Aleksandra Kollontay
Aleksandra Mihayilovna Kollontay (Rusça: Алекса́ндра Миха́йловна Коллонта́й), (31 Mart 1872, Sankt Peterburg - 9 Mart 1952), Rus komünist diplomat, Sovyetler Birliği Norveç Elçisi (1926), Sovyet hükümetindeki ilk kadın bakan.
Hayatı
Kentsoylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmesine karşın, ailesinin beklentilerinin tersine emekçi kesimle ilgilenerek Marx ve Engels yapıtları okumaya başladı. Kollontay, 20 yaşındayken evlendi. Evliliği fazla benimsemeyen Alexandra, 1893 yılında eşinden ayrılarak Zürih'e ekonomi eğitimi görmeye gitti. 1906'da Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Menşevik kolunda etkinlik gösterdi. Alman komünist kadın Rosa Luxemburg'tan etkilenerek Rusya'ya dönen Kollontay, yazdığı "sınıf mücadelesi" üzerine görüşlerini yayımladı. Yazılarının tepki görmesi üzerine Almanya'ya (sürgüne) giderek sosyalizm üzerine çalışmalar yaptı. 1915 yılında Bolşeviklere katıldı. 1917'de tekrar Rusya'ya dönerek hükümette yer alan tek kadın olarak, kadınlarla ilgili ağırlıklı çalışmalar yaptı. Kadınların da erkekler gibi cinsel özgürlük yaşayabileceği üzerine savunduğu tezler, sadece sosyalist bir toplumda cinsel ahlakın gelişeceği düşüncelerinde netleşmişti. İşçi Muhalefeti adlı muhalif kanatta yer aldı. Sovyet hükümetindeki bakanlık görevinde de tepkiler alınca, 1926’da Meksika’da 1927’den 1930’a kadar Norveç’te ve 1930’dan 1945’e kadar büyük elçilik görevleri verildi. 1933’te kadınlar arasındaki çalışmaları için Lenin Nişanı ile 1942 ve 1945 yıllarında da diplomatik çalışmaları için İşçi Sınıfı Kızıl Sancağı ödülleri aldı. 1945 yılından sonra SSCB Dışişleri Bakanlığı danışmanlığı görevinde birçok eser yazdı.
Ödülleri
- Lenin Nişanı (1933)[1]
- Kızıl Emek Ödülü (1945)[1]
- Norveç Kraliyet Aziz Olaf Nişanı (O dönem Norveç'deki en yüksek nişan)[2][3]
Çalışmaları
- The social basis of the woman question 1909
- Towards a history of the working woman's movement in Russia 1920
- "Tezisy o kommunisticheskoi morali v oblasti brachnykh otnoshenii" (Theses on Communist Morality in the Sphere of Marital Relations), Kommunistka No 12-13 (May) 1921, pp. 28–34.
- Letopis mojei zizni (Anıları) 1946
- Fince basılan eseri Hetkiä elämästäni, Progress Publishers 1990 ISBN 951-615-706-8
Hakkındaki filmler
- Kollontay 1994 yılında çekilen televizyon filmine konu olmuştur, A Wave of Passion: The Life of Alexandra Kollontai," Kollontay'ı Glenda Jackson seslendirmiştir.
- Ninotchka isimli filmde 1930'lu yıllarda alışagelenin dışında fikirleri olan Sovyet diplomatını Greta Garbo canlandırır.