Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Белорусская Советская Социалистическая Республика Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка | |||||
| |||||
| |||||
Ulusal marş Beyaz Rusya SSC Milli Marşı | |||||
Sovyetler Birliği'ne bağlı Beyaz Rusya SSC (kırmızı)'nin haritadaki yeri. | |||||
Başkent | Smolensk Minsk | ||||
Dil(ler) | Beyaz Rusça · Rusça Lehçe · Yidçe | ||||
Yönetim | Marksist-Leninist tek parti Sovyet Cumhuriyeti | ||||
Birinci Sekreter | |||||
- 1920–1923 (ilk) | Vilgelm Knorinş | ||||
- 1990–1991 (son) | Anatoli Malofeyev | ||||
Başbakan | |||||
- 1920–1924 (ilk) | Aleksandr Çervyakov | ||||
- 1990–1991 (son) | Vyaçeslav Kebiç | ||||
Yasama organı | Sovyet Kongresi (1920–1938) Yüksek Sovyet (1938–1991) | ||||
Tarihi | |||||
- Sovyetler Birliği'nin Kuruluşu | 30 Aralık 1922 | ||||
- Batı Beyaz Rusya'nın ilhakı | 15 Kasım 1939 | ||||
- BM üyeliği | 24 Ekim 1945 | ||||
- Belavezha Anlaşmaları | 25 Aralık 1991 | ||||
Yüzölçümü | |||||
- 1989 | 603700 km2 | ||||
Nüfus | |||||
- 1989 | 10199709 | ||||
Yoğunluk | 16.9 /km2 | ||||
Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ("Belarusya" olarak da bilinir, ancak bu adın ne anlama geldiği belli değildir) nüfus açısından Sovyetler Birliği'nin beşinci büyük cumhuriyetiydi ve tıpkı Ukrayna SSC gibi Birleşmiş Milletler'de temsilciye sahipti. Beyaz Rusya'nın güney sınırını sık ormanlar ve Pripet bataklıkları oluşturur. Kuzeyde, bir dizi buzul sırt yükseltiyi artırırken, toprak daha kuru hale gelir; bu arada aynı yörede Dvina'nın batı kolu, Baltık'a açılan tarihsel bir su yolu işlevi görür. Polonya sınırında, son Avrupa bizonunun görüldüğü, çok eski ve ilginç Beloveya Ormanı yer alır. Tarih açısından bakıldığında Beyaz Rusya, zamanında önemli bir yeri olan ve fiilen bağımsız bir konuma sahip bulunan Kiev Polotsk Prensliği'nin mirasçısıdır.
Bu topraklar, Tatar istilâsından sonra Litvanya büyük prenslerinin eline geçti. Polonya ve Litvanya'nın birleşmesiyle, Beyaz Rusya, Polonya'nın 16. ve 17. yüzyıllara özgü Rönesans kültürünü paylaştı; nüfusun hemen hemen dörtte biri Katolik oldu. Ancak Polonya'nın 18. yüzyıl sonlarında paylaşılmasıyladır ki, Beyaz Rusya'nın büyük bölümü Rus İmparatorluğu'na dahil edildi.
Berlin'den Moskova'ya uzanan hatta yer alan Beyaz Rusya, Nazi istilâcıların elinde, Sovyetler Birliği'nin başka bölgelerine göre daha büyük yıkıma uğradı. Nazi işgâli (1941-44) döneminde 1.5 milyon Belarus, kalıcı olarak Volga Nehri'nin doğusundaki topraklara yerleştirildi. Yahudi nüfusun büyük bölümü topraklarını terk ederken, kasaba ve köylerin dörtte üçü tahribe uğramıştı. Ancak, insanlarının direngenliği, yıkıma uğramış bu halkın yeniden gelindiğinde Beyaz Rusya'nın kentsel ve sınaî gelişimi, Sovyetler Birliği'nde görülen en hızlıları arasındaydı.
Ekonomi
Kerestecilik ve patates yetiştirme gibi geleneksel uğraşlar bugün gene önem taşımaktadır. Serin ve yağışlı yazlar ile kumlu toprak yapısı, patates yetiştirilmesi açısından en elverişli koşulları oluşturur. Beyaz Rusya'da üretilen patates tüm Sovyetler'de tüketildiği gibi hayvan yemi olarak ve ayrıca da patates alkolü sanayisinde de kullanılıyordu. Topraklarının üçte biri ormanlarla kaplıdır. Çok sayıda göl ve suyolu, kesilen tomrukların mobilya ve inşaat malzemeleri üreten merkezlere sevkiyatını sağlar. Kum ise, tuğla ve cam üretiminde kullanılır; nitekim Sovyetler Birliği'nin en büyük cam fabrikalarından biri de Gomel'de yer alıyordu. Pripet bataklıkları çevresinde geniş bir alana yayılan turbalıklar son zamanlarda İslah edilmiştir. Beyaz Rusya topraklarında kurulu çok sayıda termal enerji merkezi, yakıt olarak turbalıklardan sağlanan girdileri kullanmaktadır. Ayrıca Minsk'te büyük motor fabrikaları da SSCB döneminde faaliyet göstermekteydi.
|
|