Yogyakarta Özel Bölgesi
| Yogyakarta Özel Bölgesi Daerah Istimewa Yogyakarta |
|||
|
|||
 |
|||
| Koordinatlar: 7°47′G 110°22′D / 7.783°G 110.367°D | |||
| Ülke |  Endonezya |
||
|---|---|---|---|
| Merkezi | Yogyakarta | ||
| Yüzölçümü | |||
| - Toplam | 3.133,15 km2 (1.209,7 mi2) | ||
| Nüfus (2010) | |||
| - Toplam | 3.452.390 | ||
Yogyakarta Özel Bölgesi (Endonezya dili: Daerah Istimewa Yogyakarta), Endonezya'da, Cava adasının ortagüney kesiminde ayrıcalıklı bölge (daerah istimewa). Batı, kuzey ve doğusunda Orta Cava, güneyinde ise Hint Okyanusu yer alır.
Tarih
7. yüzyılda Budist Şailendra hanedanına bağlı toprakların bir parçasını oluşturan Yogyakarta daha sonra sırasıyla Kediri ve Singhasari krallıklarının yönetimine girdi. 13. yüzyılın sonlarında Macapahit İmparatorluğu'na bağlandı. 17. yüzyılda da Mataram Krallığı'nın bir parçası oldu. Hollandalıların bölgenin denetimini ele geçirmeye başlamaları üzerine Sultan I. Hamengkubuwana sarayını Kuta Gede'den Mataram'daki Yogya'ya taşıdı ve kentin adını Yogyakarta olarak değiştirdi (1755). 19. yüzyılın başlarındaki Napoléon Savaşları sırasında Fransa, Hollanda'yı işgal edince, Yogyakarta, Cava Adasının öteki kesimleriyle birlikte Fransa'nın yönetimine girdi. Britanya, 1812'de Yogyakarta'yı ele geçirdi ve Sultan II. Hamengkubuwana tahttan indirilerek sürgüne yollandı. Cava Adasının yeniden Hollanda'nın yönetimine girmesinden (1816) sonra, Yogyakarta Sultanlığı'nın İngilizler tarafından yakılan (1812) kütüphanesi yeniden inşa edildi. Bu dönemde Yogyakarta'da priyari denen ve hükümdarın çevresindeki seçkinlerle birlikte Hollanda sömürge yönetimiyle yakın ilişkiler kuran bir bürokratlar grubu ortaya çıktı. Yogyakartalı Pakualam hanedanından Suwardi Surjaningrat, yörede İslami reform hareketi başlattı. 1946'da Hollanda'nın Cakarta'yı işgali üzerine Yogyakarta başkent oldu. Endonezya 1950'de bağımsızlığını ilan edince, başkent yeniden Cakarta'ya taşındı ve Yogyakarta'ya ayrıcalıklı bölge statüsü verildi.
Doğal Yapı
Yogyakarta'nın batı yarısının büyük bölümü, genişliği 24 km'ye ulaşan kıyı ovalarından oluşur; bu ovalar kuzeydeki Merapi Yanardağı'nın doğu kesimi, doğu-batı doğrultusunda uzanan Kendang Platosunun bir uzantısıdır. Bölgedeki başlıca akarsular, her ikisi de güneye doğru yakarak Hint Okyanusuna dökülen Ojo ve kolu Opak ile Progo ırmaklarıdır.
Ekonomi
Kıyı ovalarında yaşayan halkın başlıca geçim kaynağı tarım ve balıkçılıktır; yetiştirilen ürünlerin başında pirinç, kauçuk, kopra ve şeker gelir. Yogyakarta, Endonezya'nın en çok sanayileşmiş bölgelerindendir. Başlıca sanayi dalları ulaşım araçları, kağıt, kimyasal madde ve elektrikli alet üretimi ile dokumcılık, sepicilik ve gıda işlemedir; bölgede demiryolu atölyeleri ile basımevleri de vardır.
Özel bölgenin yönetim merkezi olan Yogyakarta kenti Bantul, Magelang ve Surakarta'ya kara ve demir yollarıyla bağlanır.
Demografi
Nüfusun çoğunluğunu Cavalılar, Sundalılar ve Müslüman Balililerden oluşur; yörede çok sayıda Çinli, Hint ve Avrupalı yaşar.
