Emir Abbas Huveyda
| Emir Abbas Huveyda | |
|---|---|
 | |
| 70. İran Başbakanı | |
| Görev süresi 26 Ocak 1965 - 7 Ağustos 1977 1 Ocak 1965'e kadar geçici | |
| Hükümdar | Muhammed Rıza Pehlevi |
| Vekil | Ardeşir Zahidi Golam Rıza Azhari |
| Yerine geldiği | Hasan Ali Mansur |
| Yerine gelen | Cemşid Amuzegar |
| İran Başbakan Yardımcısı | |
| Görev süresi 7 Mart 1964 - 26 Ocak 1965 | |
| Başbakan | Hasan Ali Mansur |
| Yerine geldiği | Cafer Şerif İmami |
| Yerine gelen | Ardeşir Zahidi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 18 Şubat 1919 Tahran, İran |
| Ölüm | 7 Nisan 1979 (60 yaşında) Tahran, İran |
| Partisi | Pan-İranist Parti (1950-1964) Yeni İran Partisi (1964-1975) Rastakhiz (1975-1977) |
| Eşi | Rozita Mansur (1950-1952) Leila Emami (1964-1973) |
Emir Abbas Huveyda (Farsça: امیرعباس هویدا), (d. 18 Şubat 1919, Tahran - ö. 7 Nisan 1979, Tahran) İranlı diplomat ve siyaset adamı, Şah Muhammed Rıza Pehlevi döneminde İran başbakanı (Ocak 1965-Ağustos 1977).
Brüksel ve Paris üniversitelerinde siyaset bilimi öğrenimi gördükten sonra İran'a döndü. Askerlik hizmetini yaptıktan sonra İran Dışişleri Bakanlığı'na girdi. Ardından Paris (1945-47), Bonn (1947-52) ve Ankara'daki (1957) İran büyükelçiliklerinde ve Birleşmiş Milletler'de (1951-1957) görev yaptı. 1956-57 yılları arasında Birleşmiş Milletler mülteciler yüksek komiserliği üyeliği yaptı. 1958'de İran Ulusal Petrol Şirketi'nin yönetim kurulu üyeliğine atandı.
1963'te Yeni İran (İran Novin) Partisi'nin kurulmasına katıldı, ocak 1965'te ise Hasan Ali Mansur'un öldürülmesinden sonra başbakanlığa getirildi. Bu görevi sırasında Pers İmparatorluğu'nun kuruluşunun 2.500. Yılı'nı kutlamak üzere Ekim 1971'de Persepolis'te görkemli şenlikler düzenlendi. Başbakanlığın yanı sıra İran'ın tek yasal partileri olan 1965-75 arasında Yeni İran Partisi'nin daha sonra onun yerini alan Rastahiz (yeniden canlanma) Partisi'nin lideri oldu. Bu dönemde ülkenin kalkınmasını hızlandırabilmek amacıyla, İran'ın mali açıdan güçlü olmasından da yararlanarak, Batılı petrol şirketleriyle sıkı pazarlıklara girişip ülkesinin yararına hükümler içeren antlaşmalar imzalamayı başardı.
Bu çabalarına karşın 7 Ağustos 1977'de Şah Muhammed Rıza Pehlevi tarafından halkın artan hoşnutsuzluğu ve ekonomik krizlerin derinleşmesinin de etkisiyle görevden uzaklaştırıldı[1] ve yerine Cemşid Amuzegar başbakan oldu. Kasım 1978'de ise, giderek artan gösteriler ve protestolar karşısında rejimi kurtarmaya çalışan şah başkanlığındaki askeri yönetim tarafından günah keçisi gösterilerek tutuklandı. Ev hapsinde tutulan Huveyda Şahın bütün ülkeyi saran gösteriler karşısında ülkeden ayrılmasından hemen sonra, Şubat 1979'da Ayetullah Humeyni'nin atadığı hükümete teslim oldu. İki ay sonra İslami Devrim Mahkemesi tarafından idam cezasına çarptırıldı ve aynı gün kurşuna dizilerek öldürüldü.
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Cafer Şerif İmami |
İran Başbakanı 1964–1945 |
Sonra gelen: Ardeşir Zahidi |
| Önce gelen: Hasan Ali Mansur |
İran Başbakanı 1965–1977 |
Sonra gelen: Cemşid Amuzegar |
| ||||||||||||||
.svg.png)
.svg.png){kind=small}
