Bellatrix
Koordinat: 05s 25d 07,86325sn; +06º 20' 58,9318″
| ||
Gözlem verisi Dönem J2000.0 | ||
---|---|---|
Takımyıldız | Avcı | |
Bahar açısı | (α) | 05s 25d 07,86325sn[1] |
Yükselim | (δ) | +06° 20′ 58,9318″[1] |
Galaktik enlem | -15,95317076[2]° | |
Galaktik boylam | 196,92782232[2]° | |
Görünür parlaklık | (V) | 1,64[1] |
Görünür parlaklık | (B) | 1,42[1] |
Görünür parlaklık | (J) | 2,15[1] |
Sınıflandırma | ||
Tayfsal sınıf | B2III[1] | |
U-B Renk ölçeği | -0,87[3] | |
B-V Renk ölçeği | -0,22[3] | |
R-I Renk ölçeği | -0,22[3] | |
Değişen yıldız türü | şüpheli[4] | |
Gökölçümsel nitelikleri | ||
Dikey hız | (Rv) | 18,2 ± 0,9[1] km/sn |
Iraklık açısı | (π) | 12,92 ± 0,52[5] mys |
Uzaklık | 250 ± 10 Iy (77 ± 3 pc) | |
mutlak parlaklık | (V) | -2,72 |
Özdevinim nitelikleri | ||
Bahar açısı payı | (μ) | -8,11 ± 0,50[5] mys/y |
Yükselim payı | (μ) | -12,88 ± 0,35[5] mys/y |
Fiziksel özellikler | ||
Kütle | (m) | 8,4+0,3−0,1[6] M⊙ |
Yarıçap | (r) | 6[7] R⊙ |
Aydınlatma gücü | 6429,66[2] L⊙ | |
Yüzey kütleçekimi | (log g) | 3,60[8] cgs |
Etkin sıcaklık | 22.000[8] K | |
Metallik | [Fe/H] | –0,25[9] |
Dönüş | 46 ± 8[8] | |
Tahmini yaş | 20+2−4 milyon[6] y | |
Katalog belirtmeleri | ||
Bellatrix • Amazon Star • Al Najid • γ Ori • 24 Ori • HR 1790 • BD +06° 919 • HD 35468 • SAO 112740 • FK5 201 • HIP 25336 |
Bellatrix, ya da Gama Orionis (γ Ori / γ Orionis), Orion (Avcı) Takımyıldızı'ndaki en parlak 3. ve ayrıca, gökyüzündeki en parlak 27. yıldızdır.
Gözlem tarihi
1963 yılından bu yana Gama Orionis ve bir dizi parlak yıldız, parlaklık standardı olarak kullanılmıştır. Gama Orionis'in görünen parlaklığı 1,64 kadir olarak belirlenmiştir ve bu değer, diğer yıldızların değişkenliğini belirlemek amacıyla kullanıldı. Ancak, 1988 yılında tüm-gökyüzü ışık ölçüm araştırması yapıldığı zaman, bu yıldızın kendisinin değişken olabileceği belirtilmiştir. Görünen parlaklığı, 1,59 ile 1,64 kadir aralığında değişmektedir.[4][10]
Özellikler
Gama Orionis, Güneş'ten 8,4 kat daha fazla olan kütlesiyle büyük bir yıldızdır ve yaşı 20 milyon yıl[6] olarak tahmin edilmektedir. Dış zarfın etkin sıcaklığı 22.000 K[8] olan yıldız, Güneş'ten çok daha sıcaktır. Bu yüksek sıcaklık, bunun gibi B-tipi yıldızlarda mavi-beyaz olan rengin oluşmasını sağlar.[11] Yıldızın ölçülen açısal çapı 0,72 ± 0,04 mili yay-saniye'dir.[12] Dünya'ya olan mesafesi 250 ışık yılıdır (77 pc)[13] ve yarıçapı Güneş'ten altı kat daha fazladır.[7][14]
Bellatrix'in Orion OB1 Birliği üyesi olduğu ve "Orion kuşağı" yıldızları olan; ζ Ori (Alnitak), ε Ori (Alnilam) ve δ Ori ile birlikte, uzayda ortak bir hareketi paylaştığı düşünülmekteydi. Ancak artık Gama Orionis'in grubun geri kalanından bize çok daha yakın olduğu bilinmektedir.[14] Herhangi bir eşlik eden yıldız varlığı bilinmemektedir.[15] 2011 yılında, Bellatrix'le aynı özdevinimi paylaşan yakın yıldız arama çalışmaları başarısızlıkla sonuçlandı. Tüm arka plan yıldızları arasında, üç tane yakın aday bulunmuştur.[6]
Etimoloji ve kültürel önemi
Bellatrix ismi, Latincede "Kadın Savaşçı" demektir ve ilk olarak Ebu Maşer el-Balki ve Sevilleli John'un (John of Seville) çalışmalarında ortaya çıkmıştır. Adı aslında Capella'da ifade edilmişti fakat Viyana gökbilimciler okulu tarafından 15.yy'da Gama Orionis olarak aktarılmıştır ve Alfonsine tabloları'nın çağdaş yeni basımlarında ortaya çıkarılmıştır.[16] Arapça adlarından olan Al Najid "Fatih" anlamına gelir ve Uluğ Bey tarafından da kullanılmıştır.[17] Bellatrix, göksel navigasyon için kullanılan Orion'un dört seyrüsefer yıldızından birisidir.[18]
J. K. Rowling, Harry Potter'daki ölüm yiyenlerden birinin ismini (Bellatrix Lestrange) bu yıldızdan almıştır.
Astroloji'de Bellatrix, 20° 16' İkizler burcundadır. Mars ve Merküri karakterindedir. Para için evliliği, devamı olmayan şan ve şöhreti, sonradan yaşanacak yıkımları, iflas ve felaketleri, büyük tehlikeleri anlatır. Güneş veya Ay ile birleştiğinde kaza sonucu kör olmayı işaret eder.[19]
Kaynakça
- 1 2 3 4 5 6 7 NAME BELLATRIX -- Variable Star SIMBAD
- 1 2 3 Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)
- 1 2 3 VizieR Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)
- 1 2 alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (suspected variables) (Kholopov+ 1998)
- 1 2 3 Ashland Astronomy Studio - Bellatrix (HIP 25336)
- 1 2 3 4
- 1 2 Lang, Kenneth R. (2006), Astrophysical formulae, Astronomy and astrophysics library, 1 (3 bas.), Birkhäuser, ISBN 3-540-29692-1, http://books.google.com/books?id=OvTjLcQ4MCQC&pg=PA41
- 1 2 3 4 Lefever, K. ve diğ. (Haziran 2010), "Spectroscopic determination of the fundamental parameters of 66 B-type stars in the field-of-view of the CoRoT satellite", Astronomy and Astrophysics 515: A74, arXiv:0910.2851, Bibcode 2010A&A...515A..74L, DOI:10.1051/0004-6361/200911956
- ↑ Massarotti, Alessandro ve diğ. (Ocak 2008), "Rotational and Radial Velocities for a Sample of 761 HIPPARCOS Giants and the Role of Binarity", The Astronomical Journal 135 (1): 209–231, Bibcode 2008AJ....135..209M, DOI:10.1088/0004-6256/135/1/209
- ↑ Krisciunas, K. (Mayıs 1994), "Further Photometry of alpha Ori and gamma Ori", Information Bulletin on Variable Stars 4028: 1, Bibcode 1994IBVS.4028....1K
- ↑ "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation), December 21, 2004, http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, erişim tarihi: 16 Ocak 2012
- ↑ Richichi; Percheron, I.; Khristoforova, M. (Şubat 2005), "CHARM2: An updated Catalog of High Angular Resolution Measurements", Astronomy and Astrophysics 431: 773–777, Bibcode 2005A&A...431..773R, DOI:10.1051/0004-6361:20042039
- ↑ van Leeuwen, F. (November 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode 2007A&A...474..653V. DOI:10.1051/0004-6361:20078357.
- 1 2 Kaler, James B., "BELLATRIX (Gamma Orionis)", Stars (University of Illinois), http://stars.astro.illinois.edu/sow/bellatrix.html, erişim tarihi: 27 Aralık 2012
- ↑ Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (Eylül 2008), "A catalogue of multiplicity among bright stellar systems", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 389 (2): 869–879, arXiv:0806.2878, Bibcode 2008MNRAS.389..869E, DOI:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x
- ↑ Kunitzsch, Paul (1986). "The Star Catalogue Commonly Appended to the Alfonsine Tables". Journal for the History of Astronomy 17 (49): 89–98. Bibcode 1986JHA....17...89K. http://adsabs.harvard.edu/full/1986JHA....17...89K.
- ↑ Özel, M. Emin; Saygaç, Talat (1987). Gökyüzünü Tanıyalım. Tübitak. s. 178. ISBN 9754730723.
- ↑ Bennett, George G. (2011), Complete On-Board Celestial Navigation 2011-2015, DoctorZed Publishing, ss. 172, ISBN 0-9870924-0-5, http://books.google.com/books?id=cLHeY3bbLbMC&pg=PA172&lpg=PA172
- ↑ bilinmeyen.com - Astroloji´de yıldızlar ve anlamları
|