Trablus Antlaşması
 | |
| Çeşit | Yardımlaşma ve ticaret antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 4 Kasım 1796 |
| Yer | Trablus |
| İmzacı devletler |
 Amerika Birleşik Devletleri  Osmanlı İmparatorluğu |
| Dilleri | Osmanlı Türkçesi[1][2] |
Trablus Antlaşması veya ABD - Osmanlı Sözleşmesi, 4 Kasım 1796'da ABD ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan Yardımlaşma ve ticaret antlaşmasıdır.[3]
Tarihçe
1783 yılında, Avrupa standartlarına göre mütevazı da olsa, yeni bir denizci devlet olan ABD, denizlerde tek başına bayrak gezdirmeye başladı. 25 Temmuz 1785'te, Atlas Okyanusu'nda Cadiz açıklarında, bu yeni bayrağı taşıyan ilk gemi Cezayir açıklarında Osmanlı gemileri tarafından ele geçirildi. Bu gemi, Boston limanına bağlı, Kaptan Isaak Stevens'in idaresindeki Maria idi. Arkasından, Philadelphia limanına bağlı, Kaptan O'Brien'in Dauphin'i de aynı akibete uğradı. 1793 Ekim ve Kasım aylarında 11 ABD gemisi daha Osmanlıların eline geçti. Amerikan Kongresi, 27 Mart 1794 yılında, Osmanlı denizcilerine karşı koyacak güçte savaş gemileri inşa edilmesi veya satın alınması için, Başkan George Washington'a 700.000 altına yakın harcama yetkisi verdi.
Önemi
5 Eylül 1795'te ABD bu tehdide karşı bir anlaşma yapmayı kabul etti. Bu anlaşmaya göre ABD, Cezayir'deki esirlerin iadesi ve gerek Atlas Okyanusu'nda, gerekse Akdeniz'de ABD sancağı taşıyan hiçbir gemiye dokunulmaması karşılığında, tek sefer mahsus 642.000 altın ve yılda 12.000 Osmanlı altını (21.600 dolar) ödeyecekti. Dili Türkçe olan ve 22 maddeden oluşan anlaşmaya, Amerika Birleşik Devletleri adına Joseph Donaldson ve Osmanlı adına Cezayir Beylerbeyi Cezayirli Hasan Paşa, nam-ı diğer Hasan Dayı, imza attı. Bu, ABD'nin iki asrı aşkın tarihinde, yabancı bir dille imzalanan tek anlaşması olduğu gibi, yabancı bir devlete vergi ödenmesini kabul eden tek ABD belgesidir. ABD, 22 maddelik bu antlaşmaya 1818 yılına kadar bağlı kalmıştır.
Kaynakça
- ↑ Yale Üniversitesi Hukuk Fakültesi. "The Barbary Treaties : Tripoli 1796 - Barlow's Receipt of Goods". 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160421035340/http://www.yale.edu/lawweb/avalon/diplomacy/barbary/bar1796t.htm. Erişim tarihi: 2007-05-08.
- ↑ Osmanlı Araştırmaları Vakfı. "XIX. Yuzyilda Osmanli Devleti - ve Siyasi Iliskileri". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304192739/http://www.osmanli.org.tr/yazi-4-119.html. Erişim tarihi: 2010-05-26.
- ↑ Armağan, Mustafa. "Akdeniz’i Amerika’ya dar ettiğimiz günler". 20 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20091220011757/http://www.mustafaarmagan.com.tr:80/yaziGoster.php?yaziNO=1072. Erişim tarihi: 2010-05-30.
Dış bağlantılar
- Hunter Miller, ed. (1931), Treaties and Other International Acts of the United States of America.