Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
Koordinatlar: 41°5.5′K 29°4′D / 41.0917°K 29.067°D
| Fatih Sultan Mehmet Köprüsü | |
 | |
| Uzunluk | 1.510 m (4,950 ft) |
| Genişlik | 39 m (128 ft) |
| Ayaklar arası açıklık |
1.090 m (3,580 ft) |
| İnşaata başlanışı | 4 Ocak 1986 |
| Tamamlanışı | 3 Temmuz 1988 |
| Diğer Ad(lar)ı | İkinci Boğaz Köprüsü
İkinci Köprü |
| Önce yapılan | Boğaziçi Köprüsü |
| Yerine yapılan | Yavuz Sultan Selim Köprüsü |
| Geçiş Ücreti | ₺4,75 (en düşük) |
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, İstanbul'da Kavacık ile Hisarüstü arasında, Asya ile Avrupa'yı Boğaziçi Köprüsü'nden sonra ikinci kez bağlayan asma köprü. Yapımına 4 Ocak 1986'da başlanılan ve ankraj blokları arasındaki uzunluğu 1.510 m, orta açıklığı 1.090 m, genişliği 39 m, denizden yüksekliği 64 m'dir.
İnşaata 4 Ocak 1986 tarihinde başlanılmış ve halen dünyanın en büyük çelik asma köprüleri içinde 14. sırada yer alan bu büyük proje 3 Temmuz 1988 tarihinde tamamlanmıştır[1].
Köprünün proje hizmetleri İngiliz Freeman, Fox ve Partners firması ve BOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş. firması[2] tarafından yerine getirilmiş, inşaatını ise Türkiye'den STFA, Japon Ishikawajima Harima Heavy Industries Co. Ltd., Mitsubishi Heavy Industries Ltd. ve Nippon Kokan K. K. adlı şirketlerin oluşturduğu konsorsiyum 125 milyon dolar karşılığında üstlenmiştir.
Teknik ve temel özellikleri
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü projesinin temel özellikleri, taşıyıcı kule temellerinin boğazın iki yakasındaki yamaçlara oturması, kulelerin tabliye mesnet düzeyinden başlaması ve tabliyesinin Boğaziçi Köprüsü’ndeki gibi ortotropik, berkitmeli panellerden oluşan aerodinamik enkesitli kapalı kutu biçiminde olmasıdır. Boğaziçi Köprüsü’nden farklı olarak bu köprünün askı kabloları dikey olarak düzenlenmiştir. Bu kablolar çiftli tertiplenmiş olup gerektiğinde bu kablolardan biri kolayca değiştirilebilecektir.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün kule temelleri 14 m x 18 m boyutunda ve ortalama 6 m yüksekliğindedir. Ama zemin durumuna göre yer yer kademeli olarak proje kotundan 20 m daha derine inilmiştir. Temellerin üzerinde yükseliği 14 m’ye varan betonarme kaideler yer almakta ve çelik kuleler bu kaidelerin içine 5 m kadar ankre edilmiş bulunmaktadır.
Köprünün ana bloklarına mesnet oluşturan bu kulelerin yüksekliği, temel betonu üst kotundan başlamak üzere 102,1 m’dir. Kuleler yüksek mukavemetli berkitmeli çelik panellerin birbirine bulonlanarak birleştirilmesiyle 8 kademe halinde monte edilmiştir. Boyutları tabanda 5 m x 4 m, tepede ise 3 m x 4 m’dir. Düşey kuleler birbirlerine ikişer adet yatay kirişle bağlanmış olup, her birinin içinde bakım hizmetleri için bir asansör yerleştirilmiştir.
Taşıyıcı ana kablolar, her kulenin tepesinde yer alan kablo semeri üzerinden geçmektedir. Bunlar git-gel çekim yöntemi ile yapılmış, her seferinden ve bir doğrultuda 4 tel taşıyan kasnağın 4 m/sn gibi çok yüksek bir hızda çalışması sağlanmıştır. Her ana kablo bir ankraj bloğundan öbürüne uzanan 32 tane büklüm grubundan, ayrıca tepedeki semerlerle ankraj blokları arasında yer alan 4 tane ek gergi büklümünden oluşmaktadır. Her bir büklümde 504 tane, ek büklümlerde ise 288 ve 264 tane çelik tel vardır. Galvanizli yüksek mukavemetli çelikten olan tellerin çapı 5,38 mm’dir.
Kutu kesitli tabliye 33,80 m genişliğinde ve 3 m yüksekliğinde olup her iki yanında konsol olarak dışa taşan 2,80 m eninde birer yaya yolu bulunmaktadır. Dört gidiş dörtte geliş olmak üzere toplam sekiz şeritli tabliyenin aerodinamik biçimi rüzgar yükünü azaltmaktadır. Tabliye 62 üniteden oluşmaktadır.Çeşitli uzunluktaki bu üniteler birbirine kaynakla birleştirilmiştir. Ağırlıkları 115-230 ton arasında değişen tabliye üniteleri, denizden palangalar ile yukarı çekilerek yerlerine yerleştirilmiştir.
Köprü, 3 Temmuz 1988'de[3] dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından hizmete açılmıştır. Köprüden geçen ilk araç Özal'ın resmi otomobili olmuştur.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Edirne-Ankara arasındaki Trans European Motorway (TEM) in bir parçasıdır.
Araç geçişleri
| Yıl | Boğaziçi + F.S.M Köprüsü | Yavuz Sultan Selim Köprüsü | Avrasya Tüneli |
|---|---|---|---|
| 2016 | 380.000 (günlük)[4] | 110.000 (günlük)[5][6][7] | 68.500 (taahhüt) [8] |
| 2015 | 386.301 (günlük)[9] | İnşa halinde | İnşa halinde |
| 2014 | 416.438 (günlük) | İnşa halinde | İnşa halinde |
| 2013 | 417.534 (günlük) | İnşa halinde | İnşa halinde |
Ücret karşılaştırması
| Ücretler (gidiş-dönüş) | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tünel | Köprüler | |||
| Araç Sınıfı Toplam uzunluk Geçiş süresi |
Avrasya Tüneli 14600 metre (15+15 dakika) |
15 Temmuz Şehitler Köprüsü 1560 metre (4+4 dakika) |
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü 1510 metre (4+4 dakika) |
Yavuz Sultan Selim Köprüsü 2164 metre (4+4 dakika) |
| 1 (Aks Aralığı 3.20’den Küçük 2 Akslı Araç) | ₺34 | ₺4,75 | ₺4,75 | ₺9 |
| 2 (Aks Aralığı 3.20’ye Eşit ve Büyük 2 Akslı Araç) | ₺42 | ₺6 | ₺6 | ₺18 |
| 3 (Aks Sayısı 3 Olan Araç) | Giremez | Giremez | Giremez | ₺42 |
| 4 (Aks Sayısı 4 veya 5 Olan Araç) | Giremez | Giremez | Giremez | ₺? |
| 5 (Aks Sayısı 6, 7, 8 ve Daha Fazla Olan Araç) | Giremez | Giremez | Giremez | ₺? |
| 6 (Motosiklet) | Giremez | ₺4,75 | ₺4,75 | ₺? |
Göze çarpanlar
- Nekropsi albümü Sayı 2:10 yılda bir çıkar'da, grup üyelerinden Cevdet Erek'in annesi Aysel Erek'in çektiği inşaat fotoğrafı kapakta yer almaktadır.
- Cevdet Erek, ayrıca Sezen Aksu'nun Yürüyorum Düş Bahçeleri'nde... albümü'nde yer alan "Katkısız" DVD'sinde de köprü'nün inşaatından sonra aynı yerden çektirdiği videolarını toplamıştır.
- İntihar etmenin bir diğer yolu olarak bilinen köprüden atlama'da, 2001 yılında iki köprüden de intihar girişiminde bulunan kişi sayısı 146'ydı. Ve bunların 24'ü hayatını kaybetti. 2002 yılında ise köprüden atlamak suretiyle intihar girişiminde bulunarak hayatını kaybedenlerin sayısı 38'di.
Kaynakça
- ↑ İTÜ raporu s.35
- ↑ BOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş.
- ↑ İTÜ
- ↑ http://t24.com.tr/haber/yavuz-sultan-selim-koprusu-kazanc-vaat-ediyor-mu,356986
- ↑ http://www.gunes.com/ekonomi/50-bin-beklerken110-bin-arac-geciyor-721264
- ↑ http://www.cnnturk.com/turkiye/bakandan-mahmutbey-aciklamasi
- ↑ http://www.haberyapi.com/2016/09/26/yavuz-sultan-selim-koprusunden-gunde-yaklasik-110-bin-arac-geciyor/
- ↑ http://www.avrasyatuneli.com.tr/Files/pdf/Ulatrma_Bakan_Basn_Bulumas-BB_28.10.2014_websitesi_icin.pdf
- ↑ http://www.hurriyet.com.tr/otoyol-ve-kopruler-para-basti-ama-giselerde-trafik-cilesi-katlandi-29863657
- Encyclopaedia Britannica'nın Fatih Sultan Mehmet Köprüsü başlığı.
Dış bağlantılar
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
