Fedora (işletim sistemi)

Başlığın diğer anlamları için Fedora sayfasına bakınız.

Fedora 20 ve Gnome 3.10.2
Geliştirici(ler)	Fedora Projesi (marka hakları Red Hat'ın)
İşletim sistemi ailesi	Linux
Website	fedoraproject.org
Üretim için hazır olduğu tarih	6 Kasım 2003
Kaynak türü	Açık kaynak
Lisans	Özgür yazılım lisansları ve bazı sahipli yazılım ilaveleri[1]
Çekirdek türü	Monolitik çekirdek
Güncelleme yöntemi	DNF (PackageKit)
Platform desteği	i386, AMD64, PowerPC ARM(Beta)
Kullanıcı arayüzü	GNOME
Paket yöneticisi	RPM Paket Yöneticisi

Fedora (önceki adıyla Fedora Core), açık kaynak kodlu ve özgür bir Linux dağıtımı. Dünya çapında bir özgür yazılım topluluğu olan Fedeora Projesi tarafından geliştirilmekte ve yönetilmekte, Red Hat tarafından desteklenmektedir.^[2][3][4]

Red Hat'ın 2004 yılında sonlandırdığı Red Hat Linux dağıtımının devamı olarak adlandırılabilecek Fedora, Linux dünyasının önde gelen dağıtımlarından biridir. Fedora aynı zamanda Red Hat Enterprise Linux ürünü için bir test ortamı görevi görmektedir.^[5]

Fedora, varsayılan olarak GNOME masaüstü kullanır ayrıca KDE, Xfce ve LXDE masaüstü ortamlarını da seçenek olarak sunar.

Tarihçe

Fedora Projesi aslen Red Hat Linux'a ek RPM paketleri sağlamak amacı ile oluşturulmuş bir proje idi. Red Hat'in 2003 yılında açık kaynak sürüm çıkartmayacağını, bunun yerine hiçbir kar amacı gütmeyen ve mevcut Red Hat kaynağını alıp geliştirecek bir organizasyona destekçi olacağını açıkladı. Bu proje önce Red Hat Linux Project olarak adlandırılmıştı ancak daha sonraları Fedora Projesi ile birleşince nihai isim Fedora olarak kaldı.

İsim

Fedora, fötr şapkanın İngilizce karşılığıdır ve Red Hat Linux'un meşhur logosundaki şapkaya atıfta bulunmaktadır. İsmi daha önce Cornell Üniversitesi'nde geliştirilmiş başka bir yazılımın adı olduğu için tartışma konusu olmuş fakat kullanımı devam etmiştir. Fedora projesi eskiden kullanılan paketleri Fedora Core (Fedora Çekirdeği veya Fedora Temeli) ve Fedora Extras adlı iki temel paket deposuna bölmüştü. Core Red Hat tarafından geliştirilen temeli, Extras da gönüllüler tarafından geliştirilen eklentileri ifade ediyordu. Core 6 sürümünden sonra iki deponun birleştirilmesi kararı alındı ve yeni sürümün adı Fedora 7 oldu.

Sürümler

Fedora'nın eski sürümlerinden Fedora Core 4

Fedora sürümleri yaklaşık olarak altı ayda bir yenilenir. Yeni sürümün çıkmasından bir ay sonra iki önceki sürüme destek sona erer. Bu bir aylık geçiş dönemi dışında, güncel sürüm ve bir önceki sürüm desteklenir. Örneğin; Fedora 9 "Sulphur"un çıkışından bir ay sonra Fedora 7 "Moonshine"a destek sona erecek, 9 "Sulphur"la birlikte 8 "Werewolf"a destek devam edecektir. Fedora'nın her bir sürümü için çeşitli dillerde ayrıntılı sürüm notları bulunmakta.

Renk	Anlamı
Kırmızı	Eski sürüm; desteklenmiyor
Sarı	Eski sürüm; hâlâ destekleniyor
Yeşil	Son sürüm
Mavi	Gelecek sürüm

Sürüm	Kod Adı	Sürüm Tarihi	Notlar
23		27 Ekim 2015
22		26 Mayıs 2015	Yeni güncelleme yöntemi DNF'ye geçildi.
21		9 Aralık 2014	HiDPI ve deneysel Wayland desteği geldi. 32 bit PowerPC desteği sona erdi.
20	Heisenbug	17 Aralık 2013	GNOME 3.10 , ARM mimarisi resmi olarak desteklenmeye başladı, Cinnamon 2.0 masaüstü ortamı repolara eklendi.
19	Schrödinger's Cat	2 Temmuz 2013
18	Spherical Cow	15 Ocak 2013	GNOME 3.6
17	Beefy Miracle	29 Mayıs 2012	GNOME 3.4.1, Linux-Kernel 3.3.4
16	Verne	8 Kasım 2011	GNOME 3.2.1
15	Lovelock	24 Mayıs 2011	GNOME 3, LibreOffice
14	Laughlin	2 Kasım 2010	Amazon EC2 'de mevcut, Linux çekirdeği 2.6.35, X.Org Server 1.9, GNOME 3.0, GCC 4.5, KDE 4.5, LXDE, Sugar 0.90, sanal masaüstleriyle etkileşim için SPICE , mobil cihazlar ve çeşitli gömülü cihazlar için MeeGo projesinden çeşitli yazılım, D derleyicisi
13	Goddard	25 Mayıs 2010	Linux çekirdeği 2.6.33, KDE için gelişmiş özellikler, otomatik yazıcı sürücüsü yükleme, iyileştirilmiş renk yönetimi, geliştirilmiş 3B desteği, Shotwell fotoğraf yöneticisi, Deja-dup yedekleme yazılımı, Pino Identi.ca/Twitter istemcisi, Simple Scan tarama aracı, geliştirilmiş iPod desteği, iyileştirilmiş ağ yönetimi, varsayılan olarak NFSv4, sistem çekirdeğini gözlemleyen SystemTap, Zarafa açık kaynak sürümü, Python için geliştirilmiş olanaklar, NetBeans IDE sürüm 6.8, özel gereksinimler (sanatsal çizim tabletleri, netbook'lar, çocuklara yönelik uygulamalar, güvenlik, bilim, oyun vb.) için özelleştirilmiş "spin" versiyonları
12	Constantine	17 Kasım 2009	Linux çekirdeği 2.6.31.5 , Web kamera desteği iyileştirmesi, ABRT otomatik hata bildirimi, GNOME 2.28.1, KDE 4.3, Moblin Masaüstü, Emacs 23, mercurial 1.3.1, php 5.3.0,
11	Leonidas	9 Haziran 2009	Otomatik yazıtipi yüklemesi, Anaconda güncellemeleri, yum için yum-presto güncellemesi, parmakizi tanıma, varsayılan olarak ext4 dosya sistemi
10	Cambridge	25 Kasım 2008	Yeni "Solar" teması, Linux Mint'inkine benzer Web tabanlı yeni paket yükleyici, daha hızlı başlama, daha iyi Web kamerası desteği, GNOME 2.24, KDE 4.1.2, Sugar(GUI), ext4 dosya sistemi desteği, RPM 4.6, NetBeans 6.1
9	Sulphur	13 Mayıs 2008	Linux çekirdeği 2.6.25-rc5, GNOME 2.22, KDE 4.0.3, Xfce 4.4.2, Compiz 0.7.2, OpenOffice.org 2.4, Firefox 3
8	Werewolf	8 Kasım 2007	Custom spin seçenekleri, free Java, PulseAudio
7	Moonshine	31 Mayıs 2007	Merge Core ve Extras, Firefox 2
6	Zod	24 Ekim 2006	Compiz
5	Bordeaux	20 Mart 2006	Mono, NPTL
4	Stentz	13 Haziran 2005	OpenOffice.org 2.0, Xen
3	Heidelberg	8 Kasım 2004	Varsayılan olarak SELinux
2	Tettnang	18 Mayıs 2004	Linux çekirdeği 2.6, X.org
1	Yarrow	6 Kasım 2003	Red Hat Linux'tan geçiş

Depolar

Fedora; temel olarak üç farklı depo içermektedir. Temel yazılımları ve kodları bünyesinde barındıran Core,gönüllüler tarafından geliştirilen eklenti ve programların bulunduğu Extras ve destek durumunu yitirmiş olan programların bulunduğu Legacy.

Fedora galerisi

• Gnome Masaüstü öntanımlı kullanıcı arayüzü ekran görüntüleri
• 
  Fedora Core 1
• 
  Fedora Core 2
• 
  Fedora Core 3
• 
  Fedora Core 4
• 
  Fedora Core 5
• 
  Fedora Core 6
• 
  Fedora 7
• 
  Fedora 8
• 
  Fedora 9
• 
  Fedora 10
• 
  Fedora 11
• 
  Fedora 12
• 
  Fedora 13
• 
  Fedora 14
• 
  Fedora 15
• 
  Fedora 16

Dış bağlantılar

• Fedora Resmi Sitesi
• Fedora E-Posta Listeleri
• Fedora Forumları
• Fedora İndirme Yansıları
• FedoraTR İnternet Adresi
• Distro Watch Sitesi Fedora Sayfası

Kaynakça

1. "Frequently Asked Questions about Fedora Licensing". Fedora Project. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150906122645/https://fedoraproject.org/wiki/Licensing:FAQ. Erişim tarihi: 27 Mart 2014. 
2. "Fedeora Projesine genel bakış". 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151217133944/http://fedoraproject.org/wiki/Overview. Erişim tarihi: 12.10.2014. 
3. "Fedora sitesi ana sayfası altındaki bilgilendirme". 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141209064428/https://fedoraproject.org/. Erişim tarihi: 12.10.2014. 
4. A. Murat Eren - Dağıtımlar Kılavuzu (2004)
5. Fedora web sitesinde "Özellikler" bölümü