kapatınız. Hafif ateşte kaynatarak suyu çektiriniz. Suyu çekince bir defa daha karıştırıp ateşten alınız. İstediğiniz şekilde kalıplaştırarak, servis yapınız. Afiyet olsun.
SULU KÖFTE (SİVAS YÖRESİ)
MALZEMELER: Yarım kilo kıyma
Yarım su bardağı ince bulgur
2 yumurtanın akı
2 yemek kaşığı un
Tuz,karabiber,nane
5 su bardağı su
1 büyük boy patates
ÜZERİNE:
1 adet rendelenmiş kuru soğan
2 yemek kaşığı tereyağı
1 tatlı kaşığı biber salçası(domates salçasıda olabilir)
Toz kırmızı biber
YAPILIŞI:
Kıyma,ince bulgur,un,yumurta akı,tuz karabiber,nane derin bir kaba konur.Uzunca bir süre yoğrulur.Küçük parçalar kopartılıp sıkılır.Köfteleri şekillendirirken ellerin her zaman ıslatılmış olması lazım.Tencerede su kaynatılır.Biraz tuz atılır.Köfteler kaynayan suyun içine atılır.Biraz köfteler piştikten sonra doğranmış patatesler ilave edilir.Bir tavada tereyağ eritilir.İçinde rendelenmiş soğan pembeleşene kadar kızartılır.İçerisine salça eklenir.Tava ateşten indirilirken biraz toz kırmızı biber eklenir.Tavadakiler köftelerin üzerine aktarılır.Bir taşım daha kaynayınca ocaktan alınır.Afiyet olsun.
(SİVAS YÖRESİ)AYRAN AŞI
Soğuk Ayran Aşı Çorbası
Açıklama:
1 çorba kasesi haşlanmış buğday 2 çorba kasesi yoğurt 1 tutam derotu Yeteri kadar su Tuz
Bir gece önce buğdayları ıslatıyoruz. Buğdaylar yıkandıktan sonra üzerine bolca su koyup haşlıyoruz. Buğdayları normalden biraz daha fazla haşlıyoruz. Buğdaylar haşlanırken suyunda koyulaşma meydana gelecek. Ayrı bir kap içerisinde yoğurdu ayran kıvamına getiriyoruz. Koyu bir ayran fazla sulu olmayacak, yoğurdun kıvamını açıyoruz sadece(yumuşak ve akıcı).
Yoğurdu ayarladıktan sonra ocağımızın altını kapatıyoruz. Yoğurt harcını tenceremize yavaş yavaş döküyoruz. Daha sonra tenceremizi tekrar ocağa koyuyoruz. Kaynamadan ocaktan indirip tuzunu ilave ediyoruz. Eğer çok koyu ise ılık suyla çorbamızı açabiliriz.
Üzerine ince doğranmış dereotu serpiyoruz ve buzdolabına koyuyoruz. Soğuk servis yapıyoruz.
SİVASIN GÖMMESİ ( SİROK)
MALZEMELER: 500 gr.un 500 gr.tam buğday unu 1 p.kabartma tozu alabildiği kadar su sosu için: 1 kg.yoğurt 250 gr.tereyağ 5 diş sarımsak
HAZIRLANIŞI: Karıştırma kabında un ve tam buğday unu karıştırılır.1 p. kabartma tozu eklenir. alabildiği kadar ılık su ile hamuru yoğrulur. gevrek olması ve içinin rahat oyulabilmesi için hamur olabildiğince sert olmalıdır. hazırlanan hamur yağlanmış tepsiye alınır. bastırlıarak yayılır. hamurun içli olmasını sağlamak için hamur çok bastırılmaz.üzeri yağlanarak fırında kızarana kadar pişirilir.pişince ilk sıcaklığı çıkınca üzerindeki sert kabuk kapak gibi kesilerek çıkarılır. içi kaşıkla oyulur ve iyice ufalanır . daha sonra içine doldurulur. kabuklar da doğranarak kule şeklinde üzerine konur. sosu için tereyağı eritilir. diğer taraftan yoğurt biraz sulandırılarak ezilmiş sarımsak eklenir. ocakta biraz ısıtılarak gömme nin üzerine önce tereyağı daha sonra da kenarlarına ayranı dökülek servis yapılır.
SİVAS MADIMAK YEMEĞİ Malzemeler : 500 gr madımak
2 adet orta boy kuru soğan 1 yemek kaşığı yonca biber salçası 3 yemek kaşığı yonca zeytinyağı 5 yemek kaşığı bulgur Yapılışı: Madımak temizlenir.Bol su içerisinde güzelce yıkanır.Küp küp doğranmış soğanlar zeytinyağı ile tencere içerisine konur.Orta hararetli bir ateşte soğanlar ölene dek kavurun. Üzerine salçayı ilave edip çevirin.3 su bardağı sıcak su ve madımağı koyun.yıkanmış bulguru ve tuzunuda ilave edip orta hararetli ateşte madımaklar pişene dek pişirin. Sarımsaklı yoğurt ya da sade yoğurt ile servis edin. Afiyet olsun.. SİVASIN ŞARKÖY'ÜN GÖCELİ KAPAMASI...
1 kuru soğan 1 kg. tavuk 3 su b. pirinç 1 su b. göce 1 çorba k. salça tuz, karabiber sıvıyağ HAZIRLANIŞI: Tencerenize parçalanmış tavuk etlerini ya da tavuk bagetleri sıvıyağ ile birlikte alın. şöyle bir çevirip üzerine soğanı birlikte yemeklik doğrayarak alın.sotelendikten sonra salçasını ilave edin. üzerine bolca sıcak su ilave ederek pişmeyebırakın. fırın kabına pirinci yıkayarak alın. üzerine bir taşım kaynatılmış buğdayı ilave edin. pişen tavuk etlerini suyu ile birlikte üzerine boca edin. tavuk etlerini eşit bir şekilde pirincin üzerine yerleştirin. tuzunu ilave edip fırında 180 derecede tüm suyunu çekup pirinçler kıvam alana kadar pişirin. sıcak sıcak servis yapın. kocaman bir tepsi pilavlı tavuk hem nefis hem de ekonomik..en son üzerine karabiber serperek ikram edin.
SİVAS Keşkek (Gırık) Yemek Tarifi
KAÇ KİŞİLİK: 8-10 HAZIRLAMA SÜRESİ: 15 dk PİŞME SÜRESİ: 75 dk Malzemeler:
300 gr dövme (aşurelik buğday) 100 gr nohut 5.5 Su bardağı su 750 gr kemikli koyun eti 60 gr margarin Tuz, karabiber, kırmızı tozbiber
Hazırlanışı:
- Dövme ve nohudu akşamdan 2.5 bardak su ile ıslatın. Eti basınçlı tencereye alın. Nohut ve dövmeyi süzüp sularını ayırın ve malzemeyi tencereye ekleyin. Islatma suyunu 4 su bardağına tamamlayın. Margarinin yarısını Su, karabiber ve Tuzu ekleyip dövme lapalaşıncaya kadar 75 Dakika pişirin.
- Etin kemiklerini ayırın ve keşkeği büyük bir tencereye alın. Tahta kaşıkla (ya da tahta tokmakla) ezerek karıştırın. Keşkeği servis tabağına alın. Kırmızı tozbiberi kalan margarinle kızdırıp üzerine gezdirin. Ilık olarak servis yapın.
Coğrafya
Sivas iline 63 km, Hafik ilçesine 35 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 39 |
| 1997 | 38 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt değildir köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
| ||||||||||
- ↑ "YALINCAK KÖYÜ" (Türkçe). YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305042910/http://www.yerelnet.org.tr/koyler/koy.php?koyid=260100. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2015.