Benekli sırtlan

Benekli sırtlan Korunma durumu: Korunmaya muhtaç (LR/cd)
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Mammalia (Memeliler) Takım: Carnivora (Etçiller) Alt takım: Feliformia (Kedimsiler) Familya: Hyaenidae (Sırtlangiller) Cins: Crocuta Tür: C. crocuta
Binominal adı
Crocuta crocuta Erxleben, 1777
Diğer adları
Gülen sırtlan
Dağılımı
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Benekli sırtlan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Wikispecies'te Benekli sırtlan ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Benekli sırtlan (Crocuta crocuta), sırtlangiller (Hyaenidae) familyasından olan bir sırtlan türüdür. Bilimsel ismi Antik Yunanca'daki "krokoutas" sözcüğünden gelmektedir. Bu isim ilk defa Gaius Plinius Secundus tarafından kullanılmıştır. Crocuta crocuta ismiyle Alman doğabilimci Johann Christian Polycarp Erxleben tarafından tanımlanmıştır.

Morfoloji

Gambia'daki Abuko Ulusal Parki'nda bulunan bir benekli sırtlan (Crocuta crocuta).

Serengeti ve Zambiya'da yaşayan benekli sırtlanların ağırlığı 80,5–81,7 kg (erkek), 84,5–97 kg (dişi) arasında değişir.^[1][2][3] Boyu 150-170 cm civarındadır. Hızı koşarken saate 80 km'ye çıkabilir.

Evrim

Bilim adamları, benekli sırtlanın, diğer sırtlan türlerinden (başta çizgili sırtlan olmak üzere) Pliyosen Çağ'da, yani 1.8006-5.332 milyon yıl önce ayrıldığı düşünülmektedir. Sanılanın aksine köpekle değil, kediyle daha yakın akrabadırlar. Firavun faresiyle aynı kökene sahiptirler. Dişilerin hakim olduğu "Klan" denilen sosyal gruplar halinde yaşarlar.

Coğrafi dağılım

Afrika'nın orta, doğu ve güney kesimlerinde yaygındır. Büyük Sahra Çölü'nün güney kesiminde, Kongo Deltası ve çevresinde oldukça yoğundurlar. Güneybatısı hariç Afrika kıtasının tüm güney bölgesinde bulunurlar.

Avlanma ve beslenme

Benekli sırtlanlar grup halinde avlanırlar. Avlanma teknikleri diğer yırtıcılara göre değişiktir. Büyük bir avı yakalarken, örneğin bir zebra ya da gnu, bir sırtlan hayvanın sırtına atlayarak ısırır. Diğeri de karnını ısırarak deşer ve iç organlarını canlı canlı çıkarır. Fakat bunu yapma sebepleri hayvanı aslan kaplan gibi boğazından yakalayıp boğamazlar. Bu yüzden avın işini oldukça hızlı bitirmelidirler. Zebra, gnu avlarlar ve diğer yırtıcı hayvanlardan çaldıklarıyla beslenirler. Çoğunlukla leşçil beslenseler de büyük hayvanları yakaladıkları da olur.

Notlar

Dünyanın en güçlü çenesine sahip kara hayvanıdır.

1. Macdonald 1992, ss. 134–135
2. Kingdon 1988, s. 260
3. Kruuk 1972, s. 211