Batman (il)
Koordinatlar: 38°04′55″K 41°24′26″D / 38.08194°K 41.40722°D
Batman | |
— İl — | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu |
Yönetim | |
- Vali | Ahmet Deniz[1] |
Yüzölçümü | |
- Toplam | 4,654 km2 (1,8 mi2) |
Nüfus (2015)[2] | |
- Toplam | 557.593 |
- Yoğunluk | 108,70/km² (281,5/sq mi) |
- Kır | 124.173 |
- Şehir | 433.420 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 488 |
İl plaka kodu | 72 |
İnternet sitesi: www.batman.gov.tr |
Batman (Kürtçe: Êlih), Türkiye Cumhuriyeti'nin Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan bir ildir.
Dicle'nin aktığı topraklarda zengin tarihi geçmişi koruyan Batman ve antik kenti Hasankeyf; üç bini aşkın mağarası, orta çağdan kalma tarihi köprüsü, eski çarşısı, camii minareleri ve tarihsel anıtlarıyla bir doğa harikasıdır.Dünyaca ünlü sanat tarihçi Tahsin Acet batmanlıdır. 1990 yılına kadar çok hızlı bir gelişme yaşayan Batman, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Beşiri Kozluk ve Sason ilçeleri Siirt'ten, Hasankeyf ve Gerçüş ilçeleri Mardin'den alınıp Merkeze bağlanarak Türkiye'nin 72. ili olma unvanına kavuşmuştur.
Tarihçe
Batman tarihi itibarıyla yeni bir şehir olmasına karşın yerleşim alanında kurulan şehirlerin tarihi Sümerlere kadar uzanır. İluh Tepesi'nin bulunduğu alanda bir Sümer şehir yerleşiminin bulunduğu, ancak bataklık bir arazi üzerine kurulu olduğundan şehrin zaman içerisinde yeraltına göçtüğü düşünülmektedir.Ayrıca İluh Tepesi olarak adlandırılan Arazi, araştırmalar sonucunda doğal olmadığı ve yapay bir tepe olduğu kanıtlanmıştır. Batman'ın adını "batmak" teriminden bu nedenle almış olabileceği düşünülmektedir. 1940 yılında Batman civarında petrol bulunmuştur.
Coğrafya
İklim
Batman'ın iklim özellikleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde oluşundan dolayı genel anlamda Uzak Akdeniz İklimi kapsamındadır. Yıllık ortalama yağış miktarı 750–1000 mm civarındadır. Kışlar bazen sert ve soğuk geçmektedir. 1 Ocak 2007 tarihinde termometreler -24 dereceyi göstermiştir. İlkbahar aylarında Beşiri ve Batman ovalarında bol otluk olup İç Anadolu ve Doğu Anadolu'dan mevsimlik Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvan besiciliği göçü almaktadır. Ölçülen en yüksek sıcaklık 48.8 derece ile 10 Temmuz 1962'de kayda geçmiştir.
Yazlar sıcak geçmektedir. Yaz aylarında bazen şiddetli yağışlarda görülmektedir.
Dağlar
- Sason Dağları (Aydınlık Dağları) — 2500 m
- Mereto — 2967 m
- Kuşaklı Dağı — 1947 m
- Avcı Dağı — 2121 m
- Meydanok Tepesi — 2042 m
- Kortepe — 2082 m
- Raman Dağı — 1288 m
Akarasular ve göller
- Batman Çayı
- Dicle Nehri
- Garzan Çayı[3]
- Kırkat Göleti[4]
- Kozluk Ceffan Göleti[4]
Göletler
- Gercüş - Kırkat Göleti (sulama)
- Kozluk Ceffan Göleti (elektrik)
- Batman-Güvercin Göleti (sulama)
- Batman Baraj Gölü (sulama, elektrik)
Ekonomi
Batman ekonomisi genel anlamda kırsal alanda Hayvancılık ve tarım üzerindedir,Batman merkezde ise genel olarak ekonomi ticaret,sağlık,inşaat ve tarım sayesinde dönmektedir.Kentte elit ve alt gelirli kesim arasında uçurumdan bahsedilebilir.İş olanakları fazla olmasında rağmen vasıflı eleman sıkıntısı yaşanmakta bundan dolayı da il genelinde yüksek işsizlik rakamlarından söz edilebilir.Organize sanayii bölgesinde önemli gelişmeler kaydedilmekte son üç yıl nezdinde,Üretime dayalı sanayii alanında gelişmelere gebe bir kent.Batman kendi öz imkanları sayesinde bir zamanlar Gaziantep ve Diyarbakıra olan bağımlılığını minimize etme çabasındadır.
Nüfus
Nüfusun, yaklaşık %63'ü Batman Merkezde yaşamaktadır. Kent nüfusunun önemli bölümünü Kürt nüfus oluşturmaktadır. Ayrıca ilde az oranda Arap, Türk ve diğer etnik gruplardan insanlar yaşamaktadır.
Batman il nüfus bilgileri | ||||
---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
1990 | 344.669 | 52 | %56 193.621 151.048 %44 | |
2000[5] | 456.734 | 45 | %33 | %67 304.166 152.568 %33 |
2007[6] | 472.487 | 42 | %3 | %72 342.452 130.035 %28 |
2008[7] | 485.616 | 40 | %3 | %72 349.045 136.571 %28 |
2009[8] | 497.998 | 40 | %3 | %73 362.154 135.844 %27 |
2010[9] | 510.200 | 40 | %2 | %73 373.388 136.812 %27 |
2011[10] | 524.499 | 40 | %3 | %74 388.523 135.976 %26 |
2012[11] | 534.205 | 39 | %2 | %75 399.042 135.163 %25 |
2013[12] | 547.581 | 39 | %3 | %77 420.833 126.748 %23 |
2014[13] | 557.593 | 38 | %2 | %78 433.420 124.173 %22 |
2015[14] | 566.633 | 38 | %2 | %78 444.209 122.424 %22 |
Yemek kültürü
Batman ve yöresinde genellikle Güneydoğuya has bütün yemekler bulunmakta ve tüketilmektedir.Kebap ve sulu yemekler tüketim fazla olan yemeklerdir.Merkezde ünlü ciğerci,büryancı,kavurmacılar bulunmaktadır.Tatlı olarak kadayıf,baklava gibi tatlılar tüketilmektedir.Hamur işleri olarak lahmacun tüketimi fazladır.
Ulaşım
Batman'a Türkiyenin her bölgesinden ulaşım mümkündür.Bölgenin birçok yerel otobüs firması ilk kalkış olarak Batman merkezi seçmekte bundan dolayı birçok firmayla ulaşım mümkündür.Batman Merkez ulaşımda bölgesine açılan bir noktadır.Son yıllarda yapılan Lüks ve Büyük bir Havalimanı sayesinde hem batı illerine olan sefer artmış hem de fiyatlar azalmış durumda,Hava yolu direk bağlantı ile İstanbul,Ankara,İzmir ve yaz aylarında Antalya'ya ulaşım mevcuttur.Demiryolları bakımından meşhur Kurtalan Ekspress'in Kurtalandan önceki son durağıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Ntv.com.tr, Valiler Kararnamesi Yayımlandı, Erişim:01 Haziran 2016
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDltuna. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ http://www.batman.gov.tr/genel-bilgiler
- 1 2 Batman İli Resmi İnternet Sitesi http://www.batman.gov.tr/genel-bilgiler
- ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyzzYoZ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3GyNcf. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCSb4dm. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuETjSL0. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuG7oS71. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuHLCu78. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZyYouky. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVYesnS. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDltuna. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
|