Yesügey
Yesügey Batur ya da Yesügey (Moğolca: Есүхэй баатар, Yesukhei baatar; ölüm 1171), Moğol kabile şefi ve daha sonraları Cengiz Han olarak bilinecek Temuçin'in babası.
Hayatı
Yesügey, Kabul Han, Ambagai ve Kutula Han'ın akrabasıydı. Bulundukları Moğol Devleti, Jin Hanedanı altındaydı ve Tatarlar'ı desteklemeleriyle 1161'de Kabul Han yok edildi. Yesügey, dağılan Moğol kabilelerinin başına geçmiş, ancak Tayiçyut kabilesi ile rekabet yaşıyordu. 1161'den sonra Tatarlar çok güçlenince, Çin desteğini Tatarlardan Keraitlere çevirdi.
Yesügey'in, Höelin'den beş çocuğu oldu. Bunların dört tanesi erkek( Temuçin, Hazar Kasar, Kaçiun ve Temüge) bir tanesi ise kızdı(Temulin). Bunun yanı sıra ilk eşinden, Bekter ve Belgütey isimli iki oğlu daha vardı. Bekter çocukluğunda, aralarında ki rekabet nedeni ile Temuçin tarafından öldürüldü.
Temuçin 9 yaşındayken 1171 yılında Yesügey öldü. Moğolların Gizli Tarihi'ne göre, Temuçin için eş bulma yolundan dönerken Tatarlar tarafından zehirlenerek öldürülmüştür.
Yesügey'in Tuğrul Han adında bir kankardeşi (anda) vardı. Tuğrul Kağan Cengiz Han'a savaşlarında ve fetihlerine yardım etmiş, ancak Tuğrul Han'nın kızını, Cengiz Han'ın oğlu olan Cuci'ye vermek istememesi nedeni ile araları açılmıştır. Sonraları Cengiz Han'ın kankardeşi ve rakibi olan Camuka ile işbirliği yapıp, Cengiz Han'a karşı mücadele etmiştir.
Yesügey ismi, "9 Gibi" anlamına gelmektedir. Bunun nedeni 9 sayısının Moğollarca uğurlu sayılmasındandır.
Aile
| Höelin | Yesügey Batur | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Börte | Temuçin (Cengiz Han) | Hazar Kasar | Kaçiun | Temüge | Belgütey | Bekter | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cuci | Çağatay | Ögeday | Tuluy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
- İngilizce Wikipedia'daki Yesügey maddesi
- Türkçe Vikipedi'deki Cengiz Han maddesi
- Temir, Ahmet. Moğolların Gizli Tarihi (Çeviri). Ankara: Türk Tarih Kurumu (2010). ISBN 978-975-6-0752-2