Ergenekon (örgüt)

Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir.
Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız.

Ergenekon, 2000'li yıllarda Türkiye'de faaliyet gösterdiği ileri sürülen gizli silahlı örgüttür. Türkiye yargısı tarafından terörizm ile suçlanmış, suçlamalar ve dava 21 Nisan 2016'da Yargıtay kararı ile usul ve esas yönünden bozulmuştur.[1]

Ergenekon'un devletin güvenlik güçleri içerisinde örgütlendiği bünyesinde asker, polis, gazeteci, akademisyen üyeleri olduğu iddia edilmektedir.[2] Bir "derin devlet" örgütlemesi olduğu iddia edilen Ergenekon'a atfedilen eylemler arasında 2003-2004 yıllarında Adalet ve Kalkınma Partisi hükûmetini devirmeye yönelik darbe planları,[3] 2006'da bir yüksek yargıcın öldürüldüğü Danıştay Saldırısı,[4] 2007'de Malatya'da üç Hristiyanın öldürüldüğü Zirve Yayınevi katliamı[5] ile 2008-2009 yıllarında gerçekleştirileceği öne sürülen suikast planı iddiaları yer almaktadır.

Ergenekon ile ilgili ilk bilgiler gazeteci Tuncay Güney'in 2001'de bir otomobil dolandırıcılığı soruşturması kapsamında ev ve işyerinde yapılan aramalarda bulunan belgelerle elde edildi.[6] İddia edilen Ergenekon örgütüne yönelik ilk soruşturma ise 12 Haziran 2007'de Ümraniye'de bir gecekonduda 27 el bombası bulunması sonucunda başladı.[7] İlk duruşması 20 Ekim 2008'de Silivri Cezaevi'ndeki duruşma salonunda görülen davalarda 400 civarında sanık Ergenekon üyesi olmakla suçlanmaktadır.

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi aldığı bir ara kararla Ergenekon örgütünün varlığının kesinlik kazanmadığını ve yargılama sonucu açıklığa kavuşacağını belirtmiştir.[8]

Ortaya çıkışı

"Ergenekon" kavramı, ilk olarak Can Dündar ve Celal Kazdağlı'nın, Show TV'de yaptığı 40 dakika adlı programın devletin içindeki yasadışı yapılanmaların tartışıldığı 7 Ocak 1997 tarihli bölümünde dile getirilmiştir. Programın konuklarından Erol Mütercimler, Ergenekon'u 12 Mart döneminde işkenceli sorguların yapıldığı Ziverbey Köşkü'nün komutanı olarak tanınan ve 1991 yılında bir Dev-Sol militanı tarafından öldürülen emekli Tümgeneral Memduh Ünlütürk'ten duyduğunu Ergenekon'un içerisinde subaylar, emniyetçiler, profesörler, gazeteciler, işadamlarının olduğu; çeteler olarak tanımlanan küçük birimlerin Ergenekon'un içindeki birer parça olduğunu iddia etmiştir.[2][9][10]

Tuncay Güney'in 2001 gözaltısı

Ergenekon ile ilgili ilk bilgiler Strateji dergisinde haber koordinatörlüğü yapan Tuncay Güney'in 2001'deki gözaltısında elde edildi. Güney, 1 Mart 2001'de otomobil kaçakçılığı ile ilgili bir operasyonda Strateji dergisi genel yayın yönetmeni Ümit Oğuztan ve eniştesi Adem Taşdemir ile beraber Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şube Müdürlüğü tarafından gözaltına alındı.[6][11][12] Soruşturma kapsamında gözaltına alınan Ümit Oğuztan ile Güney'in ortak işyerlerinde yapılan aramada Ergenekon örgütü ile ilgili belgelerin de bulunduğu 6 çuval doküman bulundu. 6 çuvallık arşivde Ergenekon Analiz Yeni Yapılanma Yönetim ve Geliştirme Projesi, Lobi, Devletin Yeniden Yapılanması gibi Ergenekon dokümanları yer alıyordu.[6][12][13] Güney ve Oğuztan'ın çalıştığı Strateji 28 Şubat sürecinde "irtica karşıtı" yayınlarıyla dikkat çeken Aczmendi-Ali Kalkancı olaylarını gündeme taşıyan bir dergiydi. Derginin çalışanlarından Sisi lakaplı Seyhan Soylu 2002'de verdiği bir röportajında Strateji dergisinin "JİTEM kaynaklı" olduğunu iddia etmişti.[14][15] Önce Gayrettepe'deki Asayiş Şube Müdürlüğü'nde sorgulaması yapılan Tuncay Güney, birkaç gün sonra resmî kayıtlara göre "ifadesinde Susurluk olayı ve bir kısım organize suç örgütleriyle ilgili beyanda bulunduğunun tespiti üzerine" İstanbul Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü'ne teslim edildi. Güney, kendisini sorgulayan Organize Şube Müdürü Adil Serdar Saçan'a Ergenekon hakkında oldukça ayrıntılı bilgiler verdi. Şüpheliler hakkında dolandırıcılık suçlamasından dava açıldı. Güney, davada ablasının ödediği kefaletle serbest bırakıldı.[6][16] Güney, resmî ifade süresi 4 gün olmasına rağmen 9 gün gözaltında tutulduğunu ve bu süre içinde kendisine ağır işkenceler yapıldığını, cinsel organına elektrik verildiğini ileri sürmektedir.[17] Adil Serdar Saçan, Güney'in bu suçlamalarını Milliyet gazetesine verdiği röportajında reddetti.[18] Ancak İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi yaptırdığı bilirkişi inceletmelerinde, Tuncay Güney'in ifadelerinin işkenceyle verildiğini tespit ettirdi.[19] Güney otomobil dolandırıcılığı davası devam ederken Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti.[6] Güney hakkında 27 Ocak 2003'te gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı.[11] Ancak 2009 Şubat ayında dava zaman aşımına uğradı ve gıyabi tutuklama kararı da kalkmış oldu.[20] Adil Serdar Saçan, 2003'te Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü görevinden ayrıldıktan sonra işadamı Şevki Duyu'nun Gaziosmanpaşa'daki Duyu-San adlı fabrikasında bomba yapımında kullanılan çok miktarda malzeme bulunduğu ihbarı yapıldı. 12 Aralık 2003'te Terörle Mücadele ekiplerinin fabrikaya yaptığı baskında Duyu-San şirketinin yanındaki Karadeniz Ekmek Fırını'nın altında çok sayıda resmî belge ile beraber İstanbul Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü arşivlerinde olması gereken Tuncay Güney'in mülakat kasetleri ve Güney'in Ergenekon hakkındaki belgelerinden oluşan 6 çuvallık arşivi bulundu. Belgeler İstanbul Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü'ne geri verildi. Şube de kasetleri Fatih Cumhuriyet Başsavcılığı'na iletti. Bu olayla ilgili Fatih 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılanan Saçan, bu davada 5 ay hapis cezası almıştı.[21]

Sabah gazetesi 26 Kasım 2008 tarihli haberinde Tuncay Güney'in Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) elemanı olduğunu, teşkilat tarafından JİTEM ve Ergenekon'un içine sızdırıldığını iddia etti.[22] MİT basın açıklaması yaparak haberde yer alan belgelerin teşkilata ait olduğu doğrulanmış, ancak Tuncay Güney'in o dönem itibarıyla şüpheli faaliyetlerinden dolayı dikkati çeken ve üzerinde çalışma yapılan bir kişi olduğundan kayıtlı bir haber kaynağı olmadığını, Kontrterör merkezinin 1997'de lağvedildiği ve sorumluları ile birlikte kuruluş şemasından çıkarıldığını belirtmiştir.[23] Sabah'ın başlık kısmını yayınladığı belgenin tamamını birkaç hafta sonra Bugün gazetesi yayınladı. 7 Şubat 1997 tarihli olduğu anlaşılan belgeye göre Güney'i takip eden MİT elemanları Güney'in Veli Küçük'ün emrinde JİTEM'de çalıştığını yazan bir rapor yazmıştı.[24][25] Tuncay Güney'in çalıştığı iddia edilen MİT Kontrterör Dairesinin başkanı Mehmet Eymür, Güney'i tanımadığını Güney de hiçbir istihbarat servisinin elemanı olmadığı söyleyerek iddiaları yalanladılar.[26][27] Ancak Eymür'ün Ergenekon soruşturması sürecinde ortaya çıkan Güney hakkındaki MİT belgesinin içeriğini 2000 yılında atin.org isimli internet sitesinde yayımladığı ve Güney'in "çift meslekli gazeteci" olduğunu anlattığı ortaya çıkmıştır. Eymür, Güney'i "Tunca" kod adıyla nitelendirdiği yazısında da, o dönem ikinci meslekleri gazetecilik olan iki kişi arasındaki konuşmada JİTEM adına çalıştığını söyleyen Tunca, Susurluk'la bağlantılı özel tim mensuplarının bir düğünde Abdullah Çatlı ile beraber çekilmiş fotoğrafları basına kendisinin sattığını anlatıyor.[28][29][30]

Soruşturma öncesi gelişmeler

Milli İstihbarat Teşkilatı'nın açıklamasına göre; MİT, Ergenekon'u ilk olarak 3 Temmuz 2002'deki bir ihbar ile öğreniyor. Ekinde 6 adet CD bulunan ve kendini polis olarak tanıtan bir kişinin yazdığı 2 sayfalık mektupta Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde faaliyet gösteren Ergenekon örgütlenmesinden söz ediliyordu.[31][32] MİT, kendi açıklamasına göre "devleti/rejimi hedef alan bir grubun kendi çıkarları çerçevesinde organize olma çabalarını içerdiği izlenimi edinilmesi, bu bilgilerin müsteşarlığımıza farklı kanallardan gelmesi ve birbirlerini büyük ölçüdü teyit eder olması nedeniyle" elde ettiği bilgileri bir kitapçığa dönüştürüp 10 Temmuz 2003 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı'na iletti. Daha sonra 19 Kasım 2003 tarihinde Başbakanlığa gönderdi.[31][33] MİT'in Ergenekon hakkındaki bir diğer bilgi notu ise ise 19 Ocak 2006’'da Başbakanlığ’a, 26 Mayıs 2006 tarihinde de Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı'’na iletildi.[34] Bu arada 27 Mart 2007'de de "İşçi Partisi/Karargâh Evleri" başlıklı dokümana ulaşan MİT belgeyi devlet içindeki Ergenekon örgütlenmesinin delili olarak ciddiye alınacak nitelikte buldu ve Genelkurmay'a iletti.[31]

Ayrıca MİT hazırladığı raporda, 1 Nisan 2001'de Aydınlık'ta[35] ve 12 Mayıs 2001'de Aksiyon'da yayınlanan haberler ve, Yeni Şafak'ta Taha Kıvanç müstear adıyla yazan Fehmi Koru'nun 30 Nisan ve 1 Mayıs 2001 tarihli köşe yazılarında "Ergenekon" isimli bir oluşum hakkında dikkati çeker mahiyette haberlere yer verildiğini belirtiyor.[33][36] Gazeteci Fehmi Koru 30 Nisan ve 1 Mayıs 2001'de Yeni Şafak'taki köşesinde; eline geçen 24 sayfalık Ergenekon: Analiz Yeniden Yapılanma, Yönetim ve Geliştirme Projesi başlıklı bir belgeden söz etmişti. 29 Ekim 1999 tarihli olan ve "Bu çalışmanın amacı; Atatürk ilkeleri doğrultusunda biçimlendirilmiş, Kemalizm'in tek gerçek ve içtenlikli koruyucusu Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde faaliyet gösteren Ergenekon'un reorganizasyonuna katkıda bulunabilmektedir" diye başlayan bu belgede yeniden kurulması talep edilen Ergenekon adındaki bir gizli birimden bahsedilmektedir.[37][38][39][40] Fehmi Koru'ya en büyük tepki İşçi Partisi'nin yayın organı Aydınlık'tan gelmiştir. Hikmet Çiçek, 6 Mayıs 2001'de Aydınlık'ta yazdığı yazısında "CIA, SüperNATO ve MİT şeflerinin işbirliğiyle Orduyu yıpratma kampanyası her alanda sürdürülüyor. Psikolojik savaşta sözde dosyalar ve raporlar imal ediliyor. 'Ergenekon' hikâyeleri de bu tertibin bir parçası." diyerek Koru'ya tepki göstermiştir.[41][42] Fehmi Koru'nun yazısından 11 gün sonra 12 Mayıs 2001'de Aksiyon dergisi Ergenekon belgesini kapak konusu yaptı. Aksiyon'da yer alan Harun Odabaşı'nın "Sivil Ergenekon" başlıklı haberinde Ergenekon oluşumu 28 Şubat süreci'nin mimarı olarak tanıtılmıştır. Yazıda Can Dündar'ın, Ergenekon'un asıl unsurlarına hiç dokunmadığı ve örgütü ülkücülerin kurduğu bir mekanizma olarak göstererek olayı geçiştirdiği iddia edilmiştir.[40][43]

29 Mart 2007'de Nokta dergisi eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek'e ait olduğunu ileri sürdüğü günlükleri yayınladı.[44][45] Dergi, dönemin kuvvet komutanlarının AK Parti hükûmetinin izlediği politikalardan rahatsız olduğunu ve 2003-2004 yıllarında Şener Eruygur liderliğinde Sarıkız, Ayışığı ve Yakamoz kod adlı darbe planları hazırladıklarını ancak dönemin Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'ün muhalefeti ile darbenin gerçekleşmediği iddia ediyordu. Örnek, Nokta'nın haberini komutanlığı döneminde hiçbir zaman günlük tutmadığını söyleyerek yalanladı.[46] Haber üzerine 13 Nisan 2007’de Nokta dergisinin binası askeri mahkeme kararıyla basıldı.[47] Yapılan aramalarda derginin bilgisayarlarına el konuldu ve dergi hakkında çeşitli soruşturmalar açıldı. Bu olaylardan sonra Nokta dergisi, imtiyaz sahibi tarafından kapatıldı.[48] Özden Örnek, günlükleri, günlükleri yayınlayan Nokta dergisi genel yayın yönetmeni Alper Görmüş aleyhine iftira ve hakaret davası açtı. Alper Görmüş, Örnek'in açtığı davadan beraat etti ancak mahkeme, Alper Görmüş'ün teklifine rağmen, soruşturmanın darbe iddialarının araştırılması yönünde genişlemesini reddetti.[49] Yine MİT'in açıklamasına göre; MİT'e 17 Nisan 2007'de kendini subay olarak tanıtan bir kişi tarafından bir mektup daha gönderildi. MİT'in resmi yazısına göre mektubun ekinde yer alan CD içindeki dokümanların, "Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek tarafından Donanma Komutanlığı Kurmay Başkanlığı'na getirilen Tümamiral Özer Karabulut'un bilgisayarından alındığı iddiasında bulunulmuştu" ve belgelerle ilgi herhangi bir işlem yapılmadan 24 Mayıs 2007 tarihinde Başbakanlığa iletildi. Söz konusu dokümanlar, "Darbe Günlükleri"ydi.[31][50]

Ümraniye'deki el bombaları

2007 Haziran ayında Trabzon İl Jandarma Komutanlığı'na Ümraniye Çakmak Mahallesi Muhtarlığı karşısındaki gecekondunun çatısında patlayıcı madde bulunduğu, bu maddeyi Mehmet Demirtaş'ın sakladığı, patlayıcıları bir astsubayın temin ettiğini ihbarı geldi. Gecekonduda kiracı olarak kalan Ali Yiğit'in babası Şevki Yiğit tarafından yapılan ihbar önce İstanbul Jandarma Komutanlığı'na, ardından da İl Emniyet Müdürlüğü'ne iletildi. Emniyet, ihbarda verilen adresi 12 Haziran 2007'de tespit etti. Aynı gün Ümraniye 2. Sulh Ceza Mahkemesinden arama kararı alınıp gecekonduya gidildi.[4] Düzenlenen operasyonda savunma ve taaruz tipi 27 adet el bombası ve fünyeler bulundu.[51] Gecekondu sahibi Mehmet Demirtaş'ın yeğeni Ali Yiğit'in ifadeleri üzerine Demirtaş'ın askerdeki komutanı olan ve Reina'nın özel güvenlik müdürlüğünü yapan emekli astsubay Oktay Yıldırım gözaltına alındı. Şüpheliler İstanbul Emniyetinde sorgulandı. Mehmet Demirtaş, susma hakkını kullanırken, Oktay Yıldırım kendisine yöneltilen suçlamaları reddetti. Demirtaş'ın yeğeni Ali Yiğit ise bombaların Oktay Yıldırım'a ait olduğunu, kendisinin bu evde geçici olarak ikamet ettiğini söyledi. Yiğit'in ifadesine göre; kendisi LPG istasyonu işleten dayısının teklifiyle Ümraniye'ye gelmiş, dayısının manavını işletmeye başlamıştı. Manava bazen dayısının arkadaşları da uğruyordu. Bu arkadaşlardan birisi de dayısının askerlikteki komutanı olan Oktay Yıldırım'dı. Yine Yiğit'in ifadesine göre; yaklaşık üç dört ay sonra babası Şevki Yiğit, bir gün evin çatısında tahta ararken bomba dolu sandığı bulmuştur. Bombalar kendisine sorulunca Mehmet Demirtaş'a bombaları Oktay Yıldırım'ın getirdiğini 1,5 yıldır çatıda durduğunu söylemiş ve Yiğit'i "Çatıda askeri sandık ve içinde el bombaları var. Malzemelere bir şey olursa başımız belaya girer, kimseye bahsetme, seni de alırlar." diye uyarmıştır. Babasının ısrarla ihbar etmesini istemesine rağmen Ali Yiğit korktuğunu ve ihbar etmediğini söylemiştir.[4][7][52] Yıldırım'a ait bilgisayardan Ergenekon'a bağlı sivil unsurların örgütlenmesinin anlatıldığı Lobi dokümanı bulundu.[7]

Oktay Yıldırım tutuklandıktan sonra onu Muzaffer Tekin savundu. Emekli yüzbaşı Tekin Mayıs 2006'da Danıştay Saldırısı'ndan sonra saldırgan Alparslan Aslan ile bağlantılı olduğu şüphesiyle aranırken birkaç gün sonra bıçakla intihara teşebbüs etmiş şekilde yakalanmış fakat ifade verdikten sonra olayla somut bir bağı bulunamayarak serbest bırakılmıştı.[53][54][55][56][57] Tekin, Oktay Yıldırım'ın gözaltısından sonra gazetecilere bombaların hurda olduğunu, Yıldırım tarafından Hasdal Çöplüğü'nde toplanmış olabileceğini söyledi. Arkadaşını savunan Tekin birkaç gün sonra emekli astsubay Mahmut Öztürk ile birlikte gözaltına alındı. Evinde ve işyerindeki aramalarda, Ergenekon örgütü ile ilgili belgelere rastlandı. Daha sonra Muzaffer Tekin ile bağlantılı olduğu şüphesiyle Mete Yalazangil, eski polis Aydın Yüksek ve Muzaffer Şenocak da gözaltına alındı. Muzaffer Şenocak'ta gizli nitelikte askerî belgeler bulundu. Şenocak ifadesinde söz konusu belgeleri Özel Kuvvetler Komutanlığı'ndan emekli binbaşı Fikret Emek'ten aldığını söyledi.[4][52][58] Böylece soruşturmanın ikinci dalgası başladı. Emek 26 Haziran günü Eskişehir'de gözaltına alındı.[59] Fikret Emek'in evinde 11 kilo C-3 tipi plastik patlayıcı, 1 adet kanas tipi dürbünlü tüfek, 1 adet kalaşnikof otomatik tüfek, 1 adet av tüfeği, M-16 mermileri, 10 adet Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu yapımı savunma ve taarruz tipi el bombası, 2 adet MKE yapımı olmayan el bombası, gaz bombası, sis bombaları, 210'ar gramlık 12 TNT düzeneği, 6 adet yarımşar kiloluk TNT kalıbı, 1 adet 1,5 kilogramlık TNT kalıbı, 1 kilogramlık tahrip kalıbı, naylon torbada ateşleme mühimmatı bulundu.[60][61] Fikret Emek hakkında Genelkurmay Askerî Mahkemesi'nde de dava açıldı ve Emek, "askeri eşyayı gizlemek" suçundan, 1 yıl 8 ay 25 gün hapse mahkûm oldu.[62]

Soruşturma

Temmuz 2007'de yazar Ergün Poyraz'ın da aralarında bulunduğu birçok kişi gözaltına alındı ve birçoğu tutuklandı.[63] 22 Ocak 2008'de büyük çaplı bir operasyonda emekli Tuğgeneral Veli Küçük, 301. maddeden açtığı davalarla gündeme gelen avukat Kemal Kerinçsiz'in de aralarında bulunduğu çok sayıda kişi tutuklandı.[64][65][66] 22 Mart 2008'de aralarında Doğu Perinçek'in de bulunduğu bazı İşçi Partisi yöneticilerine operasyon düzenlendi.[67][68] 1 Temmuz 2008'deki operasyonda Emekli Jandarma Genel Komutanı, Org. Şener Eruygur, Emekli 1. Ordu Komutanı Org. Hurşit Tolon gözaltına alınmasıyla ilk kez üst rütbeli askerler tutuklanmış oldu.[69][70] 7 Ocak 2009'da operasyon sonucu eski Özel Harekat Dairesi başkanvekili İbrahim Şahin tutuklandı[71][72] ve iki hafta sonra Şahin ile bağlantılı olduğu iddia edilen 7 asker ve 10 polis tutuklandı.[73][74] 13 Nisan 2009'daki gözaltı dalgasında ise aralarında Mehmet Haberal'ında bulunduğu Sarıkız planıyla bağlantılı olmakla suçlanan rektörler tutuklandı.[75][76][77]

Soruşturma sürerken toprak altına gömülü birçok cephanelik çıkarıldı.[60][78][79][80] Ankara Gölbaşı'nda Özel Harekat Dairesi eski Başkanvekili İbrahim Şahin'e,[81][82] Sincan Zir Vadisinde muvazzaf yarbay Mustafa Dönmez'e,[83] Poyrazköy'de Bedrettin Dalan'a ait olduğu ileri sürülen büyük miktarda silah ve mühimmat bulundu.[84][85]

İddia edilen eylemleri

İddianamede savcılar örgütün nihai amacını, "Sürekli iç çatışma, kaos, komşu ülkelerle düşman, dünyaya kapalı, Avrupa Birliği ve insan haklarına karşı, iç etnik çatışmalar ve naylon terör örgütleri ile uğraşan ve ekonomik yönden zayıf bir devlet imajı oluşturulmaya çalışılarak, devlet otoritesini içte ve dışta zaafiyete uğratmak. Ülkeyi yönetilemez hale getirmek, böylece terör örgütünün daha rahat yönetip yönlendireceği siyasal iktidarlar oluşturmak, gizli amaç ve prensiplerinin dışına çıkan tüm siyasal iktidarları değişik yöntemlerle kontrol altına almak. Bu başarılamadığı takdirde, yasama ve yürütme organlarını devirip, kendi ideolojik amaçları doğrultusunda devlet yönetimini ele geçirmek." olarak tanımlamıştır.[86]

Darbe girişimi iddiaları

Sanıkların 2003-2004 yıllarında mevcut hükumeti silah zoru ile devirip anti-demokratik yollarla devlet idaresini ele geçirmeyi planladığı ve bu çerçevede Sarıkız, Ayışığı, Yakamoz ve Eldiven kod adlı darbe planları hazırladığı iddia edilmiştir.[3] Bu planlardan ilk üçü 2007 Mart ayında Nokta dergisinin eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek'e ait olduğu iddia edilen günlükleri yayınlamasıyla[87] diğeri de 7 Temmuz 2008 tarihinde Taraf gazetesinin manşetten verdiği haberde 1 Temmuz'da gözaltına alınan Atatürkçü Düşünce Derneği başkanı emekli orgeneral Şener Eruygur'da bulunduğu iddia edilen bazı belgeleri kamuoyuyla paylaşması sonucu ortaya çıkmıştı.[88] Bu olaya iddiaya ilişkin diğer ana delil Cumhuriyet gazetesi Ankara temsilcisi Mustafa Balbay'ın bilgisayarından sildiği ama kayıtları hard-diskten kurtarıldığı söylenen notların oldu.[89][90] Balbay ise bu notların kendisine ait olduğunu reddetti ve "Birbirinden farklı notlar montaj yapılarak birileri tarafından işlenmiş, yorumlar eklenmiş ve tahrif edilmiştir" dedi.[91] Bu dava kapsamında dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök de tanık sıfatıyla ifade verdi.[92] Bu planlara ilişkin açılan davada Şener Eruygur sağlık sorunları nedeniyle tahliye edilirken eski 1. Ordu Komutanı emekli orgeneral Hurşit Tolon, Jandarma İstihbarat Dairesi eski başkanı emekli tuğgeneral Levent Ersöz, Jandarma Teknik İstihbarat Dairesi eski başkanı emekli albay Hasan Atilla Uğur tutuklu yargılanıyor. Eski kuvvet komutanları Aytaç Yalman, Özden Örnek ve İbrahim Fırtına hakkındaki soruşturma ise hâlen sürmektedir.[93]

Danıştay Saldırısı

İddianamede; 5, 10 ve 11 Mayıs 2006 tarihlerindeki Şişli'de bulunan Cumhuriyet Gazetesi merkezine el bombası atılması, 17 Mayıs 2006 günü Danıştay 2. Dairesine yönelik gerçekleştirilen silahlı saldırı sonucu Danıştay üyesi Mustafa Yücel Özbilgin'in öldürüldüğü ve 4 üyenin yaralandığı Danıştay Saldırısı eylemlerini Ergenekon örgütünce azmettirildiği öne sürülmüştür.[94][95] Saldırıya ilişkin açılan dava Ergenekon ana davasıyla birleştirilmiştir.[96] Danıştay Saldırısıyla suçlanan sanıklar Veli Küçük ve Muzaffer Tekin tutuklu olarak yargılanırken 10 Mart 2014 tarihinde tahliye edilmiştir. OYAK Güvenlik Genel Müdürü emekli Albay Orhan Çoban'ın da aralarında bulundu bazı OYAK Güvenlik şirketi yetkilileri Danıştay Saldırısı delillerinin karartılması suçlamasıyla yargılanmaktadır.[97]

Zirve Yayınevi katliamı

Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı 18 Nisan 2007'deki 1'i Alman 3 Hristiyanın öldürüldüğü Zirve Yayınevi katliamının dönemin Malatya Jandarma Alay Komutanı Mehmet Ülger liderliğindeki "Ergenekon'un Malatya hücresi" tarafından azmettirildiğini iddia etmiştir. Cinayetin arkasında 1993 yılında Hurşit Tolon tarafından TSK bünyesinde kurulan Türkiye Ulusal Stratejiler ve Harekât Dairesi'nin (TUSHAD) olduğu savunulmuştur.[5][98] Türk Silahlı Kuvvetleri ise resmi açıklamasında TUSHAD adında birimin ordu bünyesinde bulunmadığını belirtti.[99] Zirve davası önemli ölçüde davanın sanıkları arasında yer alan İlker Çınar'ın ifadelerine dayanıyor. İlker Çınar uzman çavuş olarak görev yaparken misyonerlerin arasına sızmış, Tarsus Protestan Kilisesi başpapazlığına kadar yükselmiş 2005'te gelen emirle tekrar müslüman olarak misyonerlik karşıtı röportajlar, konferanslar vermeye başlamıştı.[100][101]

Suikast planı iddiaları

Ergenekon davalarında bir dizi suikast planı iddialarıyla ilgi yargılamalar sürmektedir.[102][103]

Davalar

Ana dava

Ergenekon kapsamındaki ana dava Zekeriya Öz, Mehmet Ali Pekgüzel ve Nihat Taşkın tarafından hazırlanan iddianamenin kabulüyle 25 Temmuz 2008'de açıldı.[104] İlk duruşması 20 Ekim 2008'de Silivri Cezaevindeki duruşma salonunda yapıldı.[105]

27 Nisan 2012'de İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi yürüttüğü birinci ve ikinci Ergenekon davalarını birleştirmiştir. Bu iki ana davanın birleşmesiyle toplam 16 iddianame tek dosyada toplanmış oldu.[106]

Ergenekon Davası 06.08.2013 tarihinde İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Başkan ve üyeleri kararın sanıkların yüzüne okudu. Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesi içerisinde oluşturulan salonda görülen 321. duruşmada, 6 yıl 2 ay süren davanın kararı açıklandı. Mahkeme Başkanı Hasan Hüseyin Özese ve üyelerin okuduğu karar, 2 saat 15 dakika sürdü."Ergenekon Davası"nda Tümgeneral Hıfzı Çubuklu, emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, "Balyoz davası" tutuklusu Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu, emekli Albay Sedat Özüer, Osman Yıldırım, Mehmet Perinçek, Ziya Göktaş'ın da aralarında bulunduğu 16 kişi tahliye edildi. Ergenekon davası nda aralarında Yalçın Küçük, Kemal Alemdaroğlu, Şener Eruygur, Tuncer Kılınç'ın da aralarında bulunduğu bazı kişiler hakkında yakalama kararı çıkarıldı.

Diğer davalar

Ana dava dışında sürmekte olan davalar şunlardır:

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. "Ergenekon davasında karar". NTV. http://www.ntv.com.tr/turkiye/ergenekon-davasinda-karar,1niPVD8ffUO3g6k6bObF6w?_ref=infinite. Erişim tarihi: 21 Nisan 2016.
  2. 1 2 Dündar, Can; Kazdağlı, Celal (7 Ocak 1997). "40 dakika". Show TV. 9 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100909071848/http://www.candundar.com.tr:80/index.php?Did=5983. Erişim tarihi: 28 Kasım 2008. "Memduh Ünlütürk Paşa kendisinin de bu Ergenekon’un içinde olduğunu söyledi ve dedi ki, ‘Ergenekon Genelkurmay’ın da, hükümetlerin de, bürokrasinin de herkesin üstünde bir örgüttür. Yasayla falan kurulmuş bir örgüt değildir. Bu, 27 Mayıs darbesinden sonra CIA, Pentagon tarafından kurdurtulmuş. Bunun içinde bulunan insanlar da buraya hizmet eden insanlardır. Ama bunlar vatana ihanet olsun diye hizmet etmezler. Biz vatanı kurtarıyoruz, vatana hizmet ediyoruz, vatana yararımız dokunuyor düşüncesiyle bu örgütün içinde yer almışlardır. Özellikle Amerika’da kontrgerilla eğitimi görmüş olan, bu kurslardan geçmiş olan generallerin bir bölümü yeri geldiğinde bu kontgerilla içinde yer alır. Sonuçta ben daha başka insanlardan Ergenekon’u araştırdığımda şunu gördüm: Bunun içinde subaylar var, emniyetçiler var, profesörler var, gazeteciler var, işadamları var, sıradan insanlar var. Bugün çeteler dediğimiz bu küçük birimler var ya, işte bu birimler Ergenekon’un içindeki birer bölüm, birer parça. Adını saydığımız kişiler de Ergenekon adı verilen bu üst örgüt tarafından kullanılan tetikçiler."
  3. 1 2 "Sarıkız"la başlayıp "Eldiven"le bitecek darbenin 15 adımı". Radikal. 27 Mart 2010. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=928228&Date=27.03.2009&CategoryID=77. Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
  4. 1 2 3 4 "Ergenekon iddianamesi / Danıştay saldırısını Ergenekon gerçekleştirdi". Radikal. 26 Temmuz 2008. 29 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110829010747/http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=Detay&VersionID=&Date=26.07.2008&ArticleID=890294. Erişim tarihi: 2 Ocak 2009.
  5. 1 2 Tosun, Funda (29 Haziran 2012). "Modern Teşkilat-ı Mahsusa". Agos. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130127155349/http://agos.com.tr/haber.php?seo=modern-teskilati-mahsusa&haberid=1921. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  6. 1 2 3 4 5 Gümüşel, Semin; Düler, Sibel; Demir, Adem (4 Kasım 2008). "Tuncay Güney kimdir?". Newsweek Türkiye 2. 5 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100105033841/http://newsweekturkiye.com/haberler/detay/20348/Tuncay-Guney-kimdir. Erişim tarihi: 27 Haziran 2011.
  7. 1 2 3 Şardan, Tolga; Tahincioğlu, Gökçer (23 Temmuz 2008). "Bombanın kilidi Tekin". Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=guncel&ArticleID=970060&Date=23.07.2008&ver=84. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.
  8. "İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Kararı". Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. 22 Nisan 2009. http://www.rtuk.org.tr/sayfalar/IcerikGoster.aspx?icerik_id=6e0b3f4d-7345-419f-99a6-6bdd020f52d3. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  9. Maman, Kamil (7 Temmuz 2008). "‘Ergenekon is above General Staff, MİT’" (İngilizce). Today's Zaman. 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140903134318/http://www.todayszaman.com/news-146843-.html. Erişim tarihi: 12 Nisan 2009.
  10. Maman, Kamil (7 Temmuz 2008). "Erol Mütercimler, bilmediği Ergenekon'u Aydınlık'a anlatmış!". Zaman. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603183514/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=711128. Erişim tarihi: 12 Nisan 2009.
  11. 1 2 Gürol, Nezih (29 Ağustos 2008). "Tuncay Güney’in davası 7 yıldır sürüyor". Milliyet. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141006190602/http://www.milliyet.com.tr/Siyaset/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=siyaset&ArticleID=984203&Date=29.08.2008&b=Tuncay%20Guneyin%20sonlandirilamayan%20davalari. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009.
  12. 1 2 Şardan, Tolga; Tahincioğlu, Gökçer (25 Temmuz 2008). "Her taşın altında Tuncay Güney". Milliyet. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151219202117/http://www.milliyet.com.tr/Guncel/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=guncel&ArticleID=970857&Date=25.07.2008&b=Her%20ta%FE%FDn%20alt%FDnda%20Tuncay%20G%FCney&ver=09. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.
  13. "Savcının soruşturmasında temel aldığı dört Ergenekon belgesi". Radikal. 27 Temmuz 2008. http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=890514&Date=27.07.2008&CategoryID=97. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  14. "Künyedekilerin hepsi Ergenekon zanlısı!". Vatan. 20 Eylül 2008. 5 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121005003953/http://haber.gazetevatan.com:80/Kunyedekilerin_hepsi_Ergenekon_zanlisi_199897_1/199897/1/Haber. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  15. Akman, Nuriye (28 Şubat 2002). "Seyhan Soylu: 28 Şubat’ın gizli kahramanıyım". Zaman. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121104054617/http://arsiv.zaman.com.tr:80/2002/02/28/roportaj/default.htm. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012. "Ali Kalkancı tarikatı için tesettüre girdim. Adı Strateji, JİTEM kaynaklı bir dergi bu. O yüzden de istihbaratçılarla, emniyetçiler vardı içinde. Askeriyeden emekli olan insanlar vardı. Böyle bir çalışma içine girdik ki o tarihte Refah Partisi’nin oyu yüzde 38’di. Ali Kalkancı ve Emire Kalkancı olayını yakaladık. Aczimendi liderinin yakalanmasını, Fadime Şahin ile Emire Kalkancı’nın ekrana çıkarılmasını sağladık. Tarikat içerisinde yaşanan çarpık ilişkileri deşifre etmek, dini insanları sömürme aracı olarak kullananların maskelerini düşürmek için böyle bir şey hazırladık."
  16. Erdoğan, Eyüp (31 Temmuz 2008). "Darbeci generaller sokakta". Tempo 1078. 14 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090514083735/http://www.tempodergisi.com.tr/politika/16107/. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009. "Bakın, bu belgede savcılığın bana yazdığı resmi yazı var. “1 Mart 2001 tarihinde Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şube Müdürlüğü tarafından gözaltına alınan” diyor. Ben Organize Suçlar Şubesi’ndeydim. Diyor ki belgede, “Asayiş Şube Müdürlüğü’ndeki ifadesinde Susurluk olayı ve bir kısım organize suç örgütleriyle ilgili beyanda bulunduğunun tespiti üzerine...”"
  17. "Gözaltında 9 gün ağır işkence gördüm". Yeni Şafak. 12 Mart 2008. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121023154404/http://yenisafak.com.tr/gundem/default.aspx?t=12.03.2008&i=105134. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009.
  18. Akçura, Belma (5 Ağustos 2008). "‘Küçük soruşturması’nı istihbarat şubesi kapattı". Milliyet. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150623205714/http://www.milliyet.com.tr/Siyaset/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=siyaset&ArticleID=974771&Date=05.08.2008. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009. "Anlatan adama niye işkence yapılsın? Ayrıca o daha anlatmadan evinde ve işyerlerinde arama yapıyoruz. Ele geçen belgeler arasında Ergenekon, suikast isimli klasörler, kasetler var. Ve bunların hepsi tutanaklara geçiriliyor. Bu arama tutanaklarını yapan ben değilim."
  19. Şahin, Helin (7 Nisan 2009). "Güney işkence görmüş". Star. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110716153438/http://www.stargazete.com/politika/guney-iskence-gormus-haber-180274.htm. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2009.
  20. "Tuncay Güney'i zamanaşımı kurtardı". Haber 7. 13 Şubat 2009. 16 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110916071831/http://www.haber7.com/haber/20090213/Tuncay-Guneyi-zamanasimi-kurtardi.php. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009.
  21. "Tuncay Güney'in sorgu kasetleri fırından çıktı". Zaman. 29 Ocak 2009. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603183240/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=809303. Erişim tarihi: 31 Ocak 2009.
  22. Şimşek, Abdurrahman (26 Kasım 2008). "Tuncay Güney MİT'in İpek'iydi". Sabah. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121029221902/http://arsiv.sabah.com.tr:80/2008/11/26/haber,F54807C117C24017A278E0394CF26831_silindi.html. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011.
  23. "Basın açıklaması". Millî İstihbarat Teşkilatı. 26 Kasım 2008. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150623190732/http://www.mit.gov.tr/basin39.html. Erişim tarihi: 30 Kasım 2008.
  24. Arslan, Adem Yavuz (7 Ocak 2009). "İşte Türkiye'yi sarsacak o gizli belge". Bugün. http://www.bugun.com.tr/haber.aspx?id=50231. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
  25. Berkan, İsmet (8 Ocak 2009). "Manipülasyon ve Ergenekon". Radikal. 19 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090619040420/http://www.radikal.com.tr:80/Default.aspx?aType=RadikalYazarYazisi&ArticleID=915955&Yazar=%C4%B0SMET%20BERKAN&Date=08.01.2009&CategoryID=97. Erişim tarihi: 18 Mart 2009.
  26. Eymür, Mehmet (2 Aralık 2008). "İstihbarat Uzmanları". Anadolu Türk İnterneti. 14 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150314233358/http://atin.org/detail.asp?cmd=articledetail&articleid=511. Erişim tarihi: 18 Mart.
  27. Öztürk, Saygı (28 Kasım 2008). "Tuncay Güney: James Bond'u bile gölgede bıraktım". Hürriyet. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141204212443/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/10460865.asp. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009.
  28. Akiner, Tolga (28 Kasım 2008). "Eymür ‘sohbetini’ bilecek kadar yakın". Radikal. 1 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090501184409/http://www.radikal.com.tr:80/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=910479&Date=28.11.2008&CategoryID=97. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009. "Güney’in ‘Tunca’ kod adıyla nitelendiği yazıda, o dönem ikinci meslekleri gazetecilik olan iki kişi arasındaki konuşmada JİTEM için çalıştığını söyleyen ‘Tunca’, Susurluk’la bağlantılı özel tim mensuplarının Abdullah Çatlı’yla birlikte çekilmiş fotoğrafları basına kendisinin sattığını anlatıyordu."
  29. Eymür, Mehmet (4 Haziran 2000). "Çift Meslekliler". Anadolu Türk İnterneti. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150316171832/http://atin.org/detail.asp?cmd=articledetail&articleid=201. Erişim tarihi: 2 Nisan 2009.
  30. Vatandaş, Aydoğan (1 Haziran 2001). "Peker neden gözaltına alındı?". Zaman. 27 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120927001140/http://arsiv.zaman.com.tr:80/2001/06/01/yazarlar/AydoganVATANDAS.htm. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  31. 1 2 3 4 "MİT'in Ergenekon'u teşhis süreci". Radikal. 3 Ağustos 2008. http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=891611&Date=03.08.2008&CategoryID=97. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  32. "Esrarengiz mektup avukatlara verildi". Akşam. 8 Haziran 2009. 1 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130101172337/http://aksam.medyator.com:80/2009/06/08/haber/guncel/4058/esrarengiz_mektup_avukatlara_verildi.html. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  33. 1 2 Ayar, Lube (4 Nisan 2008). "MİT: Ergenekon'u 5 yıl önce bildirdik!". Habertürk. 4 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090604041041/http://www.haberturk.com:80/haber.asp?id=89342&cat=110&dt=2008/08/04. Erişim tarihi: 23 Nisan 2009.
  34. Kılıçgedik, Bahar (2 Ağustos 2008). "Ergenekon'u altı yıldır biliyorduk". Taraf. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121002160459/http://www.taraf.com.tr:80/haber/ergenekonu-alti-yildir-biliyorduk.htm. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  35. "ABD’nin Orduya haziran darbesi". Aydınlık 715. 1 Nisan 2001. 10 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20010410201940/http://www.aydinlik.com.tr/arsiv/2001/04/01/kapak.html. Erişim tarihi: 6 Ekim 2012.
  36. "MİT, Ergenekon'un varlığını 2001'de öğrenmiş". Star. 4 Ağustos 2008. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=722129. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  37. "‘Ergenekon Temel Belgesi’ni ortaya Fehmi Koru çıkarmış". Milliyet. 18 Temmuz 2008. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20080724135349/http://www.milliyet.com.tr:80/default.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=siyaset&ArticleID=894697&Date=18.07.2008. Erişim tarihi: 5 Nisan 2009.
  38. Kıvanç, Taha (30 Nisan 2001). "Hayaller gerçek galiba". Yeni Şafak. 1 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121001030516/http://yenisafak.com.tr:80/arsiv/2001/NISAN/30/tkivanc.html. Erişim tarihi: 5 Nisan 2009.
  39. Kıvanç, Taha (1 Mayıs 2001). "Deli saçması sanmayın". Yeni Şafak. 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130818095558/http://yenisafak.com.tr:80/arsiv/2001/mayis/01/tkivanc.html. Erişim tarihi: 5 Nisan 2009.
  40. 1 2 Balcı, Ali (12 Mayıs 2001). "Medyanın Ergenekon'a bakışının kökenleri". Radikal. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&CategoryID=83&ArticleID=935547. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  41. Eymür, Mehmet (4 Haziran 2002). "Ergenekon". Anadolu Türk İnterneti. 15 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150315000924/http://atin.org/detail.asp?cmd=articledetail&articleid=412. Erişim tarihi: 6 Nisan 2009.
  42. Çiçek, Hikmet (1 Nisan 2001). "CIA’nın “Ergenekon” yaygarasında Fehmi Koru başı çekti". Aydınlık 720. 17 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20010517065315/http://www.aydinlik.com.tr/arsiv/2001/05/06/koru.html. Erişim tarihi: 6 Ekim 2012.
  43. Odabaşı, Harun (12 Mayıs 2001). "Sivil Ergenekon". Aksiyon 336. http://aksiyon.com.tr/aksiyon/haber-7599-26-sivil-ergenekon.html. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2011.
  44. "Hayret verici ayrıntılarıyla Sarıkız ve Ayışığı. 2004'te iki darbe atlatmışız!". Nokta 22. 29 Mart-4 Nisan 2007.
  45. "2004'te iki darbe atlatmışız!". Zaman. 29 Mart 2007. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603182941/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=520349. Erişim tarihi: 20 Aralık 2008.
  46. "Örnek: Bunlar hep senaryo". Radikal. 30 Mart 2007. 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150708080808/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=217010. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
  47. "Nokta´da camdan bakmak bile yasak". Haber7. 13 Nisan 2007. 17 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110817220927/http://www.haber7.com/haber/20070413/Noktada-camdan-bakmak-bile-yasak.php. Erişim tarihi: 20 Aralık 2008.
  48. "Nokta Dergisi resmen kapandı". Yeni Şafak. 21 Nisan 2007. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110717052552/http://yenisafak.com.tr/gundem/?q=1&c=1&i=41594&Nokta/Dergisi/resmen/kapand%25u0131. Erişim tarihi: 20 Aralık 2008.
  49. "Nokta'ya 'darbe günlükleri'nden beraat, soruşturmanın genişlemesine ret". Zaman. 12 Nisan 2008. 12 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20080412185127/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=676119. Erişim tarihi: 20 Aralık 2008.
  50. "MİT, Ergenekon'u 6 yıldır biliyormuş". Star. 2 Ağustos 2008. http://www.stargazete.com/guncel/haber-mit-ergenekonu-6-yildir-biliyormus-118055.htm. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  51. "Ümraniye'deki cephanelik kimin?". Zaman. 13 Haziran 2007. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603183804/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=551308&title=cephanelik-ev-kimin. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  52. 1 2 "1. Ergenekon iddianamesi". Milliyet. ss. 33-35. 12 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110512171427/http://i.milliyet.com.tr/ergenekon/iddianame.aspx?sayfa=33. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2011.
  53. Küçükşahin, Şükrü (20 Mayıs 2006). "Katil yakalandı ama çetenin başı kaçak". Hürriyet. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151216185213/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4445692&tarih=2006-05-20. Erişim tarihi: 15 Mart 2009.
  54. "Danıştay saldırısında adı geçen eski yüzbaşı yakalandı". Hürriyet. 20 Mayıs 2006. 2 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20060602113935/http://www.hurriyet.com.tr:80/gundem/4446619.asp?m=1&gid=69. Erişim tarihi: 15 Mart 2009.
  55. Gürel, Soner (24 Mayıs 2006). "Komplo düzenleneceği endişesiyle saklandım". Hürriyet. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151216185218/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4463522&tarih=2006-05-24. Erişim tarihi: 15 Mart 2009.
  56. Atilla, Toygun (24 Mayıs 2006). "'Ergenekon' yapılanması". Hürriyet. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151216185222/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=4463231&tarih=2006-05-24. Erişim tarihi: 15 Mart 2009.
  57. Berkan, İsmet (9 Nisan 2008). "Ergenekon'un yakın tarihi (5)". Radikal. 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110820191712/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=252483. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009.
  58. Şardan, Tolga; Tahincioğlu, Gökçer (22 Temmuz 2008). "Ergenekon’da kritik kavşak". Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=siyaset&ArticleID=969679&Date=22.07.2008&ver=34. Erişim tarihi: 9 Nisan 2009.
  59. Yıldız, Emir; Kuru, Mehmet (27 Haziran 2007). "Eskişehir'de Ümraniye uzantılı cephanelik ev". Zaman. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603183201/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=556601. Erişim tarihi: 11 Ocak 2009.
  60. 1 2 Şardan, Tolga; Tahincioğlu, Gökçer (20 Temmuz 2008). "Fitili ateşleyen bombalar". Milliyet. 17 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20091017111508/http://www.milliyet.com.tr:80/default.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=siyaset&ArticleID=969024&Date=20.07.2008. Erişim tarihi: 11 Ocak 2009.
  61. Alus, Esra (3 Aralık 2008). "Annemin evinde silah bulundurmam hataydı". Milliyet. 15 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090215161909/http://www.milliyet.com.tr:80/Guncel/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=1023881&b=Annemin%20evinde%20silah%20bulundurmam%20hataydi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2009.
  62. "Ergenekon'da ilk hapis cezası Fikret Emek'e". Zaman. 26 Şubat 2011. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=819550. Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
  63. "Yazar Ergün Poyraz 'çete'den gözaltında". Zaman. 28 Temmuz 2007. 8 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20111008123614/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=569671. Erişim tarihi: 11 Ocak 2009.
  64. Köroğlu, Ufuk (23 Ocak 2008). "Ergenekon operasyonu". Zaman. 22 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100722074637/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=641535. Erişim tarihi: 26 Kasım 2008.
  65. "Darbecilere operasyon". Radikal. 23 Ocak 2008. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150610215633/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=245286. Erişim tarihi: 26 Kasım 2008.
  66. "Ergenekon'un beş lideri". Radikal. 24 Ocak 2008. 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110820193304/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=245380. Erişim tarihi: 26 Kasım 2008.
  67. Dönmez, Ahmet (22 Mart 2008). "Soruşturma derinleşiyor 14 kişi gözaltında". Zaman. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603183809/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=667647. Erişim tarihi: 27 Aralık 2008.
  68. "Ergenekon bombası". Radikal. 22 Mart 2008. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151219155758/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=250886. Erişim tarihi: 27 Aralık 2008.
  69. "Operasyon terfi etti: Orgenekon!". Radikal. 1 Temmuz 2008. 8 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20111008072159/http://www.radikal.com.tr:80/Default.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=886237&Date=02.07.2008&CategoryID=98. Erişim tarihi: 9 Kasım 2008.
  70. "Emekli orgeneraller Metris Cezaevi’nde". NTVMSNBC. 5 Temmuz 2008. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130521080931/http://arsiv.ntvmsnbc.com:80/news/452123.asp. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  71. "Ergenekon'da şok dalga". Sabah. 7 Ocak 2009. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603234814/http://sabah.com.tr:80/haber,203448EED3184554A5C3DDA048B277CD.html. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009.
  72. "Ergenekon’da yeni dalga". NTVMSNBC. 7 Ocak 2009. http://www.ntvmsnbc.com/news/471431.asp. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009.
  73. "Ergenekon’da İbrahim Şahin dalgası". NTVMSNBC. 22 Ocak 2009. http://ntvmsnbc.com/news/473003.asp. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009.
  74. "Sendikacı Özbek, 7 asker ve 10 polis tutuklandı". Zaman. 26 Ocak 2009. 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090228162040/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=808247&title=sendikaci-ozbek-7-asker-ve-10-polis-tutuklandi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  75. "Postallı hocalar gözaltında". Taraf. 14 Nisan 2009. 22 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100622002437/http://www.taraf.com.tr:80/haber/postalli-hocalar-gozaltinda.htm. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  76. "Rektörlere Sarıkız ve ‘Ordu Göreve’ soruldu". Star. 17 Nisan 2009. 18 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090418084017/http://www.stargazete.com/politika/haber-rektorlere-sarikiz-ve-ordu-goreve-soruldu-182423.htm. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  77. Erdal, Büşra (18 Nisan 2009). "Rektörler, darbeye teşebbüsten cezaevinde". Zaman. 21 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090421024705/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=838811&title=rektorler-darbeye-tesebbusten-cezaevinde. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  78. "Bombaların markası tanıdık". Taraf. 15 Aralık 2008. 2 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090602090100/http://www.taraf.com.tr:80/haber/23481.htm. Erişim tarihi: 11 Ocak 2009.
  79. İspir, Kenan (15 Aralık 2008). "Pandoranın kutusu bugün açılacak". Star. 12 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110512063615/http://www.stargazete.com/politika/pandoranin-kutusu-bugun-acilacak-155074.htm. Erişim tarihi: 11 Ocak 2009.
  80. "Sokağa terk edilen bombalar cephanelik gibi". Zaman. 27 Ocak 2009. 3 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090203114357/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=808483&title=sokaga-terk-edilen-bombalar-cephanelik-gibi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
  81. "Gölbaşı kazısında cephanelik bulundu". Sabah. 9 Ocak 2009. 24 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120424030442/http://arsiv.sabah.com.tr:80/2009/01/09/haber,7853FAFAE09C4C41B600F51BC5822725.html. Erişim tarihi: 27 Haziran 2011.
  82. "Ankara'nın 5 noktasında Ergenekon kazısı". Zaman. 9 Ocak 2009. 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090216083917/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=801746&title=bankaranin-5-noktasinda-ergenekon-kazisib. Erişim tarihi: 9 Ocak 2009.
  83. "Yarbay’ın krokisi de cephaneye götürdü". NTVMSNBC. 13 Ocak 2009. http://ntvmsnbc.com/news/471993.asp. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009.
  84. "Bir cephanelik de İSTEK Vakfı arazisinden çıktı". Zaman. 22 Nisan 2009. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=840252. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  85. "İşte Poyrazköy'de çıkan mühimmat". Milliyet. 25 Nisan 2009. 29 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090429103943/http://www.milliyet.com.tr:80/Yasam/SonDakika.aspx?aType=SonDakika&ArticleID=1087317. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011.
  86. "Cumhuriyet mitingleri sözde toplumsal refleks". Milliyet. 6 Ağustos 2009. http://www.milliyet.com.tr/Guncel/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=1125379. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2011.
  87. "2004'te iki darbe atlatmışız!". Zaman. 29 Mart 2007. 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090603182941/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=520349. Erişim tarihi: 10 Kasım 2008.
  88. Yıl, Bünyamin (8 Temmuz 2008). "3. darbe planı ’Eldiven’". Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/9380318.asp?m=1. Erişim tarihi: 27 Mart 2009.
  89. "Mustafa Balbay'ın günlüklerinden darbe planı çıktı". Zaman. 31 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120131055228/http://zaman.com.tr/haber.do?haberno=826372. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2009.
  90. Kılıç, Ecevit. "Balbay'ın günlükleri Özden Örnek'in teyidi". Sabah. 4 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130304093658/http://arsiv.sabah.com.tr:80/2009/03/23/haber,7EA4862F22CF4C0BB31508BD1A4CBBA7.html. Erişim tarihi: 12 Ocak 2009.
  91. "Balbay: Notlar montajlı ve işlenmiş". Radikal. 24 Mart 2008. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=927745&Date=24.03.2009&CategoryID=77. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010.
  92. "Özkök'ün darbe iddialarıyla ilgili o ifadeleri...". CNN Türk. 5 Aralık 2009. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110811065701/http://www.cnnturk.com/2009/turkiye/12/05/ozkokun.darbe.iddialariyla.ilgili.o.ifadeleri/554288.0/. Erişim tarihi: 11 Ocak 2009.
  93. Toprak, İlhan (23 Nisan 2011). "Darbe Günlükleri de Ergenekon'da". Yeni Şafak. http://yenisafak.com.tr/Gundem/?i=315543. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2011.
  94. Şardan, Tolga; Tahincioğlu, Gökçer (21 Temmuz 2008). "Danıştay muamması". Milliyet. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150622132030/http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=HaberDetay&Kategori=siyaset&ArticleID=969261&Date=21.07.2008&ver=52. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.
  95. "Ergenekon'u Danıştay'a bağlayan 9 köprü". Radikal. 30 Temmuz 2008. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetayV3&ArticleID=890985. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2011.
  96. "Danıştay’a saldırı ve "Ergenekon" davaları birleştirildi". Milliyet. 8 Mayıs 2009. http://www.milliyet.com.tr/Yasam/SonDakika.aspx?aType=SonDakika&KategoriID=15&ArticleID=1092560&Date=08.05.2009&b=Danistaya%20saldiri%20ve%20%22Ergenekon%22%20%20davalari%20birlestirildi&ver=46. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  97. 1 2 Argıllı, Abulkadir; Dağlı, Şule (26 Nisan 2012). "Danıştay saldırısında kamera kayıtlarının silinmesi Ergenekon işi". Zaman. http://zaman.com.tr/haber.do?haberno=1278982. Erişim tarihi: 24 Eylül 2012.
  98. Kılıçgedik, Bahar; Budancir, Remzi; Bingöl, Serkan (24 Haziran 2012). "Katliamı ordunun gizli örgütü yaptı". Taraf. 2 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120902050303/http://www.taraf.com.tr:80/haber/katliami-ordunun-gizli-orgutu-yapti.htm. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  99. Kılıçgedik, Bahar (11 Eylül 2012). "Zirve katliamının örgüt belgeleri". Taraf. 15 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120915050643/http://www.taraf.com.tr:80/haber/zirve-katliaminin-orgut-belgeleri.htm. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012. "Genelkur. Bşk.lığı ve MSB Karargâhı ile buna bağlı birimlerde ‘Türkiye Ulusal Stratejiler ve Harekât Dairesi’ isimli bir birimin halihazırda mevcut olmadığı, ekte mevcut olan kayıtlar incelendiğinde (1999 yılından bu güne kadar) anılan isimde bir birimin teşkil edilmediği tesbit edilmiştir"
  100. Balancar, Ferda (29 Haziran 2012). "Bir istihbaratçının ‘tövbekâr misyoner’ olarak portresi". Agos. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130127155313/http://agos.com.tr/haber.php?seo=bir-istihbaratcinin-tovbekr-misyoner-olarak-portresi&haberid=1920. Erişim tarihi: 6 Ekim 2012.
  101. Erbaş, Ertuğrul (22 Mart 2011). ""Malatya eylemi katliama dönüştü"". Sabah. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140715170615/http://www.sabah.com.tr/Gundem/2011/03/22/jitemin_kadrolu_papazindan_itiraflar. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  102. "Suikast planları ayrıntılı anlatıldı". Zaman. 21 Ağustos 2010. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=882878. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  103. "Kod adı Kafes". Taraf. 19 Kasım 2009. 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20091217101853/http://www.taraf.com.tr:80/haber/44228.htm. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  104. "1923'te kuruldu 2008'de arınıyor". Taraf. 26 Temmuz 2008. 29 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120929003740/http://www.taraf.com.tr:80/haber/1923te-kuruldu-2008de-ariniyor.htm. Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
  105. "Ergenekon mahkemesi protestolarla başladı". Hürriyet. 20 Ekim 2008. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=10163115. Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
  106. Genç, Göksel (28 Nisan 2012). "Ergenekon davaları birleştirildi". Zaman. 1 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120501084652/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=1280146&title=ergenekon-davalari-birlestirildi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  107. Aytalar, Ardıç (27 Ocak 2010). "Poyrazköy iddianamesi kabul edildi". Hürriyet. 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120325002923/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=13604719. Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
  108. Akgün, Eşref (23 Haziran 2012). "Ek iddianame kabul edildi: Zirve katliamı darbe eylemi". Zaman. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1307951. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
  109. Kaplan, Lütfi (19 Haziran 2010). "Yargıtay ‘koşulsuz kaos’ dedi". Star. 22 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100622041642/http://www.stargazete.com/politika/yargitay-kosulsuz-kaos-dedi-haber-270666.htm. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
  110. Maman, Kamil; Karadeniz, Mürsel (10 Eylül 2011). "Koşaner Paşa'yı fişlemişler". Yeni Şafak. http://yenisafak.com.tr/Gundem/?t=10.09.2011&i=340034. Erişim tarihi: 12 Eylül 2011.
  111. "'Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs' iddianamesi kabul edildi". Zaman. 4 Ocak 2012. 9 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120109021623/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=1224039&title=adil-yargilamayi-etkilemeye-tesebbus-iddianamesi-kabul-edildi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
  112. "Haberal'ın doktorlarının iddianamesi kabul edildi". Zaman. 14 Haziran 2012. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150511021342/http://www.sabah.com.tr:80/gundem/2012/06/14/haberalin-doktorlarinin-iddianamesi-kabul-edildi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2012.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.