McDonnell Douglas DC-10
| DC-10 | |
|---|---|
|
Ghana Airways DC-10-30 | |
| Türü | Yolcu, kargo ve askeri nakliye |
| Ulusal köken |
 Amerika Birleşik Devletleri |
| Üretici | McDonnell Douglas |
| İlk uçuş | 29 Ağustos 1970 |
| Hizmete giriş | 5 Ağustos 1971 American Airlines |
| Durumu | Üretim bitti. |
| Ana kullanıcı | FedEx (84) |
| Üretim aralığı | 1968-1988 |
| Üretim sayısı |
DC-10: 386 KC-10: 60 |
| Değişimleri | KC-10 Extender |
McDonnell Douglas DC-10 Üç motorlu, orta ve uzun mesafeler için tasarlanmış, geniş gövdeli uçak. İki motor kanatlarda yer alırken üçüncü motor kuyrukta, dikey stabilizatörün altına yerleştirilmiştir.
Piyasa şartlarında Airbus A300, Boeing 747, ve Lockheed L-1011 Tristar ile yarışmıştır. Üretimin bittiği 1989 yılına dek 389 adet üretilmiştir. Ayrıca Amerikan Hava Kuvvetleri için de KC-10 Extender markası ile havadan havaya yakıt ikmali amaçlı 30 adet uçak üretilmiştir. Yerini daha sonra 1990 yılında servise giren MD-11'e bırakmıştır.
DC-10 planlaması 1967 yılında başlamıştı. McDonnell Douglas'ın McDonnell Aircraft Corporation ve Douglas Aircraft Company şirketlerinin 1967 yılındaki birleşimi sonrası ilk taşımacılık amaçlı uçağı olacaktı. Özellikle American Airlines için 747'ye rakip olabilecek bir uçak olması amacı ile tasarlanıyordu. İlk uçuş 29 Ağustos 1970 yılında gerçekleşti. 5 Ağustos 1971'de de American Airlines tarafından ticari uçuşlar için teslim alındı.
3 Mart 1974 Yılında Türk Hava Yollarına ait Dc 10-10 tipi uçak,kargo kiliti hatası yüzünden,Paris yakınlarında yere çakılmıştır.335 Yolcu ve 11 Mürettebattan hepsi yaşamını yitirmiştir.
İlk sürüm DC-10 lar seri 10 olarak biliniyordu ve menzilleri 6,112 km. idi. Seri 20 de bu mesafe 9,265 km. ye, seri 30 da 10,010 km. ye dek çıktı.
446. ve son DC-10 1988 Aralığında bitirilerek Nigeria Airways'e teslim edildi.
Günümüzde yüksek taşıma kapasite nedeniyle pek çoğu kargo uçağina cevrildi. 2008 yılında ise yolcu taşıyan bir tek Biman Banglades Dc10-30 uçaği yolcu taşımaya devam etmektedir.
7 Aralık 2013 itibari ile de yolcu taşımaya devam eden Biman Bangladeşte son yolcu taşıma uçuşunu yapacağını bildirmiştir. Dc-10 meraklıları içinde şubat 2014' te Dakka'dan İngiltereye bir uçuş planlamaktadır.[1]
Çeşitleri
- DC-10-10 (122 adet): Asıl sürümü. Kullanıcıları; American Airlines(35), Continental Airlines(8), Laker Airways(6), National Airlines(11), Turkish Airlines(3), United Airlines(46) ve Western Airlines(13).
.jpg)
KC-10 Extender yakıt ikmalinde - DC-10-10CF (9 adet): Yolcu/Kargo olarak kullanılabilen model. Üretim;Continental Airlines(8) ve United Airlines(1).
- DC-10-15 (7 adet): "DC-10 Sport" olarak da bilinirAeroméxico ve Mexicana için üretildi. 7 adet.
- DC-10-20
- DC-10-30 (164 adet): En yaygın modeldir. 1972 veo 1988 arası üretilmiştir. Kullanıcılar; Lufthansa (11), Swissair (11), VARIG (11), KLM (10) ve Iberia (9) en bilinenlerdir.
- DC-10-30CF (26 adet): Yolcu/Kargo olarak kullanılabilen model. Kullanıcılar;Martinair Holland(4), Overseas National Airways(5), Sabena(5), Trans International Airlines(3) ve World Airways(9). Sabena hem kargo hem yolcuları DC-10-30CF modelinde bir arada taşıyan tek şirkettir.
- DC-10-30ER (6 ader)
- DC-10-30F (10 adet): FedEx tüm kargo modellerinin müşterisidir.
- DC-10-40 (42 adet)
- KC-10A Extender (60 adet): Askeri sürüm. Havadan yakıt ikmali için kullanılan en uzun menzilli uçaktır.
- KDC-10 (3 adet): Hollanda Hava Kuvvetleri için askeri havadan yakıt nakliye uçağı. (DC-10-30CF)'un KC-10'a en basit dönüşümüdür.
- MD-10
- 10 Tanker: Bir DC-10-10 yine havadan yakıt ikmal uçağına dönüştürülmüştür.
Özellikler
| DC-10-10 | DC-10-15 | DC-10-30 | DC-10-40 | |
|---|---|---|---|---|
| Kokpit ekibi | Üç | |||
| Yolcu | 250-380 | 250-380 | 250-380 | 250-380 |
| Uzunluk | 182 ft 3 in (55.5 m) | 180 ft 8 in (55 m) | 181 ft 7 in (55.4 m) | 182 ft 3 in (55.5 m) |
| Yükseklik | 58 ft 1 in (17.7 m) | |||
| Max. iç genişlik | 18 ft 2 in (5.54 m) | |||
| Kanat açıklığı | 155 ft 4 in (47.3 m) | 165 ft 4 in (50.4 m) | ||
| Boş ağırlık | 240,171 lb (108,940 kg) | 266,191 lb (120,742 kg) | 270,213 lb (122,567 kg) | |
| Max. kalkış ağırlığı | 430,000 lb (195,045 kg) | 455,000 lb (206,385 kg) | 572,000 lb (259,459 kg) | 555,000 lb (251,701 kg) |
| Hız | 600+ mph (965+ km/h) | |||
| Max mesafe, yüklü | 3,800 miles (6,114 km) | 4,350 mi (7,000 km) | 6,220 mi (10,010 km) | 5,750 miles (9,252 km) |
| Max. yakıt kapasitesi | 21,700 US gal (82,134 L) | 26,647 US gal (100,859 L) | 36,650 US gal (138,720 L) | 36,650 US gal (138,720 L) |
| Kalkış mesafesi | 8,612 ft (2,625 m) | 7,257 ft (2,212 m) | 9,341 ft (2,847 m) | 9,242 ft (2,817 m) |
| Uçuş tüksekliği | 42,000 ft (12,802 m) | |||
| Motor modeli (x 3) | GE CF6-6D | GE CF6-50C2F | GE CF6-50C | PW JT9D-59A |
| Motor gücü (x 3) | 40,000 lbf (177.9 kN) | 46,500 lbf (206.8 kN) | 51,000 lbf (226.9 kN) | 53,000 lbf (235.8 kN) |
Dış bağlantılar
- McDonnell Douglas DC-10 üretim ve ilk uçuş videosu
- DC-10 Boeing.com sayfalarında
- DC-10 tarihi Boeing.com'da
- DC-10 Aircraft-Info.net sayfalarında
- DC-10 & MD-10 Airliners.net sayfalarında
- McDonnell Douglas Trijet Network
- Flight 191 detayları
- Erken dönem DC-10 konsepti
İlşikili içerik
İlişkili
- KC-10 Extender
- McDonnell Douglas MD-11
Benzer uçaklar
- Lockheed L-1011 Tristar
- Airbus A330-200
- Boeing 767-400ER
- Boeing 787-9
Kaynakça
| ||||||||||||||