Neuchâtel (kanton)

Neuchâtel
Temel Veriler
Başkent: Neuchâtel
Alan: 802.93 km²
(Sıralama )
Nüfus: 172,021 (2010)
(Sıralama )
Nüfus Yoğunluğu: 210 kişi/km²
(Sıralama )
Konfederasyona Katılma Yılı: 1815
Kısaltma: NE
Diller: Fransızca
İnternet adresi: Neuchâtel
Harita

Neuchâtel (Fransızca: Neuchâtel, Almanca: Neuenburg), İsviçre'nin batısında kanton. Kantonun yönetim merkezi Neuchâtel şehridir.

Coğrafya

Kanton, kıvrımlanmış Jura Dağları'nın orta kesiminde ve bu sıradağların Neuchâtel'e doğruna alçalan eteklerinde uzanır. Yüzölçümü 803 km² olan kanton topraklarının sularını Neuchâtel Gölü ve Doubs Nehri toplar. Kanton üç bölgeden oluşur: Göl boyunca uzanan ve üzüm bağlarıyla kaplı olması nedeniyle Le Vignoble (üzüm bağı) olarak bilinen alçak kıyı şeridi; kantonun en önemli iki vadisi olan Ruz ve Travers vadilerini kapsayan Les Vallées (700 m); Le Chaux-de-Fonds, Le Locle, La Sagne, Les Ponts-de-Martel ve La Brévine gibi sanayi merkezlerinin yer aldığı uzun bir vadiyi kapsayan Neuchâtel Dağları (900–1050 m) adlı yüksek bölge.

Dağlarda çok sert olan iklim, göle doğru indikçe yumuşar.

Tarih

Eski adı olan Novum Castellum ilk kez, 1032'de ölen son Burgonya kralı III. Rudolphe'un vasiyetnamesinde geçti. Kent ve çevresindeki topraklar yaklaşık 1034'te Kont Ulrich von Fenis'e fief olarak verildi. Ulrich'in başlattığı hanedan yavaş yavaş topraklarını genişleterek, 1373'te bugün Neuchâtel kantonu sınırları içinde kalan bütün bölgeye egemen oldu. 1406'da Bern'le birleşen Neuchâtel 15. yüzyılın başında Freiburg im Breisgau'nun, 1504'te de Orléans-Longueville düklerinin egemenliği altına girdi. 1648'de prenslik oldu. 1707'de Orléans-Longueville hanedanının sona ermesinin ardından ilk Prusya kralı I. Friedrich'in yönetimine bırakıldı. 1806'da ise Napoléon tarafından Mareşal Louis-Alexandre Berthier'ye verildi. Bu arada 1815'te 21. kanton olarak İsviçre Konfederasyonu'na kabul edildi. Konfederasyonun monarşiyle yönetilen tek üyesi olan Neuchâtel 1848'deki kansız bir devrimle cumhuriyet yönetimine geçti. Uzun süren görüşmeler ve başta 1856'daki Neuchâtel Bunalımı olmak üzere birçok kralcı darbe girişiminden sonra, Prusya kralı Neuchâtel üzerindeki egemenlik iddialarından vazgeçti (1857).

Ekonomi

En önemli sanayi, 18. yüzyılda La Chaux-de-Fonds, Le Locle ve Fleurier gibi vadilerde gelişmeye başlayan saat yapımıdır. Dağlık kesimde kışların sert geçmesi, 18. yüzyılın başından bu yana, önceleri kırsal kesimdeki evlere dağılmış olarak, sonra bazı kentlerde (La Chaux-de-Fonds, Le Locie) güçlü gruplar halinde toplanarak, duvar saati yapımının gelişmesine yol açtı; ne var ki duvar saatçiliği uzun süre geleneksel boyutlarını aşamadığından, giderek ABD ve Japonya'nın rekabetinden zarar görmeye başlamıştır.

Ağırlığını Fransızca konuşanların oluşturduğu kanton nüfusunun üçte ikisi Protestan, üçte biri Katoliktir.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 6/1/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.