Çavuşköy, Amasya
| Çavuşköy | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Amasya |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 468 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0358 |
| İl plaka kodu | 05 |
| Posta kodu | 05000 |
| İnternet sitesi: YerelNet | |
Çavuşköy, Amasya ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyün adının nereden geldiği hakkında bilgi yoktur. Tarihi ise çok eskidir.Hititlerin başkenti Hattuşaş'a ve önemli merkezi Gökhöyük' e yakın bir coğrafyada bulunması bunun kanıtıdır.Köyün hemen yanı başında bulunan Doğantepe Beldesi SİT alanı olarak korunacak kadar eski bir tarihe sahiptir ve aynı tarihi gelişim Çavuşköy içinde geçerlidir.İlk Anadolu uygarlıklarının önemlilerinden Hititlerin bu bölgede yerleştiği bilinmektedir fakat bir mimari veya tarihi eser yoktur.Köy arazisindeki höyükler Hititlerin buralarda yerleşmiş olduğunun göstergesidir. Köyde Kilise,Şahmar vs gibi tarla mevkileri vardır.Yapılan amatör araştırmalarda bu isimlerin burda yaşayan eski uygarlıklardan miras kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Anadolu Türkleşmeden önce Bizans Ermenilerinin yaşadığı köy daha sonraları Türkleşmiş ve İslamlaşmıştır.Köyün ilk yerli Türkleri Alevi-Bektaşi kültürüne sahiptir.Daha Sünni Türkmen yörüklerinin göçleri ile köy büyümüştür.Bu Sünni Türkmen yörüklerinden en kalabalık olanı Şabanlar lakaplı ailedir .Başta Öztürk, Şengül, Şahin ve Eser,soylu aileleri olmak üzere birçok Çavuşköy sakini bu soydan gelmektedir. Daha sonra köye şu an Şahinkaya, Bütüner, Şentürk ve Kılıç soyadını taşıyan aile gelmiştir.Diğer bir Türkmen yörük aile de Turan ailesidir. Osmanlı döneminde Yemen ve Birinci Dünya Savaşı' na birçok asker gönderen Çavuşköyü' nün özellikle Yemen ve Kafkas cephelerinde birçok şehidi vardır.Bilinen tek İstiklal Madalyası sahibi gazisi ise Tevfik Efendi olup 1970' lerde vefat etmiştir. Çavuşköyü özellikle 1970' lerin ortasında çok göç vermiş fakat göçen köylüler, köyleri ile ilişkilerini kopartmamışlardır. Çavuşköylülerin eğitim düzeyleri yüksek olup sayısız milletvekili, doktor, mühendis, öğretmen, rütbeli asker ve polis, arkeolog, muhabir, memur yetiştirmiş ve yetiştirmektedir.Şu anda ülkenin dört bir yanında üniversite ve yüksek lisans eğitimi yapan gençleri vardır. 1973 Genel Seçimlerinde rahmetli Ecevit' in lideri olduğu CHP' den Hasan Bütüner Amasya Milletvekili seçilmiştir.Alper Okan ÖZTÜRK.
Coğrafya
Çavuşköyü Amasya-Çorum-Ankara yolu üzerinde kurulmuştur..Çavuşköy Amasya şehir merkezine yaklaşık 40 km uzaklıktadır.Çevresinde Beke, İlgazi, Doğantepe, Dağsaray, Kalecik köyleri vardır.Çorum il sınırına ve Çorum' un Mecitözü ilçesine çok yakındır.Köyün kuzeyinde Çakırdağı bulunmaktadır.Çakırdağı son yıllarda ağaçlandırılmış ve ormanlaştırılmıştır Köyün güneyinde ise Efendik Deresi akmaktadır.Efendik Deresi Mecitözü civarından gelerek Çavuşköy arazini sulayarak, Toklucak Köyü' ne doğru akmaktadır.
Kültür
Çavuşköy' ü Orta Karadeniz'de bulunan Amasya'ya bağlı olmakla birlikte, kültürü İçanadolu-Bozkır kültürüdür.Düğünlerinde davul ve zurna çalınır.Geleneksel kına gecesi, gelin ve damat hamamı, damat giydirme gibi gelenekleri devam etmektedir.Güreş, at yarışları ve simsim oyunu gelenekleri ise uzun yıllar sürdürülmüş fakat şimdilerde unutulmuştur. Köy kadınları kendilerin "Bandik" dedikleri, İçanadolu' da "Bindallı" olarak bilinen yöresel bir kıyafet giyerler. Köyde sayısı az olmakla beraber, Alevi-Bektaşi vatandaşlarda yaşamakta ve kendi kültürlerini yaşatmaktadırlar. Köyde "Mayalı" ismi verilen bir köy ekmeği pişilmekte ve tüketilmektedir.
İklim
Çavuşköy de yazlak sıcak ve genelde kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçmektedir.Karasal iklim alanında bulunmak beraber Karadeniz iklimininde etkilerinin görüldüğü geçiş alanında bulunmaktadır.Yaşanan bu iklim tarımsal üretime de yansımıştır.Arpa ve buğday başta olmaz üzere yer yer sulanabilir arazide ise şeker pancarı, ayçiçeği, soğan, nohut ve az miktarda patates üretilmektedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2000 | 8000 |
| 1997 | 4500 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Köyde genellikle arpa, buğday, nohut, gibi tahıl ürünleri, fii ve mısır gibi hayvan yemi ürünleri yetiştirilir.Sulanabilir tarlalarda ise şeker pancarı, soğan ve ayçiçeği gibi sanayi bitkileri ve domates, salatalık gibi tüketim bitkileri yetiştirilebilmektedir. Köyde meyvecilik son yıllarda uygulanan sondaj sulaması tekniği ile gelişmektedir.Yer yer kiraz, ayva, armut ve elma üretilmektedir.Bu üretim genellikle kazanç amaçlı değil ikram ve hediye amaçlı yapılmaktadır.Fakat ilerleyen yıllarda bu üretimin profesyonelleşeceği ve köy sakinlerine gelir sağlayacağı tahmin edilmektedir. Köyde hayvancılık faaliyetleri genellikte büyükbaş hayvancılık üzerine yoğunlaşmış olmakla birlikte, küçükbaş hayvancılık, kümes hayvancılığı ve arıcılık da yapılmatadır. Köy sakinlerinin geçimlerine tarım ve hayvancılığın yanı sıra köyün yakınlarında bulunan organize sanayi özellikle mermer sanayinde çalışan gençleriyle, yurt dışında çalışan gençleri katkıda bulunmaktadır. Köy akaryakıt istasyonu, dinlenme tesisi, ufak çapta fabrika ile sanayi faaliyetleri, süt ve süt ürünleri üretimi yapılmaya; ulaşım, üretim, enerji ve iş gücü yönlerinden elverişli olup girişimcilerini ve yatırımcılarını beklemektedir.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi vardır.Sağlık evinde görevli bir ebesi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon ve internet bağlantısı vardır. köyde içme suyu şebekesi vardır.