Alexander Kielland
Alexander L. Kielland | |
---|---|
Doğum |
Alexander Lange Kielland 18 Şubat 1849 Stavanger, Norveç |
Ölüm |
6 Nisan 1906 (57 yaşında) Bergen, Norveç |
Meslek | Romancı, hikayeci, oyun yazarı, denemeci, iş adamı ve politkacı. |
Edebî akım | Gerçekçilik |
Alexander Lange Kielland (d. 18 Şubat 1849, Stavanger-ö. 6 Nisan 1906, Bergen, Norveç), romancı, öykü ve oyun yazarı. Henrik Ibsen, Bjørnstjerne Bjørnson ve Jonas Lie ile birlikte 19. yüzyıl Norveç edebiyatının "Dört Büyükleri"ndendir (De Fire Store).
Soylu bir aileden geliyordu. 1871'de hukuk öğrenimini tamamladıktan sonra dokuz yıl boyunca ticaretle uğraştı. Bu yaşamdan bunalarak 1878'de Paris'e gitti, ertesi yıl da ilk öykü kitabını yayımladı. 19. yüzyıl liberalizmiyle ilgili pek çok yapıt okuyan Kielland, yapıtlarında toplumsal reformu savundu. Aynı zamanda, yaşadığı dönemin önde gelen üslupçusuydu. Yapıtlarındaki nükteli ve ironik üslup, çoğu zaman toplumsal eleştirinin önüne geçmiştir.
Kielland, Arbeidsfolk (1881; İşçiler) adlı romanında bürokrasiye, Sankt Hans Fest'te (1887; Aziz Hans Şenliği) iseye kiliseye saldırdı. Kiliseye ve ruhban sınıfına karşı bu düşmanca tutumu Søren Kierkegaard'ın da etkisiyle gelişmişti ve Hıristiyanlıktan çok, kilisenin nüfuzuna yönelikti.
1890'larda yeni-romantik akımın ortaya çıkışından sonra Kielland çok az yapıt yayımladı. 1891'de doğduğu kentin belediye başkanı, 1902'de ise Romsdal'ın bölge valisi oldu.
Eserleri
Roman ve öykülerinde denizin simgelediği sağlıklı doğanın karşıtı olarak hasta uygarlığı alaylı bir dille eleştirdi. Nükte ve inceliklere dayanan sanatını, Georg Brandes tarafından da övülen Novelletter (1879) ve Nye Novelleter (1880) adlı öykü kitaplarında ve başyapıtları sayılan Garman og Worse (1880), Skipper Worse (1882) gibi romanlarında ortaya koydu. Kielland, kuşakları, bu arada bireysel değerlerle yerleşik ahlak kurallarını, toplumsal sınıfları, aile baskılarıyla özgürlük özlemlerini karşı karşıya getirir. Büyük ölçüde siyasal radikalizme yönelen yapıtlardan bazıları şunlardır: Arbeidsfolk (1880), Else (1881), Marié, Fortuna ve Sankt Hans Fest üçlemesi (1883-1886) sonra Neige (1886).