İbrahim Ethem Dirvana

İbrahim Ethem Dirvana ya da İbrahim Ethem Mesut Bey (d. 1864- ö. 29 Nisan 1959) filozof, yazar ve Osmanlı Devleti'nin son yıllarında yüksek kademelerde görev yapmış bir devlet adamıdır.

İbrahim Ethem Bey 1864 yılında İstanbul'da doğdu^[1]. Gülhane askeri Rüşdiyesi ve Mekteb-i Mülkiye'yi bitirdikten^[2] sonra Paris'e gitti ve Sorbonne Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi'nden mezun oldu.

Paris'te bulunduğu sırada Fransız filozofu René Descartes'ın Discourse de la Méthode (Metot Üzerine Konuşma) adında eserini Hüsn- i İdare- i Akl ve Taharr- i Hakikate Dair Usul Hakkında Nutuk adları altında 1895 yılında Türkçeye çevirdi^[3]. Bu kitap 2005 yılında tekrar latin alfabesiyle yayınlanmıştır^[4].

İbrahim Edhem Bey Dec 1908 - May 1910 tarihleri arasında Beyrut Valiliği yaptı^[5]. Ayrıca mütareke yıllarında (1918 yılındaki Mondros Ateşkes Antlaşması'yla 1923 yılındaki Cumhuriyet'in İlanı arasındaki dönem) 2 ay kadar bir süreyle Posta ve Telgraf Nazırlığı, 1,5 ay kadar bir süreyle de Şura-yı Devlet (günümüzdeki Danıştay) başkanlığı yaptı (15 Haziran 1920-31 Temmuz 1920).

İbrahim Edhem Dirvana 29 Nisan 1959 tarihinde 95 yaşındayken İstanbul'da vefat etti ve Küçüksu Mezarlığı'nda defnedildi^[6].

Kaynaklar

1. Yeni onbinlerin gölgesinde bir sancak: İzmir : 30 Ekim 1918-15 Mayıs 1919, Engin Berber, 1999.
2. 1868'den 1922'ye Şura-yı Devlet Reisleri, Fethi Gedikli
3. İlk Descartes Mütercimi İbrahim Edhem Bey'in Eserleri
4. Usul Hakkında Nutuk, Metot Üzerine Konuşma, Rene Descartes, Çizgi Kitabevi Yayınları, Çeviren: İbrahim Edhem Mesut (Dirvana), ISBN 975-8867-67-9 Aralık 2005
5. Lebanon, World Statesmen
6. 1 Mayıs 1959 Milliyet Gazetesi Vefat ilanı