Doğu Trakya

Koordinatlar: 41°9′13″K 27°22′0″D / 41.15361°K 27.366667°D / 41.15361; 27.366667

Doğu Trakya
—  Bölge  —

Doğu Trakya'nın batı sınırı Meriç Nehri
Doğu Trakya

Doğu Trakya, Türkiye Trakyası ya da Türkiye'de yaygın olarak sadece Trakya, Trakya bölgesinin Türkiye sınırları içinde kalan kısmıdır. Türkiye'nin Avrupa Kıtasındaki topraklarının tamamını oluşturur. Batısında Meriç Nehri ve Yunanistan'a bağlı Batı Trakya, kuzeyinde Bulgaristan'da kalan Kuzey Trakya ve Karadeniz, doğu ve güneyde ise sırasıyla İstanbul Boğazı, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ve Saros Körfezi ile çevrilidir. İstanbul kentinin tarihsel merkezi ve Edirne gibi önemli eski kentler bu bölgededir. Aynı zamanda Türkiye'nin Avrupa ile olan karayolu ve demiryolu bağlantıları Doğu Trakya'dadır.

Etimoloji

Trakya kelimesi Eski Yunanca trachea kelimesinden türemiştir ve "gırtlak, soluk borusu" anlamına gelmektedir. Bir başka deyişle Trakya, "Boğazlar Ülkesi"dir. Ayrıca bölgede uzun yıllar etkinliğini koruyan Trak kavmi, bu ismin günümüze kadar gelebilmesinde etkilidir.

Coğrafya

Türkiye Trakyası'nın yaygın panoraması alçak tepeler ve ekili arazilerdir
Ayçiçeği bölgenin simgesidir, Edirne
İstanbul Boğazının Avrupa Yakası

Balkan Yarımadasının güneydoğu ucunda yer alan bölgenin başlıca yer şekilleri Karadeniz'e paralel uzanan Yıldız Dağları ve güneyindeki daha alçak olan Koru Dağları ve Işıklar Dağı (Ganos Dağı)'dır. Çatalca-Kocaeli Platosu'nun Çatalca kısmı bu bölgededir. Bölgenin geri kalan kısımları alçak tepelerden oluşmaktadır. Çatalca Yarımadası ve Gelibolu Yarımadaları, yine Doğu Trakyadadır.

Bölgenin başlıca akarsuyu, bölgenin doğusundan doğup batısına doğru akarak Meriç Nehri ile birleşen Ergene Nehridir. Doğu Trakya'nın doğal göller iki kısma ayrılabilir. Bunlar bölgenin doğusunda İstanbul yakınlarında toplananlar: Büyük Çekmece Gölü, Küçük Çekmece Gölü ve Terkos Gölü ve Meriç Nehri'nin civarında oluşanlardır, en önemlileri Gala Gölü'dür.

Önemli bazı barajlar ise şunlardır;

Marmara Bölgesi'ne dahil olan Doğu Trakya'nın bölgesel alt bölümleri şöyledir;

Tamamı Doğu Trakya'da yer alan bölümler

  • Ergene Bölümü
  • Yıldız Bölümü

Sadece bir kısmı Doğu Trakya'da yer alan bölümler

  • Çatalca-Kocaeli Bölümü (Çatalca Yarımadası)
  • Güney Marmara Bölümü (Gelibolu Yarımadası)

Doğu Trakya'daki milli parklar şunlardır:

İlkbaharda Bulgaristan'da bulunan Kuzey Trakya'da eriyen karlar ve yoğun yağışlar, kimi yıllar bölgedeki barajların kapasitelerini zorlar. Bu durumda açılan baraj kapakları, Batı Trakya ve Doğu Trakya'nın Meriç Havzası'nda su baskınlarına neden olur.

Tarih

Doğu Trakya'nın insanın Avrupa kıtasına ilk geçiş güzergahlarından biri olduğu düşünülmektedir. Bölge insanlık tarihi boyunca batıdan, doğuya ya da doğudan, batıya göç eden birçok kavmin rotası içinde yer almıştır. Erken dönemde Misyalılar, Bitinyalılar, Frigyalılar ve daha geç dönemde Galatlar, Anadolu'ya Doğu Trakya üzerinden geçen bazı önemli uluslardır. Küçük Çekmece Gölü yakınlarındaki Yarımburgaz Mağarası, hem Doğu Trakyanın, hem de Türkiyenin önemli Paleolitik yerleşim yerlerindendir. Edirne, Kırklareli illerinde yer alan Dolmenler ise diğer eski buluntulardır.

Bölgenin tamamına egemen olan ilk uygarlık Trak uygarlığıdır. Troya Savaşında Troyalıların yanında yer alan, Yunanların savaşçılık ve Ares kültü ile ilişkilendirdikleri bu kavim günümüz Kuzey Trakyası merkez olmak üzere tüm Trakya'yı hatta Bulgaristan ve Makedonyanın büyük bölümünü egemenlikleri altına alan Odris Krallığı olarak bilinen bir krallığı kurmuştur. Ama aynı zamanda özellikle Gelibolu Yarımadasında ve Marmara kıyılarında Yunan kolonicilerin kurduğu ya da yeniden imar ettiği şehirlerinin bulunduğu bölgelerdir.

Doğu Trakya'daki önemli antik kentler:

Vize roma tiyatrosu[1]
Yazları kurak geçen bölgede Sukemerleri önemli Roma yapılarıdır, Bozdoğan Sukemeri

Kıyılarda, Ege'den Karadeniz'e doğru

İç kısımlarda

Hellenistik dönemden, Osmanlı gerileme dönemine

Osmanlı mimari başyapıtlarından Selimiye Camii

Osmanlı gerileme ve çöküş dönemleri

Bölgenin etnik yapısıyla ilgili birbiriyle çelişen birçok harita vardır. Bu çelişkiler bölgenin bu dönemdeki savaşlar ve işgaller açısından hareketliliğine bağlanabilineceği gibi, milliyetçi yaklaşımlarla bölgede bir etnik unsuru olduğunda daha fazla gösterme yaklaşımının benimsenmesi sonucuda olabilir. Aşağı zaman sırasına göre haritalar ve Doğu Trakya için belli etnik farklar;

Türkiye dönemi

İdari Yapı

Doğu Trakya'da bulunan idari birimler:

Kimi yaklaşımlara göre anakarada yer almasa da Gökçeada da Doğu Trakya'ya dahildir.

Nüfus ve Yerleşim

İstanbul ayrı tutulursa, Doğu Trakya'nın nüfus yapısında başlıca etnik grupları özellikle Rumeli göçmenlerinin oluşturduğu Türkler ve kimi bölgelerde yoğunlaşan Romanların oluşturduğu söylenebilir. Bölgenin tarihsel merkezi Edirne olsa da bölgenin yeni merkezi Tekirdağ'dır. Batı ve Kuzey Trakya'nın Osmanlı Devleti'nin elinden çıkması sonucu, Edirne Türkiye Cumhuriyeti'nde bir sınır kenti durumuna düşmüştür, bu da yatırımcıların Edirne yerine İstanbul'a daha yakın olan Tekirdağ'ı seçmesine neden olmaktadır. Benzer şekilde Kırklareli de dağlık yapısı nedeniyle yeterli yatırım çekememektedir.

İl bazlı nüfus durumuna bakmakarsak 2011 genel seçimlerinde Tekirdağ önceden 5 olan milletvekili sayısını 6'ya çırarırken, Edirne'nin 4 olan milletvekili sayısı 3'e düşmüştür, Kırklareli'nin ise milletvekili sayısı 3'tür.[3] Bu iller dikkate alınarak nüfusu 25bin'den büyük olan yerleşim yerleri aşağıdaki tablodadır.[4]

Sıra Kent 2010 Sayımı 2012 Sayımı Bağlı olduğu il
1 Çorlu 215.293 273,362 Tekirdağ
2 Çerkezköy 73.918 188.712 Tekirdağ
3 Tekirdağ 141.439 176.848 Tekirdağ
4 Edirne 138.793 162.161 Edirne
5 Lüleburgaz 100.417 137.872 Kırklareli
6 Kırklareli 62.152 88.956 Kırklareli
7 Keşan 54.314 80.010 Edirne
8 Uzunköprü 40.154 66.061 Edirne
9 Malkara 27.787 54.121 Tekirdağ
10 Babaeski 27.712 50.559 Kırklareli

Ekonomi

Ergene havzası tarımın en yoğun yapıldığı bölümlerdendir. Başlıça ürünler ayçiçeği ve buğdaydır, sulama imkanlarının daha bol olduğu Meriç tarafında ise pirinç ekimi yaygındır. Bununların dışındaki tarım ürünleri Şarköy civarında bağcılık ve Edirne'nin Ege kıyıları ile Gelibolu Yarımadasında zeytinciliktir. Tekirdağ ve Yıldız'da kısımlarında hayvancılık önemli uğraşlardandır.

Enerji kaynakları ve madenler açısından Doğu Trakya incelendiğinde şu kaynaklar öne çıkar:

Başlıça sanaya dalları cam, içki, bitkisel yağ, süt ve süt ürünleridir. Özellikle Çorlu sanayileşmenin bölgedeki adresidir. Kıyıköy, Edirne kenti gibi turistik gezi noktalarının dışında bölgedeki turizm deniz turizmidir. Özellikle Silivri-Marmara Ereğlisi ve Saroz Körfezi kıyıları, yazlık tipi ikincil konutların bölgeleriki başlıca yerleridir.

Kültür

Kültürel olarak Türkiye'de, Türkiye Trakyası kavramı ile coğrafi olarak Doğu Trakya kavramları birbirinden farklıdır. Asıl Türkiye Trakyası diye tanımlayabiliceğimiz bölge, Kırklareli, Edirne ve Tekirdağ illeridir. Örneğin Trakya Kalkınma Ajansının çalışma alanı bu illerdir.[5]

Trakya ile ilgili kültürel konular

Projeler

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ↑ http://www.ntvmsnbc.com/id/25116066/
  2. ↑ Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Milli Mücadele Cilt 1 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayfa 124-280 1992 Ankara
  3. ↑ http://www.the.org.tr/2011/03/03/illerin-milletvekili-sayilari-ve-secim-cevreleri/
  4. ↑ http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul
  5. ↑ http://www.trakyaka.org.tr/default.asp?page=content&page_id=110
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/24/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.