Beşiktaş İskelesi
Koordinatlar: 41°02′28″K 29°00′26.48″D / 41.04111°K 29.0073556°D
Beşiktaş İskelesi Beşiktaş'taki iskeleler arasında mimari değer taşıyan tek yapıdır. Günümüzde Beşiktaş-Üsküdar vapur seferlerinin yapıldığı iskele, 1913'te Şirket-i Hayriye tarafından mimar Ali Talat Bey'e yaptırılmıştır.
Mimari özellikler
İki katlı ve yağma olan iskele binası zaman içinde birçok onarım ve değişiklik geçirmiştir. 1941'deki planına göre deniz cephesine dik üç bölümden oluşan zemin kattaki bekleme salonunda sivri kemerli revaklı bölüm kapatılmış ve 1948'de bölmelerin kaldırılmasıyla salon tek mekân haline gelmiş, ilk yapıldığı yıllardan yaklaşık 1950'lere kadar düğün salonu olarak kullanılan geniş teraslı üst kat ise 1979'da kısmen camlı bölmeler ile kapatılmış ve bina bugünkü halini almıştır.
Diğerlerinden farklı olarak iskele binasının yola bakan cephesinin dışında, iki yanda simetrik olarak yerleştirilmiş ikişer katlı iki bina yer almaktadır. İskele binasından daha sonraki bir tarihte yapılan bu binalardan giriş cephesine göre solda bulunan, 1961'de bir bankanın Beşiktaş subesi olarak olarak kullanılmaya başlanmış, sağdakinde ise bir muhallebeci ve kahvehane açılmıştır. Günümüzde, soldakinde personel odaları ve büroları, sağdakinde ise jeton satış gişeleri ile yine personel odaları bulunmaktadır.
Birinci Ulusal Mimarlık Üslubu'nun uygulayıcılarından olan ve bu bina dışında da iskele binaları yapmış olan Ali Talat Bey'in bu binası da hem genel biçimlenişi açısından, hem de cephelerinde kullanılmış olan sivri kemerler ve gerek iç, gerekse de dış cephelerdeki bezemeleri ile, tümüyle dönemin mimarlık anlayışını yansıtmaktadır. Zemin katı birinci kata bağlayan merdivenin içinde bulunduğu kule, giriş cephesinin sağında estetik nedenlerle tekrarlanmışrır. Binanın deniz cephesinin iki yanındaki kuleler ise özgün binada birer kubbe ile sonlanmakta iken 1970'lerin sonunda yapılan restorasyondan sonra bu kubbeler yıkılmış, kuleler kırma çatı ile örtülmüştür.
İç mekânlarında, tavan kenarlarında alçı mukarnas sıraların, duvarlarda ise kalem işi bezemelerin bulunduğu binanın dış cephesinde taş kabaralar, pencere kemeri içlerinde ve bantlar halinde çini panolar yer almaktadır. Binanın giriş cephesinde yer alan sivri kemerin üstündeki çini panoda kufi hatla Beşiktaş İskelesi yazısı, iki yanındaki çini panolar üzerinde de binanın yapım tarihi yer almaktadır.
Kaynaklar
- İSTA, V, 2597
- E. Yücel, “20. Asırda Klasik Türk Mimarisi Üzerine Eğilmiş Mimarlarımız: Ali Talat Bey (1869-1922)”, Bizim Anadolu (14.8.1971)
- G. Göreli, Boğaziçi İskele Yapıları ve Özellikleri, (İTÜ Mimarlık Fakültesi, bilim uzmanlığı tezi), 1979
Dış bağlantılar
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
