İsmail Hakkı Uzunçarşılı

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

İsmail Hakkı Uzunçarşılı fotoğrafı
Doğum 23 Ağustos 1888
Eyüp, İstanbul, Osmanlı Devleti (modern Türkiye)
Ölüm 10 Eylül 1977 (89 yaşında)
İstanbul, Türkiye)
Defin yeri Edirnekapı Şehitliği
Milliyet Türk
Eğitim Mercan İdadisi, İstanbul
Alma mater İstanbul Darülfünu Edebiyat bölümü.
Meslek Akademisyen, eğitimci, siyasetçi ve tarihçi.
İşveren Maarif Vekaleti'ne bağlı olarak öğretmenlik ve eğitim idareciliği
TBMM Balıkesir milletvekili
Türk Tarih Kurumu üyeliği
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü
Ebeveyn(ler) Uzunçarşılı Mehmet Latif Efendi
Ratibe Hanım
Ödüller .


İsmail Hakkı Uzunçarşılı (1888, İstanbul - 10 Ekim 1977, İstanbul), Türk, akademisyen, eğitimci, siyasetçi ve tarihçi.

Hayatı

İsmail Hakkı Uzunçarşılı, 1888'de İstanbul'da doğdu. Babası, Uzunçarşılı Mehmet Latif Efendi; annesi Ratibe Hanımdır.

ismail Hakkı Uzunçarşılı, ilk egitimini "Nişancı Mahalle Mektebi";'nde ve Eyüpte Bahriyede "Iplikhane Mektebi"nde gördü. Sonra acilan giris imtihanindan basarili olarak "Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi"'nde orat egitimine basladi ama iki yil sonra "Bayezid Merkez Rüştiyesi"'ne gecti ve Ağustos 1904 ayında bu rüştiyeyi bitirip diplomasını aldı. Lise egitimi icin aynı yıl içinde "Mercan İdadisi"'nde kaydoldu. Lise öğrenciliği İkinci Meşrutiyetin ilan edildiği dönemde geçti. O zaman bu okul müdürü gazeteciliği ile isim yapmış Hüseyin Cahit Bey olup İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra siyasete de atilip İttihat ve Terakki'den 1908-1912 Osmanlı Meclisi Mebusanı icin milletvekili seçildi. ve 1912 Nisan-Ağustos Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda İstanbul milletvekili Istanbul mebusu oldu. Yerine müdür olarak tarihci Ali Reşat Bey geçti. İsmail Hakkı bu tarihci Ali Reşat Bey'den gayet etkilenmistir. 1909 yılında "Mercan Idadisi"'nden mezun oldu. 1909'da İstanbul Darülfünun’un edebiyat bölümüne meccani burslu olarak kayit olup 1912’de imtihanlarda basarili olup yuksek egitim diplomasi aldi.

Universite mezunu olan Ismail Hakki oğretmenlik tayini için Maarif Nezaretine müracaat etti ve aylik altı yüz kuruş maaşla Kütahya İdadisi tarih öğretmeni olarak Kutahya'ya gonderildi ve Kütahya idadisinde sekiz sene öğretmenlik yaptı. Burada iken Kütahya şehri tarihi belgelerini toplayip Kütahya şehri tarihine dair bir kitap hazirladi ve bu kitap Istanbul'daki Maarif Vekâleti tarafından bastırıldı. Bu çalışmasından dolayı Ismail Hakki'ya Kütahya vilayeti Meclis-i Umumisi tarafından Kütahya fahri hemşehriliği verildi. Lakin Milli Mücadele başladığı zaman okullar tatil oldu ve sınıflarda öğrenci kalmadı. Ismail Hakki "Kuvayi Seyyari"'de fahri hizmette bulundu. Ayni zamana Kutahya'daki milli direnis hakkinda Ankara'ya raportörlük yaptı. Yunan ordusunun Ankara'ya doğru ilerleyisi sirasinda 30 Temmuz 1921 Kütahya Yunan ordusu tarafından işgal edildi. Bu nedenle ismail Hakkı önce Eskişehir ve sonra da Ankara'ya geçti. 1921’de Ankara’daki ulusal hükümet Maarif Vekaleti tarafından "Trabzon Sultanısı"ne tayin edildi. Bu göreve İnebolu üzerinden gitmekte iken Kastamonu'da iken burada çıkartılan yerel "Açık Söz" gazetesine yazdığı yazılarla yeni Kastamonu valisi Rafet Canıtez'in ilgisini çekti ve onun Ankara merkezden isteği ile "Kastamonu İdadisi" nde tarih öğretmenliği görevine atandı. Eylül 1922'de "Kütahya Sultanısı" Müdürlüğüne atandı. Ama bu göreve başlamadan geçici olark Balıkesir Mebusu Vehbi Bey tarafından "Karesi ( Balıkesir) Maarif Müdürlüğü"'ne tayin oldu. Cumhuriyet ilanından sonra 1924'de "Karası Maarif Müdürü" ve sonra "Balıkesir İlköğretim Müdürü" görevine atandı. Bu dönemde araştırma ve yayınlama ile de uğraşan İsmail Hakkı, "Karesi lisesi Salnamesi", "Karesi Tarihçesi", "Karesi Meşahiri" adlı eserler hazırlayıp yayınlattı. Bu eserlerden dolayı Kütahya Vilayeti Meclis-i Umumi kararı ile vilayet fahri hemşehriliği verildi.

1925 te Ankara merkeze bağlı "Maarif Vekâleti Genel Müfettişi" yapıldı. İsmail Hakkı teftiş için gittiği vilayet merkezlerinde vilayet arşivleri ve diğer tarihsel yapıtlar üzerine çalışmalar sürdürdü. Özellikle "Kitabeler" adıyla hazırladıği iki ciltlik eser yayımlandı. Ayrıca bu araştırmalara dayanarak hazırladığı "Sivas Şehri" adlı kitabı Maarif Vekaleti tarafından bastırıldı.

14 Ocak 1926 tarihinde ilk defa Balıkesir milletvekili oldu. Balıkesir Milletvekilliği görevini 1950'ye kadar boyunca sürdürmuştur.

Meclis çalışmalarının yanı sıra 1932-1938 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde dersler verdi. Universite reformundan sonra, "Ordinaryüs Profesör" olarak Edebiyat Fakültesi’nde öğretim görevi yaptı

Türk Tarih Kurumu’nda görev yaptı. Ü. 1950’de milletvekilliğinden ayrılarak yalnızca tarih çalışmalarına devam etti.


İlk çalışmalarını Kastamonu tarihi, Balıkesir tarihi, Kütahya Şehri (1932) gibi yerel tarih araştırmalarına ayırdı. Daha sonra Anadolu Beylikleri’ni inceleme konusu edindiyse de Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasal tarihine ve devlet örgütüne ilişkin kitaplarıyla tanındı. 89 yaşında arşivde çalışırken hayata gözlerini yumdu. Edirnekapı Şehitliğine defnedildi.

Eserleri

Kastamonu Meşâhiri Ankara:Kastamonu Eğitim Yüksekokulu Yayınları, 1990.
Karesi Meşahiri (Balıkesir Meşhurları Balikesir:Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı. 1999, ISBN 975-94473-2-0.
Karesi Vilâyeti Tarihçesi (haz. Abdülmecid Mutaf), Balıkesir:Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı; 2000, ISBN 975-94473-3-9.
Afyon Karahisar, Sandıklı, Bolvadin, Çay, İsaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Peçin, Denizli, Isparta, Atabey ve Eğirdir deki Kitabeler ve sahip, Saruhan, Aydın, Menteşe, İnanç, Hamit Oğulları hakkında malûmat, Devlet Matbasi 1929
Bizans ve Selçukilerle Germiyan ve Osman Oğulları zamanında Kütahya Şehri, İstanbul:Maarif Matbaası 1932
Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (? Baskı) ISBN 975-16-0044-8
Meşhur Rumeli Ayanlarından Tirsinikli İsmail, Yılık Oğlu Süleyman Ağalar ve Alemdar Mustafa Paşa İstanbul:Türk Tarih Kurumu Yayınları; 1942
Osmanlı Devleti Saray Teşkilatı Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (3. Baskı) ISBN 975-16-0011-1.
Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (1. Baskı) ISBN 975-16-0043-X
Osmanlı Devletinin Merkez ve Bahriye Teşkilâtı Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları VIII. Dizi 1988 (3. Baskı) ISBN 975-16-0042-1
Osmanlı Devleti Teşkilâtında Kapukulu Ocakları. Cilt 1. Acemi Ocağı ve Yeniçeri Ocağı, Ankara: Türk Tarih Kurumu 1988 (. Baskı) ISBN 975-16-0057-X
Osmanlı Devleti Teşkilatından Kapukulu Ocakları. Cilt 2. Cebeci, Topçu, Top Arabacıları, Humbaracı. Lağımcı Ocakları ve Kapukulu Süvarileri. Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 ( . Baskı) ISBN 975-16-0058-8
Osmanlı Devleti Teşkilatına Medhal: Büyük Selçukîler, Anadolu Selçukîlerî, Anadolu Beylikleri, İlhânîler, Karakoyunlu ve Akkoyunlularla Memlûklerdeki Devlet Teşkilâtına Bir Bakış. Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (4. Baskı) ISBN 975-16-0040-5
Osmanlı Tarihi I. Cilt: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri Hakkında bir Mukaddime ile Osmanlı Devleti'nin Kuruluşundan İstanbul'un Fethine Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu 2003 (8. Baskı) ISBN 975-16-0011-1.
Osmanlı Tarihi II. Cilt: İstanbul'un Fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın Ölümüne Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 1998 (8. Baskı) ISBN 975-16-0012-X
Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 2003 (6. Baskı) ISBN 975-16-0013-8
Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı) ISBN 975-16-0014-6
Osmanlı Tarihi IV. Cilt 1. Kısım:Karlofça Antlaşmasından XVIII. Yüzyılın Sonlarına Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (5. Baskı) ISBN 975-16-0015-4
Osmanlı Tarihi IV. Cilt 2. Kısım: XVIII. Yüzyıl Ankara:Türk Tarih Kurumu 2003 (5. Baskı) ISBN 975-16-0016-2
Çandarlı Vezir Ailesi Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (1. Baskı) ISBN 975-16-0441-9
Midhad Paşa ve Yıldız Mahkemesi Ankara:Türk Tarih Kurumu 2000 (2. Baskı) ISBN 975-16-1345-0
Hürriyet Kahramanı Resneli Niyazi Hatıratı : Hürriyet Kahramanı İstanbul:Örgün Yayınevi 2003 ISBN 975-7651-25-7
Mekke-i Mükerreme Emîrleri Ankara:Türk Tarih Kurumu 1984 (2. Baskı) ISBN
Topkapı Sarayı Müzesi Osmanlı Saray Arşivi Kataloğu: Fermanlar Ankara:Türk Tarih Kurumu 1985 (2. Baskı)

Kaynakça


    Dış bağlantılar

    This article is issued from Vikipedi - version of the 12/22/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.