Aleksios Strategopoulos
Aleksios Strategopoulos (Yunanca: Ἀλέξιος Στρατηγόπουλος), Bizans İmparatoru VIII. Mikhail Palaiologos döneminde Megas Domestikos ve Caesar rütbelerine yükselmiş general. Konstantinopolis'in Latinlerden 1261 yılında yeniden alınmasında liderlik etmiştir.
Erken yaşamı
Erken dönem hayatı hakkında bir şey bilinmemektedir. Yaklaşık 1255 tarihli bir mühürde "Komnenoslardan Aleksios Strategopoulos" yazısı görünmektedir[1] fakat Komnenos Hanedanı'yla kesin bağlantısı belirsizdir.[2] İlk defa 1252-1253 yıllarında, III. Yannis Vatatzes döneminde, vakainamelerde (kronikler) Ostrovo Gölü etrafında Epir Despotluğu topraklarının talan edilmesi için giden orduya komutanlık etmesi nedeniyle adı geçer.[3] 1254 yılında Serez'de üstlenir ve ertesi yıl, başarısızlıkla sonuçlanan batı Rodop dağlarında yer alan Tzepaina kalesine yapılan seferi için Konstantinos Tornikes'e katılır. Sonuçta Mikhail Palaiologos çevresinde bulunan aristokrat fraksiyon ile olan yakın ilişkisi nedeniyle görevinden alınır. Bir süre sonra, oğlu Konstantin ihanet suçu ile kör edilmiş, kendisi ise hapsedilmiştir.[3]
Hapiste uzun süre kalmamış, İmparator II. Teodor Laskaris'in ölümünden kısa süre sonra serbest kalmış ve Mikhail Palaiologos'un ortak imparator olması ile sonuçlanacak, çocuk imparator IV. Yannis Laskaris'in naibi Georgios Mouzalon'a karşı yaptığı saray darbesinin baskın destekçisi olmuştur.[3] Aynı yıl Mikhail tarafından İznik İmparatorluğu'nun Megas Domestikos rütbesine yükseltilmiş,[2] ve sebastokratōr Yannis Palaiologos'un Makedonya'ya giden ordusuna katılmıştır. Aleksios, Epir Despotluğu'na karşı yapılan sefere katılmış, belirleyici Pelagonia savaşını yönetmiştir.[4] Aleksios Raoul Epir'i ele geçirmekle görevlendirilirken, Yannis Bizans zaferi sonrası Yannis Palaiologos, Teselya'yı işgal etti. Aleksios, Despotluğun başkentini Arta'yı ele geçirmeyi başarmış, birçok İznikli esir serbest bırakmış Despot II. Mikhail Komnenos Doukas'ın Kefalonia adasına kaçmaya zorlamıştır.[5]
Bu başarısı onu Caesar rütbesine yükselmesine neden olmuştur.[3] Ancak ertesi yıl, İznik tarafının başarıları büyük ölçüde geri alınmıştır: Despot II. Mikhail oğulları ve İtalyan ticaret ordusu ile Arta'ya almıştır.[5] Epirliğin ordusu Naupactus yakınlarında Aleksios'un ordusunu yenmiş, İznik ordusu geri çekilmiş ve Aleksios esir edilmiştir.[3]
Konstantinopolis'in yeniden alınması
Bu başarısızlığa rağmen, 1260 yılında İmparator VIII. Mikhail, 1204 yılından beri Latinlerin elinde olan Konstantinopolis'in geri alınması hedefini koydu. Cenova ile ittifak kurdu ve Haziran 1261 tarihinde, Epir esaretinden yeni kurtulmuş Aleksios ile çoğunluğu Kumanlardan oluşmuş öncü 800 askerle [6] Bulgarları gözlemlemek ve Latin savunmasını hakkında casusluk için gönderildi.[7] Birlik, Silivri köyüne ulaşınca, bağımsız yerel çiftçiler thelematarioi, tüm Latin garnizonun ve Venedik donanmasının İznik adası Daphnousia'yı yağmalamak için gittiklerinden yerlerinde olmadıklarını söylediler.[8] Başlangıçta hem elindeki küçük kuvvetin Latin ordusu geri döndüğünde yok edilmesi tehlikesi hem de emirlere itaat etmeyeceği hususlarında endişe etti. Ancak şehrin yeniden alınması için böyle bir altın fırsatı kaçırmamaya karar verdi.[9]
25 Haziran 1261 tarihinde, Aleksios ve adamları, şehir duvarlarına yanaştı ve Silivrikapı'nın yakınında bir manastırda saklandılar.[9] Aleksios, thelematarioi öncülüğünde bazı adamlarını gizli bir geçitten geçirerek şehre soktu. Sonra içeriden duvarlara saldırıp muhafızları şaşırttılar ve kapıyı açarak Bizans kuvvetlerinin içeri girmesini sağladılar.[7] Latinler tamamıyla şaşkınlık içerisindeydiler, bir miktar mücadeleden sonra Bizans kuvvetleri şehrin duvarlarının kontrolünü sağladılar.
Bizanslıların intikamından korkan İmparator II. Baodouin'den başlamak üzere tüm Latinler gemi ile kaçmak umudu ile limanda toplandılar. O sırada limana varan Venedik filosu onları tahliye etmiş ancak şehir kaybedilmiştir.[7] Konstantinopolis'in yeniden alınması Bizans İmparatorluğu'nun İznikliler tarafından yeniden kurulması anlamına gelmekteydi. İmparator VIII. Mikhail, Ortodoks Hristiyanlarının en büyük bayramı Koímēsis (Yunanca: Κοίμησις Θεοτόκου) günü olan 15 Ağustos'ta şehre büyük bir zaferle girip, Aya Sofya'da tac giydi.
Sonraki hayatı
Bu olayla nam ve şan kazandı. 1262 yılında tekrar Epirlilere karşı bir sefere komutanlık etti. Fakat Despot I. Nikeforos Komnenos Doukas tarafından mağlup edilip esir edildi.[10] 1265 yılında, Hohenstaufenli II. Konstans ile değiştirilerek kurtarılmıştır. 1271 ile 1275 yılları arası bir zaman ölmüştür.[3]
Kaynakça
- Genel
- Bartusis, Mark C. (1997). The Late Byzantine Army: Arms and Society, 1204–1453. Pensilvanya Üniversitesi Yayınevi. ISBN 0812216202.
- Geanakoplos, Deno John (1959), Emperor Michael Palaeologus and the West, 1258–1282 - A Study in Byzantine-Latin Relations, Harvard Üniversitesi Yayınevi
- Macrides, Ruth (2007), George Akropolites: The History - Introduction, translation and commentary, Oxford Üniversitesi Yayınevi, ISBN 978-0-19-921067-1
- Nicol, Donald MacGillivray (1993), The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453, Cambridge Üniversitesi Yayınevi, ISBN 978-0521439916, http://books.google.com/books?id=y2d6OHLqwEsC
- Vougiouklaki, Pinelopi (2003-11-27). "Alexios Strategopoulos". Encyclopedia of the Hellenic World. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131019183604/http://www.ehw.gr/l.aspx?id=7175. Erişim tarihi: 2010-05-15.
- Özel
- ↑ "Prosopography of the Byzantine World project". Boulloterion 3060. Londra Üniversitesi. 2006-11-27. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110722112503/http://www.pbw.kcl.ac.uk/pbw/apps/boulloterion.jsp?bKey=3060. Erişim tarihi: 2011-02-22.
- 1 2 BYZANTINE NOBILITY, Strategopoulos family
- 1 2 3 4 5 6 Vougiouklaki (2003)
- ↑ Bartusis (1997), ss. 37
- 1 2 Nicol (1993), ss. 32
- ↑ Bartusis (1997), ss. 27
- 1 2 3 Nicol (1993), ss. 35
- ↑ Bartusis (1997), ss. 40
- 1 2 Bartusis (1997), ss. 41
- ↑ Bartusis (1997), ss. 48