Albert Memmi
Albert Memmi (d. 1920, Tunus), Fransızca yazan Tunuslu romancı. İnsanlara yapılan baskıları ele alan çok sayıda sosyolojik araştırması vardır.
Yaşamı
Zanaatkâr bir Yahudi ailesinin çocuğu olarak 1920 yılında Tunus’ta dünyaya geldi. Babası İtalyan Yahudisi kökenli bir eyerci annesi Tunus Yahudisi kökenli bir ev kadınıydı. Başkent Tunus'ta Yahudilerin yaşadığı yoksul bir mahallede yetişen Memmi oradaki özel Fransız lisesinde öğrenim gördü. Böylece daha gençliğinde Müslümanların arasında bir Yahudi, Avrupalıların arasında bir Arap, zenginlerin arasında gettoda oturan bir yoksul ve geleneklerine bağlı aile çevresiyle arkadaşlarının arasında bir évolué (Fransız kültürüyle yetişen kişi) olmanın çelişkilerini yaşadı. La Statue de sel (1953; Tuzdan Heykel) adlı otobiyografik nitelikteki ilk romanında bu farklı dünyaların yol açtığı gerilimi anlattı. Bu yapıtıyla Carthage ve Fénéon ödüllerini aldı. Sonraki romanları arasında, farklı dinlerden ve uluslardan kişilerin evlenmesini konu alan Agar (1955), oldukça karmaşık yapılı psikolojik bir roman olan Le Scorpion (1969; Akrep) ve şiddetle adaletsizliği insanın acılar ve belirsizlikler karşısında gösterdiği tepkiler olarak ele aldığı Le Désert (1977; Çöl) sayılabilir.
Memmi en etkili sosyolojik afraştırması olan Portrait du colonisé, précédé du portrait du colonisateur'de (1957; Sömürgecinin Portresi Sömürgeleştirilenin Portresi) sömürgeci ile sömürgeleştirilen arasındaki karşılıklı etkileşimi inceler. İnsanlara yapılan baskıları ele aldığı öbür çalışmaları arasında iki bölümden oluşan Portrait d'un juif (1962, 1966; Bir Yahudinin Portresi) ile kadınları, Siyahları ve geleneksel olarak baskı altındaki başka grupları konu olan makalelerinin bir derlemesi olan L'Homme dominé (1968; Ezilen Adam) adlı yapıtları sayılabilir.
Memmi, Kuzey Afrika edebiyatına hem yazar, hem de eleştirmen olarak katkıda bulundu. Paris'teki Uygulamalı Yüksek Araştırmalar Okulu'nda Kuzey Afrika edebiyatı üzerine bir araştırma grubu kurarak yönetti, ayrıca Paris Üniversitesi'nde sosyoloji dersleri verdi.[1]