Din savaşları
Din savaşları, farklı dini görüşlerin çıkar çakışmaları yüzünden çıkan savaşlardır. Bir dine mensup grubun diğer dinden olan insanları bastırmayı amaçlaması veya kendi dinini yaymak istemesi savaşların genel nedenidir. İslam fetihleri, Fransız Din Savaşları, Haçlı Seferleri, Reconquista tarihte görülen din savaşlarına örnektir.
Augustinus, Haklı Savaş teorisi'ni Hristiyanlık içinde tanımlayan ve din savaşları kavramının temelini oluşturan ilk kişidir. 7. yüzyılda ortaya çıkan cihad ve gaza kavramı da İslamiyet'te din savaşları için kullanılan kavramlardır.
Alan Axelrod ve Charles Phillips'in hazırlamış olduğu Savaş Ansiklopedisi'nde yer alan 1763 savaşın %7'lik kısmı yani 123'ü din savaşlarıdır. Bu 123 savaşın 66'sı İslamiyet ve Hristiyanlık arasındadır.
Hristiyanlık
Hristiyanlar savaşları Tanrı adına yapmışlardır. Savaşçı birliklere de genel olarak Mesih'in Askerleri veya Mesih'in Şövalyeleri ismini takmışlardır.[1] Hıristiyan askerleri savaşta Tanrı'nın ve ilahi güçlerin kendilerine yardım edeceğine inanmışlardı.
Haçlı Seferleri
Haçlı Seferleri, Papa dolayısıyla Vatikan'ın desteğiyle 11. ve 13. yüzyıllar boyunca devam eden Hristiyan akınlarıdır. Seferlerin başlangıcında amaç Müslümanlar'ın elinde olan Kutsal Topraklar'ı yani Kudüs'ü ele geçirmek ve Müslüman olan Selçuklular'ın genişlemesini durdurmaktı. Daha sonra ise Albigeois Haçlı Seferi, Baltık Haçlı Seferi ve Aragon Haçlı Seferi gibi farklı amaçlar üzerine seferler devam etti. Haçlı Seferleri'nin kaynağı Clermont Konsili'nde yaptığı konuşma ile II. Urbanus'un haklı savaş (bellum iustum) ve kutsal savaş (bellum sacrum) gerekçesiyle Hristiyanlar'ı savaşa çağırmasıdır.[2]
Fransız Din Savaşları
16. yüzyıl Fransa'sında Katolikler ve Protestanlar (Huguenot) arasında çıkan savaştır.
Otuz Yıl Savaşları
17. yüzyılın ilk yarısında Alman devletleri, İskandinav devletleri ve Polonya arasında başlamış olan din savaşlarıdır. Fransa savaşın gidişatına göre saf belirlemiştir. Katolik bir devlet olmasına rağmen Protestanlar ile birlikte savaşmıştır.
Taiping Ayaklanması
19. yüzyılda Çin'de meydana gelen dini bir ayaklanmadır. Ayaklanmanın önderi Hong Xiuquan adlı yoksul bir köylüydü. Hristiyanlık öğretilerinden esinlenmiş yeni bir dinle ortaya çıkarak İsa'nın kardeşi ve Tanrı'nın oğlu olduğunu, Çin'e reformlar yapmak üzere gönderildiğini öne süren Hong'un yakın arkadaşlarından Feng Yunshan, onun düşünceleri doğrultusunda, özellikle Guangxi'nin yoksul köylülerine dayanarak Bai Shangdi Hui (Tanrıya Tapanlar Birliği) adlı dinsel bir topluluk kurdu. Feng ile Bai Shangdi Hui'e 1847'de katılan Hong, üç yıl sonra yandaşlarını harekete geçirerek bir ayaklanma başlattılar. 1 Ocak 1851'de Tanrısal Büyük Barış Krallığı'nı (Taiping Tianguo) kurduğunu ilan eden Hong, Tanrısal Kral (Tianwang) unvanını aldı.
Taiping, Hristiyan öğretisi Yeni Ahit'teki iyilikseverlik, bağışlayıcılık ve kefaret gibi ilkelere pek az yer veriyordu. Daha çok Eski Ahit'te yer alan, ibadet ve itaati emreden anlayışı vurguluyordu. Yeni dinde fahişelik, zina, ayak bağlama, kölelik, kumar, afyon, tütün ve şarap içmek yasaktı. Ordunun son derece düzenli bir örgütlenmesi vardı; askerler hem kışlalarda, hem de savaş sırasında sıkı kurallara bağlıydı. Bu kurallara uyanların öbür dünyada ödüllendirileceğine ilişkin inanç o kadar güçlüyü ki Nanjing kuşatmasında 100 bin Taiping yandaşı teslim olmaktansa ölmeyi tercih etti.
İslam
Cihad, kelime anlamı olarak Tanrı'nın yolunda mücadele anlamına gelir ve İslam'ın altıncı şartı olarak görülür.[3] Batı da Kutsal Savaş olarak tanımlanmakla beraber İslam teolojisi içinde daha geniş açıdan incelenir.
Kaynakça
- ↑ Tyerman, Christopher. The Crusades: A Very Short Introduction. Oxford University Press, London, 2004. sy. 63.
- ↑ Christian Jihad: The Crusades and Killing in the Name of Christ
- ↑ John Esposito (2005), Islam: The Straight Path, sy.93