Zug (kanton)

Zug
Temel Veriler
Başkent:	Zug
Alan:	238.69 km² (Sıralama )
Nüfus:	113,105 (2010) (Sıralama )
Nüfus Yoğunluğu:	470 kişi/km² (Sıralama )
Konfederasyona Katılma Yılı:	1352
Kısaltma:	ZG
Diller:	Almanca
İnternet adresi:	Zug
Harita

Zug (Almanca: Zug, Fransızca: Zoug), İsviçre'nin ortakuzey kesiminde kanton. Yönetim merkezi Zug kenti, yüzölçümü 239 km²'dir; 31 km²'lik kesimi Zug ve Ägeri göllerinden oluşur. Batıda Luzern ve Aargau, kuzeyde Zürich, doğu ve güneyde Schwyz kantonlarıyla çevrilidir.

Coğrafya

Dağlık İsviçre Platosunun orta kesiminde yer alır. Yükseklik doğu sınırı yakınındaki Yüksek Rone Masifinde 1.205 m'ye, göllerin arasındaki Rossberg Masifinin bir parçasını oluşturan Zug Dağı'nda da 1.039 m'ye ulaşır. Kantonun güney bölümü, İsviçre Ön Alpleri'nin tepelerine kadar uzanır. Orta kesimi, uzun yamaçları hızla ovaya doğru alçalan orta yükseklikte dağlardan oluşur. Zug Gölü'yle Reuss Vadisi'ni Schwyz aracılığıyla birbirine bağlayan bir tekne vadi açan buzlar nedeniyle yüzey şekilleri derinlemesine oyulmuştur. Zürich'ten Sankt Gotthard karayoluna kolay bir geçiş sağlayan bu geçit, Zug kantonunun oluşmasında temel rol oynadı ve Gotthard demiryolu buradan geçti. Buzultaş amfileri, molas yüzey şekillerine oranla tepelere daha yumuşak biçimler kazandırarak gölün aşağı kesimini biçimlendirir.

Kantondaki başlıca akarsu Schwyz kantonundan doğan Lorzedir. Lorze Nehri Ägeri ve Zug göllerinden geçtikten sonra kuzeybatıya doğru akar ve kantonun kuzeybatı sınırını oluşturan Reuss Nehrine katılır.

Tarih

Zug Kantonu, Lenzburg kontlarının kurduğu, ama daha sonra Kyburg kontlarının (1173) ve Habsburglar'ın (1261) eline geçen kentlerin kaderini paylaşmıştır. Ägeri Gölünün güneydoğu köşesi yakınındaki Morgarten İsviçre Konfederasyonu'nun 1315'te Habsburglara karşı büyük bir zafer kazandığı yerdir. 1352'de İsviçre Konfederasyonu'na katılan Zug, ancak 1415'te hak eşitliğine kavuşabilmiştir. 1798'de kanton halkı Fransız ordusuna karşı büyük bir direniş gösterdiyse de, Zug bir süre sonra işgalci Fransız ordusunun kurduğu Helvetia Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu ve cumhuriyetin en büyük kantonu olan Waldstätten'e bağlandı. 1803'te Helvetia Cumhuriyeti dağılıp yerine İsviçre Konfederasyonu oluşturulunca yeniden kanton statüsü kazandı.

1845'te Sonderbund'u (Almancada "Ayrılıkçı Birlik") kuran Katolik kantonlar arasında yer aldı. 1847'de İsviçre Meclisi'nin Sonderbund'un dağıtılması ve Cizvitlerin ülkeden sürülmesi yolunda bir karar alması üzerine başlayan savaşa katıldı. 1848 ve 1874'te federal anayasa tasarılarına karşı oy kullandıysa da bu anayasaların yürürlüğe girmesini engelleyemedi. Bugünkü kanton anayasası 1894'te kabul edildi.

Ekonomi

Değişik çevre koşullarının birleştiği yerde bulunan Zug Kantonu'nun ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanır; dağlarda ve yüksek tepelerde ağır basan hayvancılığın yanı sıra özellikle meyvecilik büyük önem taşır. Meyve bahçelerine ve bazen ilkbaharda fön rüzgarlarıyla ısınan derin çöküntü alanlarına dikilmiş bağlara da yer ayrılmıştır. Ulaşım yollarının bulunması kentlerdeki sanayilerin gelişmesini kolaylaştırmaktadır; başlıca sanayi dalları metal eşya, tekstil ve alkollü içki üretimidir.

Kanton halkı Almanca konuşur ve büyük bölümü Katoliktir.

Dış bağlantılar

• Resmi websitesi (Almanca)

Koordinatlar: 47°0′K 8°31′D / 47°K 8.517°D